Η 25η Μαρτίου 1821 και η Κύπρος

15:46 25/3/2011 - Πηγή: Ksipnistere

Του Σοφοκλή Κωνσταντίνου

Η 25η Μαρτίου 1821, ανήμερα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, υπήρξε το σάλπισμα της εθνικής παλιγγενεσίας: Ελευθερία ή Θάνατος. 400 χρόνια οθωμανικής κατοχής ήσαν πολλά.
Έτσι, αναφώνησε με σθένος τα ακόλουθα λόγια ο Οδυσσέας Ανδρούτσος: «Στα άρματα αδέλφια ή να ξεσκλαβωθούμε ή όλοι να πεθάνουμε! Και βέβαια καλύτερον θάνατον δεν μπορεί να...
προτιμήσει κάθε Χριστιανός και Έλληνας…»
Έκτοτε το Μεσολόγγι και η Αλαμάνα, το Μανιάκι και η Ρούμελη, η Ύδρα και τα Ψαρά, η Κρήτη

και η Μάνη, ο Μοριάς και το Χάνι της Γραβιάς, έγραψαν αθάνατες σελίδες δόξας και ηρωισμού.
«Ο κόσμος μας έλεγε τρελούς. Ημείς αν δεν είμεθα τρελοί, δεν εκάναμεν την επανάστασιν», έγραφε ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. Τούτα τα σοφά λόγια από το Γέρο του Μοριά, υπήρξαν αιώνιο μήνυμα για τις επερχόμενες γενιές των Ελλήνων. Εκείνοι έπραξαν στο ακέραιο το επιτακτικό καθήκον τους να λευτερώσουν το Έθνος από την οθωμανική σκλαβιά, ως χρέος προς τον άνθρωπο και την αξιοπρέπεια.

«Έγραψα γυμνή την αλήθεια», ομολογεί ο Στρατηγός Μακρυγιάννης στα απομνημονεύματα του, «να ιδούνε όλοι οι Έλληνες ν’ αγωνίζονται διά την πατρίδα τους, διά την θρησκεία τους, να ιδούνε και τα παιδιά μου και να λένε: «Έχομεν αγώνες πατρικούς, έχομεν θυσίες…».
Η Κύπρος συμμετείχε κι αυτή στον Αγώνα του 1821, όπως ποτέ δεν έλειψε σε κάθε κάλεσμα του Έθνους. Και εδώ αξίζει να σημειωθεί η κάθοδος του ναύαρχου Κανάρη στην Κύπρο, όταν άραξε για λίγο στον Ασπρόπυργο και ύστερα στον Άγιο Σέργιο. Πολλοί Κύπριοι έσπευσαν τότε να τον βοηθήσουν και να του προσφέρουν πυρομαχικά και ό,τι άλλο χρειαζόταν για να σαλπάρει στη μεγάλη μάχη. Και μίλησε τότε ο μεγάλος πυρπολητής στους αδελφούς Κυπρίους και τους ενθάρρυνε για τον γενναίο ξεσηκωμό. Όταν έφθασε η ώρα του αποχαιρετισμού, πολλοί Κυπριώτες αγκάλιασαν τον Κανάρη και έκλαψαν.
Αρκετοί Κύπριοι πρόσφεραν πολλά τόσο κατά την προεπαναστατική περίοδο, όσο και στην Ελληνική Επανάσταση. Ο Γιάννης Καρατζιάς, συλληφθείς με τον Ρήγα Φεραίο δολοφονείται στο Βελιγράδι. Ο Μιχάλης Κυπραίος πολεμά δίπλα στον στρατηγό Μακρυγιάννη και πέφτει στη μάχη των Μύλων.
Ο Κωνσταντίνος Κυπριώτης υπηρετεί στο καράβι του ναύαρχου Κανάρη και παραστέκεται με ενθουσιασμό στον μεγάλο πυρπολητή του ’21. Εκατοντάδες άλλοι Κύπριοι μετέβησαν στην Ελλάδα, εντάχθηκαν και πολέμησαν στις απελευθερωτικές ομάδες των Ελλήνων οπλαρχηγών.
Στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο Αθηνών βρίσκεται σήμερα μια παλαιά λευκή σημαία με ένα γαλάζιο σταυρό. Έχει την εξής επιγραφή: «ΣΗΜΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΙ ΠΑΤΡΗΣ ΚΗΠΡΟΥ». Κάτω από αυτό το λάβαρο έπεσαν αρκετοί Κύπριοι εθελοντές στον Μεγάλο Αγώνα του Γένους.
Ο ξεσηκωμός του 1821 είχε παγκόσμια πολιτική διάσταση. Η Ελλάς ευτύχησε να αποκτήσει την ελευθερία της, μετά από τόσους αγώνες και θυσίες. Η Κύπρος όμως πέρασε από την οθωμανική κατοχή στην αγγλική κυριαρχία. Παρά τα επανειλημμένα αιτήματα των αλύτρωτων Ελλήνων της Κύπρου για Ένωση με την Ελλάδα, ποτέ δεν εισακούσθηκαν, μέχρι τον ένδοξο αγώνα της ΕΟΚΑ το