Δωρητές οργάνων… με το ζόρι!

20:10 3/5/2011 - Πηγή: Ksipnistere

Του ΓΡΗΓΟΡΗ ΛΕΩΝ*

Πριν λίγες μέρες δόθηκε στη δημοσιότητα το προσχέδιο νόμου: «Δωρεά και μεταμόσχευση οργάνων και άλλες διατάξεις». Με τη μελέτη του προσχεδίου διαπιστώνεται η ύπαρξη μίας εντελώς διαφορετικής φιλοσοφίας στο ευαίσθητο θέμα των μεταμοσχεύσεων συγκριτικά με τα.....
μέχρι τώρα ισχύοντα στη χώρα μας.
Συγκεκριμένα, μέχρι σήμερα γνωρίζαμε ότι δωρητής οργάνων μετά θάνατον είναι όποιος πολίτης το έχει ελεύθερα δηλώσει (με έγγραφη συναίνεση) ή εφόσον δεν αντιτίθενται οι συγγενείς του. Με το προταθέν προσχέδιο δωρητές μετά θάνατο θεωρούνται όλοι οι πολίτες που δεν έχουν

δηλώσει το αντίθετο εν ζωή. Έτσι λοιπόν το δικαίωμα της ελεύθερης επιλογής του πολίτη αντικαθίσταται από μία αναγκαστική «συναίνεση» (εικαζόμενη όπως την ονομάζει το προσχέδιο) που επιβάλλεται από την πολιτεία. Γεγονός είναι ότι έως τώρα τα μοσχεύματα μετά θάνατο είναι ιδιαίτερα ολιγάριθμα, είναι όμως επίσης αλήθεια ότι έως σήμερα ουδέποτε η πολιτεία έκανε μία αποτελεσματική εκστρατεία για την ευαισθητοποίηση των πολιτών ως προς τη δωρεά οργάνων. Και αυτό αποδεικνύεται περίτρανα και από την πρόσφατη (Ιούνιος 2010) σχετική έρευνα της Eurostat σύμφωνα με την οποία οι Έλληνες δεν γνωρίζουν ούτε το σχετικό νόμο περί μεταμοσχεύσεων (είναι γνωστός μόνο στο 14% του πληθυσμού) πόσο μάλλον τις διαδικασίες για να δηλώσουν την πιθανή επιθυμία τους να δωρίσουν. Στην ίδια έρευνα βέβαια ένα ποσοστό της τάξης του 43% εκφράζει την επιθυμία του να δωρίσει κάποιο από τα όργανά του μετά θάνατο, ποσοστό ικανό για να καλύψει πλήρως τις ανάγκες σε μοσχεύματα. Γιατί λοιπόν μέχρι σήμερα η ελληνική πολιτεία δεν φρόντισε αυτή τη θετική άποψη των πολιτών για το θέμα να την διευρύνει και να την πραγματοποιήσει μέσω των αντίστοιχων φορέων της;

Ένα δεύτερο μεγάλο θέμα που προκύπτει είναι αυτό της δωρεάς οργάνων εν ζωή. Η βασική μεταβολή από τον ισχύοντα νόμο είναι ότι σύμφωνα με το προσχέδιο επιχειρείται μία διεύρυνση των εν δυνάμει δωρητών. Έτσι πέρα από το κύκλο των συγγενών εξ αίματος και εξ αγχιστείας που ορθώς διευρύνεται και των συζύγων ή των συντρόφων που συνδέονται με το σύμφωνο συμβίωσης, προστίθεται μία επιπλέον κατηγορία που δημιουργεί έντονο προβληματισμό. Συγκεκριμένα το προσχέδιο προτείνει και ως πιθανό δότη εν ζωή «πρόσωπο με το οποίο (ο λήπτης) έχει προσωπική σχέση και συνδέεται συναισθηματικά». Η εν λόγω προσθήκη μάλλον δημιουργεί επικίνδυνες ασάφειες. Ποιος μπορεί για παράδειγμα να αποτρέψει έναν εξαθλιωμένο οικονομικά άνθρωπο να δηλώσει δότης και «φίλος» ενός λήπτη έναντι ενός σημαντικού (εν κρυπτώ) οικονομικού αντιτίμου;

Συμπερασματικά με το προσχέδιο η πολιτεία επιχειρεί την αποδεδειγμένη ανεπάρκεια της να την μεταφέρει στους πολίτες, θυσιάζοντας το ατομικό τους δικαίωμα της ελεύθερης επιλογής. Επιπλέον δημιουργεί προϋποθέσεις που μπορούν να οδηγήσουν στους επικίνδυνους δρόμους της εμπορευματοποίησης των οργάνων. Στο θέμα των μεταμοσχεύσεων στη χώρα μας εάν η προσφορά και η αλληλεγγύη αντικατασταθούν από τον εξαναγκασμό και την αν