Bullying: Τα γνώριμα «σημάδια» στο παιδί και οι φορείς στους οποίους κάνουμε καταγγελία

20:37 28/3/2023 - Πηγή: Το Ποντικι

Ο εκφοβισμός στο σχολείο (bullying),παρατηρείται στις σύγχρονες κοινωνίες, όλο και πιο συχνά και σε ανησυχητικό βαθμό, τα τελευταία χρόνια. Τι είναι, πώς αναγνωρίζει κανείς τα «σημάδια» και σε ποιους φορείς μπορούμε να απευθυνθούμε για τα περιστατικά αυτά ώστε να ενημερωθούμε σωστά και να κάνουμε καταγγελία.

Το πρόβλημα του σχολικού εκφοβισμού (Bullying), είναι η πλέον διαδεδομένη μορφή επιθετικής συμπεριφοράς με σοβαρές επιπτώσεις τόσο στην ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών, όσο και στη διαδικασία της μάθησης (Smith et al., 2002).

Καθημερινά κάνουν τον γύρο του διαδικτύου

περισταστικά κακοποίησης και bullying από τα σχολεία. Σήμερα Τρίτη 28/3/2023 κυκλοφόρησε η είδηση ότι ένα 14χρονο κορίτσι ξυλοκοπήθηκε από συμμαθήτριές της όχι μια αλλά δύο φορές. Τη δεύτερη φορά μάλιστα ήταν «τιμωρητική» καθώς είχε προχωρήσει ήδη σε καταγγελία για τον ξυλοδαρμό της. Αυτό το περισταστικό είναι ένα μόνο παράδειγμα που καταδεικνύει την ανησυχητική διάσταση του φαινομένου.

Bullying: Τι είναι σχολικός εκφοβισμός και πώς τον αναγνωρίζεις

Bullying παρατηρείται όταν «ένας μαθητής υποβάλλεται κατ’ επανάληψη και σε διάρκεια χρόνου, σε αρνητικές ενέργειες από έναν ή περισσότερους μαθητές» και υπάρχει «ανισορροπία στη δύναμη» (Olweus,1986).

Οι αιτιολογικοί παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν στο φαινόμενο σχετίζονται πρωτίστως με την οικογένεια και το σχολείο. Για να θεωρηθεί μια πράξη ως φαινόμενο Bullying, θα πρέπει: «να υπάρχει πρόθεση, το φαινόμενο να επαναλαμβάνεται, το παιδί στο οποίο ασκούνται οι αρνητικές πράξεις, δεν μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του και βέβαια οι πράξεις αυτές έχουν αποτέλεσμα σωματική βλάβη ή συναισθηματικά προβλήματα για το θύμα» (Farrington &Ttofi, 2009).

Ο εκφοβισμός μπορεί να έχει δια βίου συνέπειες τόσο στα θύματα όσο και στους παρατηρητές. Οι νέοι και τα παιδιά που συμμετέχουν στις πράξεις αυτές, είτε ως θύματα είτε ως θύτες αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες δυσκολίες στο χώρο του σχολείου και είναι πιθανόν να αναπτύξουν σωρεία ψυχολογικών και ψυχοσωματικών προβλημάτων.

Η βαρύτητα των επιπτώσεων του εξαρτάται από:

τις μορφές του (άμεσος ή έμμεσος),τη διάρκεια του (βραχυπρόθεσμος ή μακροχρόνιος),την περίοδο εκδήλωσης των επιπτώσεων καιτον ρόλο των παιδιών στο φαινόμενο( θύτης, θύμα, παρατηρητής).

Ο σχολικός εκφοβισμός λόγω της σοβαρότητας των περιστατικών του, σε ορισμένες ακραίες περιπτώσεις, εκδηλώνεται με ανθρωποκτονία ή αυτοκτονία (Bauman & DelRio, 2005). Επίσης, αποτελεί ένα «ομαδικό φαινόμενο», εφόσον δεν αφορά μόνο το «θύμα» και τον «θύτη», αλλά και όλους αυτούς που τυγχάνει να είναι παρόντες σε αυτά τα περιστατικά που μπορεί να είναι όχι μόνο μαθητές, αλλά και ενήλικες όπως οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί και εργαζόμενοι στο χώρο του σχολείου, όπως σχολικοί τροχονόμοι, εργαζόμενοι στο κυλικείο κ.α.

Πρέπει να σημειωθεί ότι κάποιες μορφές του σχολικού εκφοβισμού, είναι δύσκολο να διακριθούν όπως αυτή του κοινωνικού/ σχεσιακού αποκλεισμού, ο οποίος αποτελεί ένα πολύ επιδέξιο τρόπο εκφοβισμού και πολλές φορές δεν γίνεται αντιληπτός από τον περίγυρο. Επιπλέον τα θύματα το κρύβουν από τους γονείς τους. Γι’ αυτό τον λόγο οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν τις ενδείξεις που δηλώνουν ότι το παιδί είναι θύμα κάποιας επιθετικής συμπεριφοράς.

