Mεγάλη η ζημιά στα έσοδα

08:44 4/7/2015 - Πηγή: Το Ποντικι

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΈντυπη Έκδοση Ανεξάρτητα από το όποιο αποτέλεσμα στις διαπραγματεύσεις και το δημοψήφισμα (αν τελικά γίνει), η ζημιά στα έσοδα του Δημοσίου έγινε, είναι μεγάλη και από Δευτέρα, ανάλογα με τις εξελίξεις, το υπουργείο Οικονομικών θα πρέπει να ανέβει έναν Γολγοθά για να μπορέσει να εξασφαλίσει τα απαραίτητα κονδύλια που θα χρειαστούν μέσα στον Ιούλιο ακόμη και για την καταβολή των μισθών και των συντάξεων. Για δεύτερη φορά μέσα στην ίδια χρονιά εξαγγέλθηκε προσφυγή στη λαϊκή

ετυμηγορία σε μήνα αυξημένων φορολογικών υποχρεώσεων. Τον Ιανουάριο – μήνα κατά τον οποίο διεξήχθησαν οι εθνικές εκλογές – έπρεπε να μαζευτούν τα έσοδα από τον ΦΠΑ του τελευταίου τριμήνου του 2014. Δηλαδή του ΦΠΑ που ενσωματώνει ολόκληρο τον τζίρο της χριστουγεννιάτικης αγοράς. Το αποτέλεσμα ήταν να προκληθεί από τον πρώτο κιόλας μήνα του χρόνου «τρύπα» στα φορολογικά έσοδα της τάξεως του 1 δισ. ευρώ. Τώρα το σκηνικό επαναλαμβάνεται. Η εξαγγελία του δημοψηφίσματος συνέπεσε με τον μήνα υποβολής των φορολογικών δηλώσεων φυσικών και νομικών προσώπων. Ήταν αναμενόμενο η διαδικασία να «παγώσει» και τα φορολογικά έσοδα να καταρρεύσουν. Η επόμενη ημέρα – ανεξαρτήτως εξελίξεων – θα είναι πολύ δύσκολη. Ρυθμοί χελώνας Στελέχη του υπουργείου Οικονομικών, που έχουν μπροστά τους τα στοιχεία για την εξέλιξη των φορολογικών δηλώσεων, παραδέχονται ότι η διαδικασία πρακτικά έχει παγώσει τόσο για τα φυσικά όσο και για τα νομικά πρόσωπα. Μέχρι και χθες είχαν υποβληθεί μόλις 2,37 εκατομμύρια φορολογικές δηλώσεις: 1 εκατ. μηδενικές, 863.000 χρεωστικές και 489.000 πιστωτικές. Και ποιο το πρόβλημα, θα σκεφτεί κανείς, από τη στιγμή που έχει ανακοινωθεί παράταση μέχρι τις 27 Ιουλίου. Πρόβλημα υπάρχει και είναι τεράστιο. Με δεδομένο ότι και τις επόμενες ημέρες ελάχιστοι φορολογούμενοι θα έχουν στο μυαλό τους την υποβολή της φορολογικής τους δήλωσης – ήδη τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι όσο πλησιάζουμε στο δημοψήφισμα ακολουθείται φθίνουσα πορεία με αποτέλεσμα να μη συγκεντρώνονται πλέον παρά 40-50 χιλιάδες δηλώσεις σε ημερήσια βάση –, θα φτάσουμε και πάλι στο σημείο μέσα σε δύο εβδομάδες να πρέπει να υποβληθούν περισσότερες από 3 εκατ. φορολογικές δηλώσεις. Προφανώς θα συζητηθεί το ενδεχόμενο νέας παράτασης. Αυτή, όμως, θα χτυπήσει κατευθείαν τα δημόσια έσοδα. Ο λόγος; Με τα σημερινά δεδομένα, όσοι υποβάλουν τη φορολογική τους δήλωση μέχρι τις 27 Ιουλίου πρέπει να πληρώσουν την πρώτη δόση στην εφορία μέχρι το τέλος Ιουλίου. Αν υπάρξει νέα παράταση, θα αλλάξει η ημερομηνία πληρωμής της πρώτης δόσης του φόρου εισοδήματος. Άρα το Δημόσιο δεν θα εισπράξει τίποτα από τα φυσικά πρόσωπα ούτε τον Ιούλιο και η πληρωμή της πρώτης δόσης θα μετατεθεί για τον Αύγουστο. Άλλος ένας μήνας χωρίς λεφτά στα κρατικά ταμεία. Αρκεί να σημειωθεί ότι οι αναμενόμενες εισπράξεις από τα φυσικά πρόσωπα και τον φόρο εισοδήματος ξεπερνούν τα 2,5 δισ. ευρώ. Οπότε η δόση η οποία κινδυνεύει να μετατεθεί διαμορφώνεται στα 800 εκατ. ευρώ. Το πόσο απαραίτητα είναι αυτά τα χρήματα δεν χρειάζεται απόδειξη. Στα 500 εκατ. ευρώ ανέρχεται το ποσό που πρέπει να συγκεντρωθεί μέχρι τις 13 Ιουλίου για να καταβληθεί το δεκαπενθήμερο στους δημοσίους υπαλλήλους. Νέα παράταση