Τα κλειδιά της μεγάλης νίκης του «σουλτάνου»

08:45 16/5/2023 - Πηγή: Kafeneio-gr

Υπάρχουν καλά και κακά νέα για την Ελλάδα από τις τουρκικές εκλογές. Τα καλά νέα είναι ότι χάνει ο Κιλιτσντάρογλου. Τα κακά νέα είναι ότι κερδίζει ο Ερντογάν.

Από τον Βασίλη Γαλούπη

Μόλις πριν από δύο μήνες ο Κιλιτσντάρογλου φώναζε

στον Ερντογάν ότι «τα νησιά είναι υπό ελληνική κατοχή, γίνεται κατάληψή τους, πήγαινε να τα πάρεις», μόλις πριν από τέσσερις μήνες ο Τούρκος πρόεδρος απειλούσε τη χώρα μας ότι «θα έρθουμε μια νύχτα». Στην πραγματικότητα, κανένα καλό νέο δεν θα μπορούσε να περιμένει η Ελλάδα από τις τουρκικές εκλογές.

Κι αν για τη χώρα μας υπάρχει βεβαιότητα ότι η επιθετική ρητορική της Αγκυρας δεν πρόκειται να αλλάξει, τα παράδοξα κι απρόβλεπτα στην Τουρκία αυξάνονται. Η ψήφος στον Ερντογάν, που διαφεντεύει επί 20 χρόνια τη χώρα με όργια αυταρχικότητας, θεωρήθηκε… αντισυστημική.

Κι εν τέλει, ο Κιλιτσντάρογλου ήταν αυτός που κρίθηκε από τον λαό ως «συστημικός». Η απροκάλυπτη προπαγάνδα των δυτικών ΜΜΕ υπέρ του και η δίψα των ΗΠΑ για αλλαγή εξουσίας εδώ και τώρα λειτούργησαν αποτρεπτικά. Οι ψηφοφόροι τον αντιμετώπισαν ως πιόνι της Δύσης. Και είναι γνωστό ότι ο αντιαμερικανισμός στην τουρκική κοινωνία βρίσκεται πλέον σε ιστορικά υψηλά.

Το κλειδί της νίκης Ερντογάν

Το πρώτο βασικό συμπέρασμα είναι ότι ο Ερντογάν αποδείχθηκε περισσότερο ανθεκτικός απ’ όσο περίμεναν οι αντίπαλοί του και τα… γκάλοπ. Το βασικό κλειδί για την επιτυχία του ήταν ότι κατάφερε να πείσει τους Τούρκους ότι οι εκλογές αφορούν λιγότερο την πληθωριστική οικονομία και περισσότερο την εθνική υπερηφάνεια, την ταυτότητα και την ασφάλεια.

Εδωσε μεγάλη έμφαση στο να επιδεικνύει «τα έργα τουρκικής ηγεμονίας», συμπεριλαμβανομένου του μεγαλύτερου πολεμικού πλοίου της Τουρκίας και του πυρηνικού εργοστασίου στο Ακουγιού. Ακόμα και η προεκλογική καμπάνια του έδειχνε καθαρά την επιθετική κατεύθυνση της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας μετά τις εκλογές.

Το ποντάρισμα της Ρωσίας

Οπως η Δύση στοιχημάτισε στον Κιλιτσντάρογλου, η Ρωσία στοιχημάτισε στον Ερντογάν. Ο πρώτος γύρος των τουρκικών εκλογών έκατσε υπέρ της Ρωσίας. Για τη Μόσχα, η στάση της Τουρκίας επηρεάζει τη διαθεσιμότητα των παράλληλων εισαγωγών, την κατάσταση κατά μήκος των ρωσικών συνόρων στον Καύκασο αλλά και τη διαθεσιμότητα νέων οπλικών συστημάτων προς την Ουκρανία, αφού πλέον η Αγκυρα έχει ανεπτυγμένη στρατιωτική βιομηχανία. Επομένως, είναι σημαντικό για τους Ρώσους να νικήσει ο Ερντογάν.

Το ρωσικό ειδησεογραφικό σάιτ VZGLYAD, που θεωρείται υπέρ Κρεμλίνου, έγραψε ότι «ειδικοί πρότειναν σε ΗΠΑ και Ε.Ε. να δημιουργηθεί μια "καταιγίδα" κατά του Τούρκου προέδρου μετά την καταμέτρηση των ψήφων. Μια Μαϊντάν στην Τουρκία, που, όπως στην Ουκρανία το 2013-14, θα στήριζε η Δύση λόγω φημών ότι ο Ερντογάν νόθευσε τις εκλογές». Δηλαδή, να κινητοποιήσουν τους αντιπάλους του Ερντογάν, να ενεργοποιήσουν επαφές εντός της τουρκικής ελίτ και να υποχρεώσουν τον «σουλτάνο» να παραδώσει την εξουσία όπως ο Γιανουκόβιτς…

«Μέχρι σήμερα, πάντως, ο Ερντογάν δεν έχει επιτρέψει αυτό το σχέδιο να υλοποιηθεί. Δεν υπήρξε Μαϊντάν στην Τουρκία. Ο Ερντογάν ελέγχει πλήρως τους διοικητικούς - κρατικούς μηχανισμούς και την πληροφορία στα ΜΜΕ» καταλήγει το δημοσίευμα.

Σε λάθος άλογο ΗΠΑ - Ε.Ε.

Για τη Δύση μια κυβέρνηση Κιλιτσντάρογλου θα ήταν πολύ πιο βολική κι έτσι έβαλε όλα της τα αβγά στο δικό του καλάθι, μην τολμώντας όμως να παρέμβει ανοιχτά στην προεκλογική καμπάνια, λόγω του αντιαμερικανισμού στην Τουρκία. Το απροκάλυπτο λιβάνισμα, όμως, στον Κιλιτσντάρογλου από τα δυτικά ΜΜΕ και ειδικά από τον «Economist» έφερε τα αντίθετα αποτελέσματα.

Παρά την πρωτοφανή στήριξη από σχεδόν όλη την αντιπολίτευση, ο Κιλιτσντάρογλου απέτυχε. Οι δε δημοσκοπήσεις που του έδιναν μαζικά προβάδισμα έπεσαν τόσο τρανταχτά έξω, που η αξιοπιστία τους σχεδόν γελοιοποιήθηκε.

Ακόμα, πάντως, και με πρόεδρο τον Κιλιτσντάρογλου είναι αμφίβολο αν η Αγκυρα θα συμμετείχε τελικά στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Θα ήταν, όμως, πιο συνεργάσιμη με ΗΠΑ - Ευρώπη. Για παράδειγμα, θα μπορούσε «να βάλει στην αποθήκη το ρωσικό σύστημα αεράμυνας S-400», όπως έγραψε ο «Economist», κάτι που ίσως απενεργοποιούσε τις αμερικανικές κυρώσεις π.χ. με τα F-35.

Αυτό που θεωρείται πιο πιθανό είναι ότι για την παραμικρή «επίδειξη καλής θέλησης» προς τη Δύση η Τουρκία του Κιλιτσντάρογλου θα λάμβανε υπερπολλαπλάσια ανοχή εις βάρος της Ελλάδας. Στην πράξη, είτε με Ερντογάν είτε με Κιλιτσντάρογλου όποιες σημαντικές αλλαγές στους τουρκικούς σχεδιασμούς σε ό,τι έχει να κάνει με την Ελλάδα μοιάζουν απίθανες. Η διαφορά έγκειται στο τι ανταλλάγματα θα ζητούσε ο Κιλιτσντάρογλου για να ευθυγραμμιστεί περισσότερο με τα συμφέροντα των ΗΠΑ, ειδικά στο θέμα της Ρωσίας.

Τι (δεν) αλλάζει για την Ελλάδα

Ξέρουμε καλά ότι ο Ερντογάν σταθερά στοχεύει σε μια μεγάλη επέκταση της τουρκικής επιρροής σε όλη την περιοχή. Ο Κιλιτσντάρογλου για τα νησιά μας, το Αιγαίο και την Κύπρο έχει ίδια ρητορική με αυτήν του Ερντογάν. Απλά ο «νέος» υποψήφιος είναι πιο φιλοαμερικανός.

Για να επαναφέρει την Τουρκία στο καθεστώς του πιο «βολικού» συμμάχου των ΗΠΑ, ο Κιλιτσντάρογλου θα ζητούσε σοβαρά ανταλλάγματα κι εκείνοι θα ήταν πρόθυμοι να του κάνουν διάφορα δώρα. Το πιθανότερο, κρίνοντας από τη μέχρι τώρα ξεκάθαρη εύνοια της Αμερικής προς την Τουρκία εις βάρος της Ελλάδας, θα κερνούσαν τον καινούργιο Τούρκο πρόεδρο μεζέδες από τα ελληνικά δίκαια και συμφέροντα.

Βιογραφικό

Γεννήθηκε το 1954 σε εργατική συνοικία της Κωνσταντινούπολης. Ο πατέρας του υπηρετούσε στην τουρκική ακτοφυλακή. Στο βιογραφικό του εμφανίζει ότι σπούδασε Διοίκηση Επιχειρήσεων στο πανεπιστήμιο του Μαρμαρά, αν και υπάρχει αμφισβήτηση για το κατά πόσο πήρε πτυχίο. Είναι ιδρυτής του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, ενώ από το 1994-1998 υπήρξε δήμαρχος Κωνσταντινούπολης. Από το 2003-2014 ήταν πρωθυπουργός της Τουρκίας και από το 2014 είναι πρόεδρος της χώρας. Επί των ημερών του η Τουρκία ασκεί επιθετική νεο-οθωμανική εξωτερική πολιτική και έχει οπισθοδρομήσει σε ζητήματα δημοκρατίας, ανθρώπινων δικαιωμάτων και διαφθοράς.