H προκλητική πολιτική Τραμπ

06:17 1/2/2025 - Πηγή: Το Ποντικι

Ο Πρόεδρος Τραμπ ανοιχτά προκάλεσε την αμερικανική κοινωνία και αναδείχθηκε για δεύτερη φορά στο ανώτατο πολιτειακό αξίωμα των Ηνωμένων Πολιτειών.

Αμέσως μετά την ορκωμοσία του, βασισμένος στην εντολή των Αμερικανών ψηφοφόρων, ο Τραμπ προκαλεί τη διεθνή κοινότητα, θεωρώντας ότι οι σύμμαχοι εκμεταλλεύονται τους Αμερικανούς και τις δυνατότητες της χώρας τους χωρίς να ανταποδίδουν στην υπερδύναμη όσα οφείλουν επειδή τους εξασφαλίζει την ειρήνη και την ανάπτυξη εξαντλώντας τους δικούς της πόρους και το δυναμικό της.

Τοποθετεί απέναντί του στο βάθρο των αντιπάλων διαφορετικές χώρες, με διαφορετικά κριτήρια αξιολόγησης και βαθμό αντιπαλότητας, προτιμώντας την αξιοποίηση των διμερών σχέσεων ή αντιπαραθέσεων.

Αναβάθμιση ελληνοαμερικανικών σχέσεων

Η Αθήνα έχει επιτύχει σημαντική αναβάθμιση της σχέσης με τις ΗΠΑ ήδη από την πρώτη προεδρία του Ντ. Τραμπ.

Η στρατηγική σχέση των δύο χωρών συνέχισε να αναβαθμίζεται και καθ’ όλη τη διάρκεια της προεδρίας του Τζ. Μπάϊντεν. Φαίνεται από τις πρόσφατες διαπιστώσεις ότι η ελληνοαμερικανική συνεργασία, βασισμένη σε αμοιβαία συμφέροντα, ανταποκρίνεται στις αρχές που πρόταξε και δημοσιοποίησε αμέσως με την ανάληψη των καθηκόντων του ο Μάρκο Ρούμπιο, νέος υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ.

Η αξία της Τουρκίας

Η τακτική των διμερών επικοινωνιών που επιλέγει ο Πρόεδρος των ΗΠΑ πρέπει να παρακολουθηθεί με ιδιαίτερη προσοχή από όλες τις κυβερνήσεις στην Ε.Ε. και στο ΝΑΤΟ, αλλά πρωταρχικά από την Αθήνα.

Η Ουάσιγκτον όπως και η Αθήνα συμπίπτουν στην αξιολόγηση ως προς τη γεωστρατηγική αξία της Τουρκίας για την ευρωατλαντική στρατηγική, αλλά και τις διεθνείς στοχεύσεις των ΗΠΑ.

Με την από κοινού επιτυχή καταπολέμηση της διαφοράς, της διεθνούς τρομοκρατίας, μέχρι και την απρόσκοπτη προώθηση της ανθρωπιστικής βοήθειας μέσω Κύπρου στη Γάζα, δημιουργείται η βεβαιότητα στη νέα διοίκηση του Προέδρου Τραμπ ότι μπορεί να αφιερωθεί περισσότερος χρόνος και περισσότερες διμερείς επικοινωνίες με την Τουρκία.

Για τη διοίκηση Τραμπ η Άγκυρα οφείλει να κατανοήσει ότι το πρόβλημα των S-400, τα πυρηνικά εργοστάσια των Ρώσων στην Τουρκία, οι σχέσεις με ομάδες διεθνούς τρομοκρατίας καθώς επίσης και τα προβλήματα που αδιάκοπα προκαλεί η Άγκυρα στην αξιοποίηση του Αιγαίου, ΝΑΤΟϊκό χώρο εξασφάλισης του κοινού αμυντικού δόγματος, πρέπει να ξεπερασθούν άμεσα.

Οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ επείγονται να υλοποιήσουν πολιτικές και στρατηγικές που αμβλύνουν τις αντιπαραθέσεις και τους διεθνείς ανταγωνισμούς. Η απευθείας διμερής επικοινωνία που πιθανώς θα προκρίνει η Ουάσιγκτον μεταξύ Αθηνών – Αγκύρας προφανώς και θα αποτελέσει επιδίωξη του Προέδρου Τραμπ για τη σχέση Τουρκίας – Ισραήλ.

Η σχέση Ερντογάν – Νετανιάχου έχει φορτιστεί από πολιτικές αντιπαραθέσεις υψηλότατου κινδύνου και από ακρότατες προσωπικές επιθέσεις και ως εκ τούτου μάλλον θα επιδιωχθεί ταχύτερη εξομάλυνση διμερών θεμάτων που αφορούν την Αθήνα και την Άγκυρα.

Η Ε.Ε. στο στόχαστρο

Με συνεχιζόμενες τοποθετήσεις ο Πρόεδρος Τραμπ στιγματίζει την αποτελεσματικότητα της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών. Προφανώς η νέα αμερικανική διοίκηση, όπως εκφράζεται από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, προτιμά απευθείας συνομιλίες Αθηνών – Αγκύρας παραμερίζοντας την Ε.Ε. Η ιδέα επιμόνως προτάσσεται και από την Τουρκία, προκειμένου να επαναφέρει τη συζήτηση σε διμερές πλαίσιο, κυρίως τώρα που διαπιστώνει ότι τα προβλήματα της Τουρκίας εκλαμβάνονται από τις Βρυξέλλες ως μία πρόκληση προς την Ε.Ε. και όχι όπως στο παρελθόν ως μία διμερής αντιπαράθεση με μεμονωμένα κράτη – μέλη.

Αθήνα και Λευκωσία, που διανύουν μία περίοδο εξαιρετικών σχέσεων με τις ΗΠΑ, δεν θα πρέπει να εκπλαγούν από μία αναδιάρθρωση των προτεραιοτήτων των ΗΠΑ στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και της ανατολικής Μεσογείου.

Τα γεωστρατηγικά πλεονεκτήματα που εξασφάλισαν οι δύο ευρωπαϊκές πρωτεύουσες στο πλαίσιο της ευρωατλαντικής συμμαχίας παραμένουν, αλλά κατά την αντίληψη της υπερδύναμης εμπλουτίζονται αν η Τουρκία ταχύτατα διευκολυνθεί να επιστρέψει στην παραδοσιακή συμμαχική της κοιτίδα.

Πριν βρεθούμε απροετοίμαστοι σε μία κατάσταση που θα ευνοεί ξανά κάθε ακραία φημολογία περί εκχωρήσεων, πιέσεων σε βάρος της Αθήνας και της Λευκωσίας για παραχωρήσεις προς την Άγκυρα, για «προσκυνημένους και πατριώτες», αξίζει να ενημερωθεί με επιμέλεια η ελληνική κοινωνία για τις ιδιαίτερες πτυχές και τις λεπτές αποχρώσεις της άσκησης διπλωματίας και προώθησης εξωτερικής πολιτικής που ευνοεί τα εθνικά μας συμφέροντα.

Το σημείο στο οποίο βρίσκεται ο κόσμος θεωρείται ιστορική καμπή της πολιτικής, των κοινωνικών και οικονομικών αρχών. Οι επιθέσεις στην Ε.Ε. από όπου και αν προέρχονται δεν μπορεί να ικανοποιούν τα κράτη – μέλη, όση κριτική και αν ασκούν στη γραφειοκρατία των Βρυξελλών. Όπως καθημερινά επισημαίνεται από τους πολιτικούς ηγέτες της Ε.Ε. έφθασε το πλήρωμα του χρόνου για να ληφθούν πολιτικές αποφάσεις παραμερίζοντας τον υδροκεφαλισμό των Ευρωπαίων γραφειοκρατών. Οι προκλητικές τοποθετήσεις ηγετών των υπερδυνάμεων κατά της Ε.Ε. απαιτούν πολιτικές απαντήσεις και όχι μόνο τις αντιδράσεις της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Ursla von der Leyen) που εκφράζει τη γραφειοκρατία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Οι μομφές του Προέδρου των ΗΠΑ που θίγουν το ενοποιημένο σύστημά μας αφορούν τις Βρυξέλλες, αλλά κυρίως στρέφονται κατά των εκλεγμένων πολιτικών των κρατών – μελών.

