Το Ελληνο-Ιταλικό σύμφωνο φιλίας Βενιζέλου - Μουσολίνι και το Δωδεκανησιακό Ζήτημα (1928)

13:30 1/2/2012 - Πηγή: Ksipnistere

Μια από τις βασικότερες προτεραιότητες της Ελληνικής εξωτερικής πολιτικής μετά την ανάληψη της εξουσίας από τον Ελευθέριο Βενιζέλο το 1928 ήταν η συνεννόηση με την Φασιστική Ιταλία του Μουσολίνι. Από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε Πρωθυπουργός, ο Βενιζέλος ενθάρρυνε τον υπουργό εξωτερικών και στενό του συνεργάτη Ανδρέα Μιχαλακόπουλο να λύσει τις όποιες διαφορές υπήρχαν με την .......
Ιταλία και να υπογραφεί σύμφωνο με ειρηνικό περιεχόμενο.

Η πολιτική αυτή δεν άρχισε να τελεσφορήσει και τον Σεπτέμβριο του 1928 ο ίδιος ο Βενιζέλος μετέβη στην Ρώμη και συναντήθηκε με τον Μουσολίνι στις 23 Σεπτεμβρίου. (Εικόνα: η υπογραφή του Συμφώνου)

Το σύμφωνο φιλίας που υπογράφτηκε προέβλεπε αμοιβαία διατήρηση των συνόρων που είχαν επιβληθεί από τις Διεθνείς Συνθήκες, το δεύτερο άρθρο προέβλεπε ουδετερότητα των συμβαλλόμενων αν επιτεθεί τρίτο κράτος και το τρίτο άρθρο προέβλεπε αμοιβαία βοήθεια σε περίπτωση απειλής της ασφάλειας και των υψηλών συμφερόντων των δύο συμβαλλόμενων. Τέλος προβλεπόταν ότι σε περίπτωση αμοιβαίας διένεξης οι δύο Χώρες θα κατέφευγαν σε διεθνή διαιτησία. Ο Μουσολίνι στις επαφές του με τον Βενιζέλο τόνισε ότι σκόπευε να βοηθήσει στην εξομάλυνση των ελληνο-τουρκικών σχέσεων, ενώ υπογράμμισε πως θα βοηθούσε την Ελλάδα έναντι οποιασδήποτε επιβουλής που θα προερχόταν από την Γιουγκοσλαβία. Μάλιστα πρότεινε να δώσει οικειοθελώς και χωρίς αντιστάθμισμα έγγραφη εγγύηση για την ακεραιότητα της Θεσσαλονίκης έναντι της Γιουγκοσλαβίας.

Οι Ιταλοί και ο Μουσολίνι προσωπικά επεδίωκαν μια συνεννόηση με την Ελλάδα στην βάση της κύκλωσης της Γιουγκοσλαβίας και αυτό γιατί είχαν συνοριακές προστριβές. Η Ελλάδα επίσης είχε προβλήματα με την Γιουγκοσλαβία που απόρρεαν από τις συμφωνίες που είχαν γίνει επί της δικτατορίας του Παγκάλου και προέβλεπαν ελευθερη χρήση του λιμανιού της Θεσσαλονίκης. Το μεγάλο αγκάθι όμως των ελληνο-Ιταλικών σχέσεων ήταν το θέμα των Δωδεκανήσων και της Ιταλικής Κατοχής τους. Υπενθυμίζουμε ότι κατά την διάρκεια του Μεσοπολέμου οι Ιταλοί Φασίστες έκαναν συστηματικές προσπάθειες να εκλατινίσουν τον πληθυσμό των Δωδεκανήσων, επιμένοντας σε θέματα εκπαίδευσης, γλώσσας και θρησκείας, με πολύ πενιχρά αποτελέσματα. Οι Ιταλοί λοιπόν, φοβούνταν πως έστω και την τελευταία στιγμή ο Βενιζέλος θα έθετε θέμα για τα Δωδεκάνησα και την κακή μεταχείριση των γηγενών και την εργώδη προσπάθεια Ιταλοποίησης τους που κατέβαλλε το Ιταλικό Φασιστικό Καθεστώς. Ο Βενιζέλος στις μέρες που βρέθηκε στην Ιταλία επιβεβαίωσε σε όλους τους τόνους ότι δεν θα έθετε το παραμικρό ζήτημα στους Ιταλούς σχετικά με τα Ελληνικά νησιά. Και δεν στάθηκε μόνο στις ανεπίσημες διαβεβαιώσεις σε διπλωματικό επίπεδο προς τους Ιταλούς.

Συγκεκριμένα σε συνέντευξη του στους πέντε ανταποκριτές και τους συντάκτες Ελληνικών εφημερίδων που βρίσκονταν στην Ιταλία για να καλύψουν την υπογραφή του Συμφώνου, ο Βενιζέλος απάντησε για τα Δωδεκάνησα. Συγκεκριμένα ρωτήθηκε από τον Δωδεκανήσιο δημοσιογράφο Ιωάννη Γκίκα αν έθεσε το θέμα των Δωδεκανήσων στον Μουσολίνι.