Ορισμένες από αυτές είναι αν το παιδί

παραπονιέται συχνά πως νιώθει άρρωστος ή έχει εφιάλτες.κάνει αδικαιολόγητες απουσίεςέχει απροσδόκητη μείωση της σχολικής επίδοσηςκαθυστερεί να πάει στο σχολείο ή καθυστερεί να επιστρέψει στο σπίτισυχνά τα ρούχα του είναι σκισμένααλλάζει δρόμους όταν πάει ή καθώς επιστρέφει από το σχολείοχάνει συχνά τα χρήματα ή τα πράγματα τουυπάρχουν συχνές αλλαγές στη διάθεση του που επιμένουνέχει σημάδια ή μελανιές ή κάποιες ενδείξεις επίθεσης και αποφεύγει να πει πώς συνέβησαν.Το ενδιαφέρον επίσης εστιάζεται στο σχολείο γιατί εκεί είναι δυνατή η εφαρμογή προγραμμάτων για την πρόληψη και την αντιμετώπιση του προβλήματος. Η δουλειά με το εκπαιδευτικό προσωπικό είναι σημαντική, γιατί συχνά το προσωπικό ανέχεται εκφοβιστικές συμπεριφορές ή τις υποτιμά, οπότε ο στόχος είναι κυρίως η αλλαγή των στάσεων και των αντιλήψεων των εκπαιδευτικών και η υιοθέτηση μιας πιο θετικής στάσης για την αντιμετώπιση του εκφοβισμού (Clarke & Kiselica, 1997).O ρόλος του εκπαιδευτικού και του Επισκέπτη Υγείας

Είναι πολύ σημαντικό και οι εκπαιδευτικοί να μπορούν να αναγνωρίζουν και να διακρίνουν τις μορφές του εκφοβισμού του άμεσου (σωματικής ή λεκτικής βίας) και του έμμεσου εκφοβισμού (κοινωνικής απομόνωσης και αποκλεισμού από την ομάδα), προκειμένου να προβαίνουν στις κατάλληλες ενέργειες (Βασιλείου, 2005).

Ο ρόλος του Επισκέπτη Υγείας είναι απαραίτητος για την ολοκλήρωση της διεπιστημονικής ομάδας στα προγράμματα Αγωγής Υγείας, στο σχολείο και στην κοινότητα. Ο Επισκέπτης Υγείας, βασιζόμενος στις αρχές της δημόσιας υγείας είναι σε θέση να εντοπίσει πρώιμα εκείνα τα ζητήματα υγείας που ενδέχεται να εξελιχθούν σε προβλήματα ή κινδύνους αν δεν αντιμετωπιστούν εγκαίρως ( Department of Health, 2011).

Κατέχοντας πολυδύναμο ρόλο στην ΠΦΥ (Baldwin,2012) είναι ο επαγγελματίας που ασχολείται με όλες τις ηλικιακές ομάδες στην οικογένεια και την κοινότητα κατά τη διαδικασία προαγωγής υγείας τους, τόσο της σωματικής όσο και της ψυχικής στο πλαίσιο της διασφάλισης της δημόσιας υγείας και της μείωσης των ανισοτήτων στην υγεία.(Hemingway, 2012; Cowley, 2010a; Sakellari, 2012).

Οι δράσεις αγωγής υγείας χωρίζονται σε δύο επίπεδα: α) το ατομικό – οικογενειακό επίπεδο, στο οποίο περιλαμβάνονται δράσεις όπως οι κατ’ οίκον επισκέψεις, η συμβουλευτική κ.α και β) το Ομαδικό ή επίπεδο κοινότητας, το οποίο περιλαμβάνει τα προγράμματα αγωγής υγείας, ομάδες στήριξης κ.α. ( Λάγιου & Στοϊκίδου, 2008b).

Η εφαρμογή προγραμμάτων Αγωγής υγείας, για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της σχολικής παραβατικότητας και του εκφοβισμού είναι αναγκαία και πρέπει να απευθύνεται στις ομάδες γονιών και εκπαιδευτικών και όχι μόνο στους μαθητές. Για την αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων κατά του εκφοβισμού, έτσι ώστε να υπάρξει ορθή και ολοκληρωμένη παροχή γνώσης, τα προγράμματα δεν πρέπει να είναι περιστασιακά, αλλά να έχουν διάρκεια 1-2 χρόνια και να απευθύνονται σε διάφορα επίπεδα: κοινότητα, οικογένεια, σχολείο, τάξη, ομάδα συνομηλίκων.

Πού απευθυνόμαστε για περιστατικά σχολικής βίας και εκφοβισμού

Συνήγορος του Παιδιού

Χαλκοκονδύλη 17, Τ.Κ. 104 32, Αθήνα

213 1306703 – 213 1306605 (Γραμματεία)

800.11.32000 (γραμμή για παιδιά)

https://www.synigoros.gr/paidi/

Αποστολή του είναι η προάσπιση και προαγωγή των δικαιωμάτων κάθε προσώπου που δεν έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του

Στον Συνήγορο μπορεί να απευθυνθεί κάποιο παιδί (ή οι γονείς του), αν θεωρεί ότι παραβιάζονται τα δικαιώματά του, προκειμένου να ρωτήσει τί μπορεί να κάνει, να πάρει συμβουλές

Για να καταγγείλει κάποιος ένα συγκεκριμένο περιστατικό παραβίασης δικαιωμάτων, πρέπει να υποβάλει αναφορά

Τηλ: 213 1306703, 213 1306605

Ηλεκτρονικός εκφοβισμός

Καταγγελία στο Τμήμα Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος – Ελληνική Αστυνομία http://www.astynomia.gr/.

Λεωφόρος Αλεξάνδρας 173, Αθήνα

τηλ.: 210 6476464, 210 6476000

[e-mail]

Διαβάστε επίσης:

Το αγαπημένο ρόφημα που καταπολεμά την κατάθλιψη

Κοιμάσαι λίγες ώρες; Από τι κινδυνεύει η υγεία σου

Θεσσαλονίκη: Άγριο bullying σε μαθήτρια γυμνασίου – Την χτύπησαν και ανέβασαν βίντεο στο TikTok