Το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο, που δημιουργεί προβλήματα στις πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές σχέσεις ΗΠΑ – Ε.Ε., δεν επιτρέπεται να ξεπεραστεί με διμερείς διαδικαστικές επικοινωνίες που θα ναρκοθετούν το ολοκληρωμένο ευρωπαϊκό σύστημα.

Οι συνομιλίες σε διμερές επίπεδο δεν μπορεί να παραμερίζουν το ευρύτερο πλαίσιο υποχρεώσεων που δημιουργείται από τη σύνθεση πολιτικών και νομικών αποφάσεων της Ενιαίας Ευρώπης.

Το Διεθνές Δίκαιο, τα Ανθρώπινα, Μειονοτικά Δικαιώματα και η πολιτική επικοινωνία των κρατών – μελών σε διμερή βάση υπάγονται άμεσα και αναπόσπαστα στο Ευρωπαϊκό Κεκτημένο, που δημιουργεί τον θεσμοθετημένο ενιαίο ευρωπαϊκό χώρο, ισότιμη κυριαρχίας όλων των κρατών – μελών.

Πολυδιάστατες προκλήσεις

Η αξιοποίηση του ευρωπαϊκού χώρου καλύπτει δικαιώματα από τον Ατλαντικό, τη Μάγχη, τη Βόρεια Θάλασσα μέχρι τις παραλίες της Τουρκίας, της Μέσης Ανατολής, της ανατολικής Μεσογείου. Κάθε φορά που η Ευρώπη αποφάσισε να αντιμετωπίσει προκλήσεις μόνο στη βάση διμερών επιδιώξεων μάλλον ατυχείς εμπειρίες αποκόμισε σε θέματα πολιτικής, οικονομίας, κοινωνικής και πολιτισμικής συμπεριφοράς.

Την εποχή που ο Πρόεδρος των ΗΠΑ προβάλλει τις θέσεις του η Ε.Ε. δεν νοείται να απαντά αποσπασματικά όταν έχει διαπιστώσει τη σημασία και την αποτελεσματικότητα της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης.

Την αποβιομηχάνιση της αμερικανικής οικονομίας που επιθυμεί να αντιμετωπίσει ο Πρόεδρος Τραμπ δημιουργώντας στη μεγάλη χώρα του τον σημαντικότερο φορολογικό παράδεισο του κόσμου η Ε.Ε. μπορεί να αντιμετωπίσει με τα μέσα που δημιούργησε και διαθέτει μετά την οικονομική κρίση του 2008, που ξεκίνησε από τις ΗΠΑ.

 Οι ευρωπαϊκές απαντήσεις σε κάθε πρόκληση δίδονται με τα ανάλογα οικονομικά και πολιτικά βήματα, συνεργασίες και ωσμώσεις προκειμένου να μην μετατραπεί η διεθνής οικονομία σε παζλ νησίδων προστατευτισμού.

Η αυθεντία του πλούτου

Η παγκοσμιοποίηση αφορά, ακόμη και μετά την εκλογή του Προέδρου Τραμπ, τη συνεργασία Βορρά – Νότου, Ανατολής – Δύσης στον πλανήτη μας.

Προφανώς η συμμετοχή των giga-businessmen στη διαμόρφωση του κόσμου καθιστά πολυπλοκότερο το διεθνές περιβάλλον. Τα συνθήματα MANGA, «περήφανη Γερμανία» κ.λπ. καθίστανται εξαιρετικά επικίνδυνα για την κοινωνική συνοχή των κρατών επειδή τίθενται και αναδεικνύονται από άτομα που δημοσιοποιούν τις απόψεις τους πέρα από κάθε θεσμική αρμοδιότητα και κυρίως χωρίς τη δημοκρατική προτίμηση του εκλογικού σώματος.

