Θεοφάνεια ή Θεοφάνια (;)

18:04 6/1/2012 - Πηγή: Ksipnistere

Πλαίσιο στο Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (ΛΝΕΓ):

Θεοφάνια ή Θεοφάνεια; Η εορτή των Θεοφανίων είναι προτιμότερο να γράφεται με -ι-: τα Θεοφάνια. Εκτός από τη γνωστή χριστιανική γιορτή των Θεοφανίων, τής βάπτισης δηλ. τού Χριστού και τής φανέρωσης του Θεού, Θεοφάνια (τα) ήταν και αρχαία εορτή στους Δελφούς, όπου έδειχναν στους λάτρεις τού Απόλλωνος το...
άγαλμά του. Η γραφή Θεοφάνεια με -ει- δικαιολογείται ως δήλωση τής πράξης και ιδιότητας του επιθ. θεοφανής: θεοφανής -

θεοφάνεια, όπως διαφανής - διαφάνεια. Ωστόσο, προκειμένου για εορτή σε ουδέτερο γένος είναι προτιμότερο να τηρηθεί η γραφή σε -ια: τα Θεοφάνια· πβ. τα Πύθια, τα Ίσθμια, τα Επιφάνια, αλλά η επιφάνεια από το επιφανής.

Λήμμα στο Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (ΛΚΝ):

Θεοφάνια τα [θeofánia] O40 : η γιορτή της βάφτισης του Χριστού, τα Φώτα. [λόγ. < ελνστ. ἡ Θεοφάνεια (γιορτή της γέννησης και της βάφτισης του Χριστού, κατά το παλιότερο ἡ Ἐπιφάνεια)> μσν. τα Θεοφάνια (γιορτή της βάφτισης του Χριστού), με αλλαγή γένους και αριθμού αναλ. προς το η Χριστού γέννα> τα Χριστούγεννα (πρβ. αρχ. τά Θεοφάνια ‘γιορτή στους Δελφούς, όπου έδειχναν αγάλματα θεών’)]

Πηγή: lexilogia.gr