Η Τουρκία μετά τις εκλογές

14:55 12/6/2011 - Πηγή: Ksipnistere

Του Σάββα Ιακωβίδη

Οι σημερινές εκλογές στην Τουρκία αποτελούν ένα κρίσιμο σταυροδρόμι για τη μετάβαση της χώρας από την κοινοβουλευτική σε προεδρευόμενη, γαλλικού στιλ, δημοκρατία. Αυτό το στοίχημα διεκδικεί πρώτιστα ο Τούρκος Πρωθυπουργός, Ταγίπ Ερντογάν, που δεν αποκρύβει τη φιλοδοξία του να διεκδικήσει τις επόμενες δύο προεδρικές θητείες ώστε να....
συμπέσουν με τα 100 χρόνια από την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας (1923-2023). Ήδη όλες οι δημοσκοπήσεις

και οι αναλύσεις συγκλίνουν ότι το κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) του Ερντογάν θα επιτύχει μιαν άνετη νίκη, που θα του επιτρέψει να μεταρρυθμίσει το Σύνταγμα του 1982, που επέβαλαν οι στρατιωτικοί μετά το πραξικόπημα του 1980. Οι σημερινές εκλογές είναι σημαντικές για τρεις λόγους:
Πρώτον, ο Ερντογάν υποσχέθηκε ότι η νέα Τουρκική Εθνοσυνέλευση θα ετοιμάσει το νέο Σύνταγμα που πρέπει να αντιμετωπίσει επειγόντως δύο κρίσιμα ζητήματα: α) τη σχέση κράτους - πολίτη, και β) το κουρδικό πρόβλημα.
Δεύτερον, οι σημερινές εκλογές σηματοδοτούν την αρχή μετάβασης από το κοινοβουλευτικό στο προεδρικό σύστημα. Ο Ερντογάν υποσχέθηκε να μην επαναδιεκδικήσει την πρωθυπουργία επειδή ο στόχος του είναι πλέον η προεδρία της δημοκρατίας, πράγμα που τον έφερε ήδη σε σύγκρουση με τον πρόεδρο Γκιουλ.
Τρίτον, οι εκλογές θα καθορίσουν αν το κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης, το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα, θα ανανεωθεί και θα αναδειχθεί στην κύρια αντιπολιτευτική δύναμη, ικανή να αμφισβητήσει το ΑΚΡ.
Είναι γεγονός ότι από το 2002, με την άνοδο του κόμματος Ερντογάν στην εξουσία, η Τουρκία γνώρισε μια εντυπωσιακή πρόοδο. Είναι η 17η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, είναι μέλος της ομάδας των G-20, διατηρεί το δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ μετά τις ΗΠΑ, προεδρεύει του Συμβουλίου της Ευρώπης, ήταν μη μόνιμο μέλος του ΣΑ και επιδιώκει να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η γεωγραφική θέση της μεταξύ Ευρώπης και Μέσης Ανατολής τής προσδίδει σημαντική γεωπολιτική αξία επειδή είναι διάδρομος ενέργειας και πετρελαιαγωγών. Τα τελευταία χρόνια, υπό την καθοδήγηση του υπουργού Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου, η Τουρκία προβάλλει το γνωστό δόγμα «μηδενικών προβλημάτων με τους γείτονές της». Με όλους; Όχι, φυσικά, αφού με την Ελλάδα διατηρεί ακόμα το casus belli, ενώ στην Κύπρο συνεχίζει την κατοχή του 37% του κυπριακού-ευρωπαϊκού εδάφους. Η Τουρκία χρησιμοποιεί τη «μαλακή δύναμή» της (soft power) για να προβάλλει την εικόνα μιας ειρηνοποιού χώρας, που ενδιαφέρεται να διαμεσολαβεί στις κρίσεις της περιοχής. Βελτίωσε τις σχέσεις της με τη Συρία, το Ιράκ και το Ιράν, ανακίνησε το Αρμενικό, προκάλεσε βαθιά κρίση με το Ισραήλ τασσόμενη υπέρ των Παλαιστινίων και τρομοκρατικών οργανώσεων. Οι αραβικές εξεγέρσεις την κατέλαβαν εξ απροόπτου αλλά κομπάζει ότι το λεγόμενο «τουρκικό μοντέλο» μπορεί να χρησιμοποιηθεί στους Άραβες. Ο Νταβούτογλου καυχιέται ότι αυτό το μοντέλο είναι «πηγή έμπνευσης» για τον αραβικό κόσμο.
Παρά τα σημαντικά βήματα προόδου, που η Τουρκία επιτέλεσε υπό τον Ερντο