Στα νομικά πρόσωπα το πρόβλημα έχει ήδη φανεί. Το υπουργείο Οικονομικών πληρώνει ακριβά το γεγονός ότι και οι επιχειρήσεις κλήθηκαν φέτος να κάνουν τις φορολογικές τους δηλώσεις πιο αργά από ποτέ. Ενώ κανονικά η διαδικασία θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τον Απρίλιο και το Δημόσιο να έχει ήδη εισπράξει δύο δόσεις, η διαδικασία μετατέθηκε για το τέλος Ιουνίου. Πρόσθετες καθυστερήσεις με την κυκλοφορία του καινούργιου εντύπου αλλά και την έκδοση εγκυκλίων οδήγησαν σε νέα παράταση με αποτέλεσμα μέχρι και τις 30 Ιουνίου πρακτικά το Δημόσιο να μην έχει εισπράξει σχεδόν τίποτε από τον φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων, ο οποίος επίσης πρέπει να αποφέρει πάνω από 2,5 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του χρόνου. Το τι σημαίνει μη είσπραξη μιας δόσης από τις επιχειρήσεις το διαπιστώσαμε τον Μάιο. Μόνο εξαιτίας του γεγονότος ότι δεν καταβλήθηκε η πρώτη δόση, ο κρατικός προϋπολογισμός εμφάνισε υστέρηση εσόδων 555 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, από τα περισσότερα από 250.000 νομικά πρόσωπα – ανώνυμες εταιρείες, Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης, ιδιωτικές κεφαλαιουχικές εταιρείες, ομόρρυθμες και ετερόρρυθμες εταιρείες – προς το παρόν έχουν υποβάλει φορολογική δήλωση λιγότερα από 50.000 νομικά πρόσωπα. Οι εταιρείες πρέπει να πληρώσουν τον φόρο νομικών προσώπων με το που θα υποβάλουν τη δήλωση. Έτσι τον Ιούνιο οι εισπράξεις από τον φόρο εισοδήματος ήταν σαφώς λιγότερες από τα 550 εκατ. ευρώ που περίμενε να εισπράξει το ελληνικό Δημόσιο για να τη «βγάλει» με τις υποχρεώσεις του Ιουλίου. Πότε θα εισπραχθούν αυτά τα χρήματα; Προς το τέλος Ιουλίου στην καλύτερη περίπτωση. Και αυτό υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα δοθεί νέα παράταση για την υποβολή των δηλώσεων. Όπως και να έχει, μέχρι να αποκατασταθεί η ηρεμία στην αγορά θα περάσουν αρκετές ημέρες. Είναι προφανές ότι τα λογιστήρια, όσο είναι κλειστές οι τράπεζες, δεν θα υποβάλλουν δηλώσεις καθώς θα πρέπει να πληρώσουν την επόμενη ημέρα την πρώτη δόση του φόρου. Βέβαια το υπουργείο Οικονομικών έχει ανακοινώσει από χθες ότι οι πληρωμές στην εφορία μπορούν να γίνουν με όλους τους εναλλακτικούς τρόπους. Ακόμη και με μετρητά στην εφορία ή στα ΕΛΤΑ, ακόμη και με πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες. Είναι ένα ερώτημα βέβαια το ποιοι θα αποφασίσουν να μειώσουν τη ρευστότητά τους αυτήν τη στιγμή προκειμένου να καλύψουν τις φορολογικές τους υποχρεώσεις. Όλα άδεια Υπάρχει και ένα τρίτο «μέτωπο»: Ο ΕΝΦΙΑ. Το υπουργείο Οικονομικών περίμενε μέχρι τις 27 Ιουλίου να μαζέψει όλα τα έντυπα Ε9 με τις αλλαγές που επήλθαν στην ακίνητη περιουσία κατά τη διάρκεια του 2014 προκειμένου να εκδοθούν τα εκκαθαριστικά του ΕΝΦΙΑ μέσα στον Αύγουστο. Αυτό θα σήμαινε υποχρέωση πληρωμής του φόρου μέσα στον Σεπτέμβριο. Αν, λόγω της αναταραχής, καθυστερήσει και αυτή η διαδικασία, ο ΕΝΦΙΑ θα πάει και αυτός για αργότερα, διευρύνοντας ακόμη περισσότερο την τρύπα στα έσοδα. Όλα αυτά τα προβλήματα, βέβαια, είναι σε μεγάλο βαθμό διαδικαστικού χαρακτήρα. Έχουν βέβαια τη σημασία τους, καθώς αυτήν τη στιγμή τα κρατικά ταμεία είναι εντελώς άδεια, πράγμα που σημαίνει ότι η όποια καθυστέρηση στην είσπραξη φόρων μεταφράζεται αυτομάτως σε μη εκπλήρωση κάποιων υποχρεώσεων.