Οι giga-businessmen στηρίζονται μόνο στον πλούτο που μπόρεσαν να δημιουργήσουν, επειδή η δημοκρατία τούς εξασφάλισε περιβάλλον ανάπτυξης και προστασίας του επιχειρηματικού κινδύνου στην ελεύθερη αγορά που τώρα αυταρχικά θέλουν να μονοπωλήσουν.

Στη δημοκρατία η διάδραση πολιτικών, επιχειρηματιών, ΜΜΕ, κοινωνίας των πολιτών και πολιτικών κομμάτων αποτελεί μία εξελικτική πραγματικότητα των κοινών αναζητήσεων κάθε κοινωνίας, επειδή συμπεριλαμβάνει όλες τις προσδοκίες που ορίζονται και με το νομικό σύστημα κάθε κοινωνίας. Οι κρατικές ρυθμίσεις και διεκδικήσεις δημιουργούν ένα σύνολο εφαπτόμενων κύκλων μεταξύ γειτόνων, που κοινά αποφασίσαμε να ονομάζουμε διεθνές σύστημα ισορροπημένης συμβίωσης.

Η ανάδειξη της «αυθεντίας του πλούτου» σε υποκινητή πολιτικών και πολιτειακών αλλαγών αποτελεί μία εξόφθαλμη πρόκληση που ήδη έχει βιώσει ο κόσμος και καταπολέμησε πληρώνοντας τεράστιο τίμημα. Η μονοπωλιακή ανάπτυξη ενεργειακών συμφερόντων, εκμετάλλευσης πλουτοπαραγωγικών πηγών, σπανίων κοιτασμάτων και τεχνολογικών αποκλειστικοτήτων φαίνεται ότι «τρέφει» προσωπικές ακρότητες και ιδιαιτερότητες χαρακτήρων, που εκφράζονται ακόμη και με φασιστικούς χαιρετισμούς. Απαιτείται η άμεση αντιμετώπιση του εξαμβλωματικού φαινομένου με συλλογική διεθνή ανάταξη και όχι πολυδιάσπαση σε μικρο-ομάδες συμφερόντων μετατρέποντας πιεζόμενα κράτη σε άβουλους δορυφόρους εκκεντρικών κεφαλαιούχων.

Η παρουσία Μασκ στη Γερμανία και οι πολιτικές τοποθετήσεις του τόσο έναντι του ηγέτη του Καναδά όσο και έναντι του γερμανικού λαού αποτελούν προσβολή στην ιστορία και τη δημοκρατική εξέλιξη της ανθρωπότητας. Η «κατάντια» που επιδιώκει ο Έλον Μασκ δεν επιτρέπεται να μας εκπλήσσει και δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή.

Για να αντιληφθεί κάθε giga-businessman, κάθε ακραία πολιτική, ότι δεν μας καταλαμβάνουν εξαπίνης απαντάμε από κοινού, «das darf doch nicht wahr sein» (σε ελεύθερη μετάφραση από τα γερμανικά «και βέβαια δεν μπορεί να συμβεί»).

* Ο Θεόδωρος Ι. Θεοδώρου είναι πρέσβης ε.τ.

Διαβάστε επίσης:

Δυτική Όχθη: Συνεχίζονται οι επιχειρήσεις των IDF σε Τζενίν και Ναμπλούς – Τουλάχιστον τέσσερις νεκροί

ΗΠΑ: Ελεύθερη η οπλοκατοχή για άτομα 18-21 ετών – Εφετείο ακύρωσε την προηγούμενη απόφαση

Τραμπ: Βάζει δασμούς 25% στα αγαθά από Καναδά και Μεξικό – «Αποφασίζουμε και για το πετρέλαιο» δήλωσε