Τι έκρυβε το ναυάγιο των Αντικυθήρων

21:09 30/4/2012 - Πηγή: Ksipnistere

Μάιος του 1900 και οι σφουγγαράδες από τη Σύμη, αφού έχουν γυρίσει όλη τη Μεσόγειο, κάνουν μια στάση στα Αντικύθηρα, υποχρεωτική, λόγω σφοδρής θαλασσοταραχής - πράγμα όχι ασυνήθιστο για την περιοχή. Οταν η ...θάλασσα ηρεμεί, Μεγάλη Τρίτη ανήμερα, ένας από αυτούς, ο Ηλίας Λυκοπάντης, θα βουτήξει στα νερά, όπου όμως αντί για σφουγγάρια θα αντικρίσει σε βάθος περίπου 50 μ. το ναυάγιο ενός πλοίου με σπαρμένα γύρω του αγάλματα, χάλκινα και μαρμάρινα. Ετσι, όταν θα ξανανεβεί στην επιφάνεια, θα κρατά έναν χάλκινο βραχίονα ως απόδειξη.Χρειάστηκε να περάσουν όμως έξι μήνες από τότε ώσπου οι σφουγγαράδες

να έρθουν σε επαφή με τον ....
αρχαιολόγο και υπουργό Παιδείας εκείνη την εποχή Σπυρίδωνα Στάη για να αρχίσει η οργάνωση της επιχείρησης ανέλκυσης του πολύτιμου φορτίου του πλοίου με τη συνδρομή και του Βασιλικού Ναυτικού.Εναν και πλέον αιώνα μετά και αφού εν τω μεταξύ το ναυάγιο έχει γίνει διάσημο όχι μόνο για τα έργα τέχνης που μετέφερε, αλλά και για τον μυστηριώδη Μηχανισμό των Αντικυθήρων, «το παλαιότερο δείγμα επιστημονικής τεχνολογίας που διασώζεται ως σήμερα και αλλάζει τελείως τις απόψεις μας για την αρχαία ελληνική τεχνολογία», όπως έχει πει ο πρώτος μελετητής του, ο φυσικός, μαθηματικός και ιστορικός των Επιστημών Ντέρεκ Ντε Σόλα Πράις, τα ευρήματα από αυτό το ρωμαϊκό πλοίο παρουσιάζονται για πρώτη φορά μαζί.Πρόκειται συνολικά για 378 αντικείμενα που βρίσκουν τη θέση τους στην έκθεση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου «Το ναυάγιο των Αντικυθήρων. Το πλοίο - Οι θησαυροί - Ο μηχανισμός», που θα εγκαινιαστεί τον Απρίλιο και θα διαρκέσει ένα έτος. Ανάμεσά τους και τα ευρήματα της δεύτερης αρχαιολογικής έρευνας στο ναυάγιο που πραγματοποιήθηκε το 1976 με τη βοήθεια του ωκεανογραφικού πλοίου του Κουστό, της περίφημης «Καλυψώς».Γλυπτά και σκεύη πολυτελείας, γυάλινα, κεραμικά και χάλκινα αγγεία, κοσμήματα, νομίσματα, τμήματα μιας κλίνης, κομμάτια και από το ίδιο το πλοίο, κατάλοιπα ακόμη και τροφών, και φυσικά ο Μηχανισμός, στον οποίο αφιερώνεται μία ολόκληρη αίθουσα, ανασυνθέτουν το ταξίδι αυτού του άτυχου σκάφους που ναυάγησε γύρω στο 60-50 π.Χ. Μια εποχή που η εμπορική ναυσιπλοΐα και οι θαλάσσιες μεταφορές έργων τέχνης από την Ανατολή προς τη Δύση είχαν φθάσει στο απόγειό τους. Το φορτίο ωστόσο χρονολογείται κυρίως στην Ελληνιστική Εποχή (τέλη 2ου - αρχές 1ου αιώνα π.Χ.), με μία εξαίρεση: το εξαιρετικής τέχνης χάλκινο άγαλμα του λεγόμενου Εφήβου των Αντικυθήρων, που ανήκει στον 4ο αιώνα π.Χ.Εμπόριο έργων τέχνης«Παραγγελία για να κοσμήσουν την έπαυλη κάποιου πλούσιου Ρωμαίου ήταν τα έργα τέχνης που μετέφερε το πλοίο ή επρόκειτο να πουληθούν στις αγορές» λέει ο διευθυντής του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου κ. Νίκος Καλτσάς, προσθέτοντας ότι «μαρτυρούν τις αισθητικές προτιμήσεις των παραγγελιοδοτών ή των υποψήφιων αγοραστών, παράλληλα όμως σηματοδοτούν για πρώτη φορά το φαινόμενο της εμπορίας των έργων τέχνης, το οποίο στη συνέχεια θα πάρει μεγάλες διαστάσεις στον δυτικό πολιτισμό».Εξι μαρμάρινα γλυπτά, έξι χάλκινα αγαλμάτια ανδρικών μορφών και