Εξωκοινοβουλευτικός Πρωθυπουργός ή Συνταγματική νομιμότητα;;;

16:16 11/11/2011 - Πηγή: Ksipnistere

Πρόκειται για ένα από τα ανοικτά ζητήματα του ελληνικού συνταγματικού δικαίου, εάν το υπάρχον πολίτευμα επιτρέπει τους εξωκοινοβουλευτικούς πρωθυπουργούς.

Στα άρθρα 37 και 38 του Συντάγματος προβλέπεται ρητά η αρμοδιότητα του Προέδρου της Δημοκρατίας για τον διορισμό πρωθυπουργού, μόνο στην περίπτωση κατά την.....
οποία υπάρχει έλλειψη δεδηλωμένης στη Βουλή και μόνο εφόσον δεν τελεσφορήσουν οι διερευνητικές εντολές ανοίγει ο δρόμος για διορισμό ως εξωκοινοβουλευτικού

πρωθυπουργού που μπορεί να επιλέξει ο ΠτΔ ανάμεσα στα πρόσωπα των προέδρων των τριών ανώτατων δικαστηρίων της Χώρας. Δεν πρόκειται όμως για εφαρμογή της παρ. 4 που αναφέρει ότι διορίζεται πρωθυπουργός όποιον υποδείξει η κοινοβουλευτική ομάδα, γιατί αυτό γίνεται μόνο όταν μιλάμε για τον αρχηγό/εκπρόσωπο του κόμματος που δεν έχει εκλεγεί βουλευτής ή για κόμμα που δεν έχει αρχηγό/εκπρόσωπο.

Υποστηρίζεται βάσιμα ότι αφού το Σύνταγμα στο άρθρο 38 δεν προβλέπει ρητά διορισμό εξωκοινοβουλευτικού πρωθυπουργού (ενώ στο άρθρο 37 δεν υπάρχει ρητή πρόβλεψη), ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν έχει αρμοδιότητα να διορίσει τέτοιο άτομο ως πρωθυπουργό.

Μπορεί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να διορίσει "αυτόν" που θα υποδείξει η κοινοβουλευτική ομάδα, ακόμη κι αν δεν είναι βουλευτής;

Oι προβληματισμοί για την αποσαφήνιση της δημοκρατικής νομιμοποίησης του πρωθυπουργού και της σχέσης του με τη Βουλή που περιβάλλει με την εμπιστοσύνη ή την ανοχή της, την κυβέρνηση, για τη σχέση του πρωθυπουργού ατομικά με την κοινοβουλευτική ομάδα στην οποία ανήκει, αλλά και για τη σχέση όλων αυτών με το πλαίσιο και τις δυνατότητες ρυθμιστικής παρέμβασης του Προέδρου της Δημοκρατίας, καθιστούν το θέμα επίκαιρο όχι μόνον ως νομικό θέμα, αλλά ως θέμα κυρίως πολιτικό.

Θα μπορούσε, ωστόσο, να αντιταχθεί ότι από την παρ. 2 συνάγεται πως κατά την αξιολόγηση του συνταγματικού νομοθέτη μόνον οι εξαιρετικές περιπτώσεις παραίτησης ή θανάτου, δικαιολογούν διαδικασία συντομότερη από αυτή των διερευνητικών εντολών και ότι ειδικά η αδυναμία του πρωθυπουργού να ασκήσει τα καθήκοντά του απαιτεί πιο μακρά και λιγότερο επείγουσα διαδικασία, λόγω του ότι είναι μία κατάσταση συχνά ασαφής και δεκτική αμφισβητήσεων, που χρήζει συνολικότερης θεώρησης από τη Βουλή (διαδικασία πρότασης δυσπιστίας) πολύ περισσότερο αφού η "αρχηγό-κεντρική θεώρηση του κομματικού θεσμού, δεν συνάδει με τη βούληση του συνταγματικού νομοθέτη κατά το άρθρο 38 παρ. 2 Συντ., λαμβανομένης υπόψη και της ρύθμισης του άρθρου 29 Συντ." (σελ. 74).

Σύμφωνα με το Άρθρο 38 παρ2 του Συντάγματος, "όταν παραιτείται ο πρωθυπουργός δεν παραιτείται η κυβέρνηση. Στο διάστημα αυτό ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας διορίζει μέσα σε τρεις ημέρες αυτόν που η κοινοβουλευτική ομάδα του κυβερνώντος κόμματος αποφασίζει για πρωθυπουργό." Επίσης, "έως ότου διοριστεί ο πρωθυπουργός, τα καθήκοντά του ασκεί ο πρώτος στη σειρά αντιπρόεδρος."

Το Σύνταγμα εφαρμόστηκε ακριβώς τον Ιανουάριο του 1996, όταν ο τότε π