ΘΕΩΡΙΑ ΠΑΙΓΝΙΩΝ, ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

15:25 13/5/2012 - Πηγή: Kafeneio-gr

Γράφει ο Θαλαμοφύλακας
Θεωρία παιγνίων είναι ο κλάδος της μαθηματικής επιστήμης που μελετάει την λήψη στρατηγικών αποφάσεων σε καταστάσεις σύγκρουσης και συνεργασίας.
Με τη θεωρία αυτή μπορούμε να αναλύσουμε καταστάσεις μεταξύ μιας ομάδας ατόμων (παίκτες) που ανταγωνίζονται με σκοπό....ο καθένας να αποκτήσει το μεγαλύτερο δυνατό όφελος χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα που διαθέτει. Οι παίκτες είναι αυτοί που καλούνται να πάρουν αποφάσεις με απολύτως λογικό τρόπο και μπορεί να είναι άτομα, ή ομάδες ατόμων (οργανώσεις, συνασπισμοί, κράτη).
Το πεδίο εφαρμογής της θεωρίας είναι τεράστιο

και εκτείνεται από την ανάλυση ενός παιχνιδιού σκάκι ή ντάμας, μέχρι την ανάλυση λήψης αποφάσεων σε καταστάσεις πυρηνικού πολέμου. Η θεωρία εφαρμόζεται στις επιστήμες των οικονομικών, της πολιτικής, της βιολογίας, των τηλεπικοινωνιών, του σχεδιασμού μηχανολογικών εξαρτημάτων και πολλές άλλες.
Θα προσπαθήσω να παραθέσω με εκλαϊκευμένο τρόπο τις βασικές αρχές της θεωρίας παιγνίων χωρίς να αναφερθώ στη θεωρία Nash και τις υπόλοιπες μεθοδολογίες επίλυσης, κατηγορίες παιγνίων και τα υπόλοιπα θεωρητικά στοιχεία, διότι θεωρώ πολύ χρήσιμο να κατανοήσει ο πολίτης που δεν έχει ακούσει για τη θεωρία αυτή τον τρόπο με τον οποίο οι πολυεθνικές εταιρίες, τα πολιτικά κόμματα και τα οργανωμένα συμφέροντα χρησιμοποιούν την θεωρία για να επιτυγχάνουν τους σκοπούς τους (συνήθως εις βάρος υμών των υπολοίπων). Στο τέλος της ανάρτησης παραθέτω μερικούς συνδέσμους για όποιον θέλει να μάθει περισσότερα.
Για να κατανοήσουμε τη φύση και το σκοπό ύπαρξης της θεωρίας παιγνίων, θα χρησιμοποιήσω το πιο δημοφιλές παράδειγμα, αυτό των φυλακισμένων του Tucker.
Η ιστορία του Tucker:
Δύο ύποπτοι για ένα έγκλημα συλλαμβάνονται από την αστυνομία και κρατούνται σε διαφορετικά κελιά, ώστε να μην έχουν μεταξύ τους επικοινωνία. Οι αστυνομικοί είναι σίγουροι για την ενοχή τους αλλά ελλείψει αποδεικτικών στοιχείων τους προσφέρουν μια συμφωνία: αν και οι δύο ομολογήσουν ότι διέπραξαν το έγκλημα θα καταδικαστούν μόνο σε τρία χρόνια φυλάκισης. Αν μόνο ο ένας ομολογήσει θα αφεθεί ελεύθερος ενώ ο άλλος που θα αρνηθεί θα φυλακιστεί για πέντε χρόνια. Τέλος, αν κανένας δεν ομολογήσει, και οι δύο θα περάσουνε έναν χρόνο στη φυλακή.
Το παραπάνω πρόβλημα μπορεί να παρουσιαστεί στον επόμενο πίνακα όπου Α και Β είναι οι δύο φυλακισμένοι, Α1: ομολογία, Α2 άρνηση του παίκτη Α και Β1: ομολογία, Β2: άρνηση του παίκτη Β.
Η θεωρία αντικαθιστά τις ποινές στον παραπάνω πίνακα με βαθμούς ωφέλειας όπως στον παρακάτω πίνακα:

Η θεωρία όπως αναφέρθηκε παραπάνω αφορά σε λογικούς παίκτες, οπότε θα υποθέσουμε ότι και οι δύο φυλακισμένοι νοιάζονται μόνο για να ελαχιστοποιήσουν την ποινή τους.
Κάθε παίκτης έχει δύο στρατηγικές επιλογές : είτε να ομολογήσει και να συνεργαστεί με την αστυνομία (confess), είτε να παραμείνει σιωπηλός (not confess). Το μεγαλύτερο όφελος για τον παίκτη Α προκύπτει αν αυτός ομολογήσει ενώ ο παίκτης Β μείνει σιωπηλός. Το επόμενο καλύτερο αποτέλεσμα για τον