Εβδομάδα και δισεκατομμύριο η ζημιά

Υπάρχουν, δυστυχώς, και τα ουσιαστικά ζητήματα: η αδράνεια στην αγορά δεν έχει ως συνέπεια την απλή αναβολή της είσπραξης φόρων. Μειώνει τη φορολογητέα ύλη και κατά συνέπεια τα προσδοκώμενα έσοδα. Ένας απλός υπολογισμός δείχνει το τι ακριβώς μπορεί να συμβεί στα δημόσια έσοδα όταν οι τράπεζες – και κατά συνέπεια η οικονομία – κατεβάζουν ρολά για μια ολόκληρη εβδομάδα.

Το ΑΕΠ της χώρας διαμορφώνεται στα 180 δισ. ευρώ. Άρα, κατά μέσο όρο, μια εβδομάδα παράγει ΑΕΠ 3,5 δισ. ευρώ (άλλες εβδομάδες έχουν περισσότερο και άλλες λιγότερο).

Δεδομένου ότι η φορολογική απόδοση στην Ελλάδα επί του ΑΕΠ διαμορφώνεται περίπου στο 35%, τότε μια απώλεια εθνικού εισοδήματος 3,5 δισ. ευρώ (σ.σ.: προφανώς δεν μηδενίστηκαν οι συναλλαγές, αλλά από την άλλη κανείς δεν μπορεί να προεξοφλήσει ότι η αναταραχή θα διαρκέσει μόνο μια εβδομάδα) μπορεί να επιφέρει απώλειες φορολογικών εσόδων άνω του 1 δισ. ευρώ.

Για τον Ιούνιο το ελληνικό Δημόσιο είχε προϋπολογίσει να εισπράξει περί τα 3,55 δισ. ευρώ προκειμένου με τα χρήματα αυτά να καλύψει τις ακόλουθες δαπάνες:

1,554 δισ. ευρώ για μισθούς και συντάξεις.1,296 δισ. ευρώ για ασφάλιση, περίθαλψη και κοινωνική προστασία.668 εκατ. ευρώ για καταναλωτικές δαπάνες.450 εκατ. ευρώ για τους τόκους.

Αν, όπως ακούγεται, η «τρύπα» στα φορολογικά έσοδα ξεπεράσει για δεύτερο συνεχόμενο μήνα το 1 δισ. ευρώ – μόνο 400 εκατ. ευρώ είναι το ποσό που δεν έχει εισπραχθεί από τις επιχειρήσεις –, τότε κάποιες από τις δαπάνες που προαναφέρθηκαν δεν θα πρέπει να καλυφθούν.

Είναι προφανές ότι, αν δεν βρεθεί κάποια λύση αμέσως, τα δύο βασικά κονδύλια που προαναφέρθηκαν – το κονδύλι για τους μισθούς και τις συντάξεις, μέσω του οποίου πληρώνονται οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι συνταξιούχοι του Δημοσίου, αλλά και το κονδύλι για την ασφάλιση, την περίθαλψη και την κοινωνική προστασία, που ουσιαστικά είναι οι πόροι που μεταβιβάζει το κράτος στα ασφαλιστικά ταμεία για να πληρωθούν και οι υπόλοιπες συντάξεις (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΟΓΑ κ.λπ.), όπως επίσης και τα επιδόματα – δεν μπορούν να καλυφθούν εξ ολοκλήρου.

Αν μάλιστα παραταθεί η αβεβαιότητα, τότε το πρόβλημα με την είσπραξη των φορολογικών εσόδων θα εμφανιστεί και τον Ιούλιο.

Η είσπραξη των φόρων είναι σε μεγάλο βαθμό και ψυχολογία. Και αυτήν τη στιγμή η ψυχολογία βρίσκεται στο ναδίρ. Δυστυχώς και αυτή η κατάρρευση της ψυχολογίας έρχεται σε κακή συγκυρία.

Το δεύτερο εξάμηνο είναι γεμάτο φορολογικές υποχρεώσεις: φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων, ΕΝΦΙΑ, ΦΠΑ, δόσεις ρύθμισης ληξιπρόθεσμων οφειλών, τέλη κυκλοφορίας, ΦΠΑ με τις εισπράξεις της θερινής σεζόν κ.λπ.

Σε ποιο βαθμό θα εκπληρωθούν οι εισπρακτικοί στόχοι του δεύτερου εξαμήνου, οι οποίοι κάνουν λόγο για ένα πακέτο φόρων 27 δισ. ευρώ, το οποίο πρέπει να εισπραχθεί μέσα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα; Αν στο πεντάμηνο οι ληξιπρόθεσμες οφειλές έφταναν στο 1 δισ. ευρώ ανά μήνα, τι θα αποτυπωθεί στα στοιχεία του Ιουνίου και τι θα γίνει από εδώ και στο εξής.

Απώλεια εσόδων σημαίνει πολύ απλά ότι μεγαλώνει ο λογαριασμός της όποιας συμφωνίας κλείσει από εδώ και στο εξής.

έσοδαοικονομίαζημιέςΔημοψήφισμαIssue: 1871Issue date: 02-07-2015Has video: