«O Θείος Βάνιας» του Άντον Τσέχοφ

06:00 19/11/2022 - Πηγή: Το Ποντικι

Στα 47 του χρόνια ο Θείος Βάνιας έχει ήδη παραιτηθεί από οιανδήποτε ελπίδα για το μέλλον.

Πριν από λίγο καιρό είχε πίστη και στόχο καθώς έκανε το παν για να βοηθήσει οικονομικά τον άντρα της αδελφής του – έναν διανοούμενο που διέπρεπε στους ακαδημαϊκούς κύκλους της Μόσχας και υπήρξε αντικείμενο του άκρατου θαυμασμού του.

Ωστόσο όλα τα όνειρά του διαλύονται όταν αυτός ο άντρας έρχεται στο απομονωμένο αγροτικό σπιτικό του μαζί με τη νεαρή του σύζυγο, που αναστατώνει τους άντρες εκτοξεύοντας ερωτικά βέλη. Γιατί ο «περίφημος», ηλικιωμένος πια, καθηγητής Σερεμπριακόφ δεν είναι τίποτα

παραπάνω από ένας εγωκεντρικός, ματαιόδοξος και αχάριστος άνθρωπος.

Και όχι μόνο. Η παρουσία τους διαταράσσει τη ζωή όλων των προσώπων στο ομώνυμο έργο του Τσέχοφ, ξεβράζει τις μάταιες ψευδαισθήσεις τους, ενώ οι λέξεις χάνουν το νόημά τους – έτσι κι αλλιώς όταν οι καταστάσεις ζορίζουν τις χρησιμοποιούμε για να πούμε το αντίθετο από αυτό που παλαιότερα εξέφραζαν.

Ο Βάνιας, αλλά και όλοι οι ήρωες αυτού του αριστουργήματος της παγκόσμιας δραματουργίας (η ανύπαντρη, εργατική ανιψιά του, η Σόνια, που έχει ερωτευτεί κρυφά τον παρηκμασμένο γιατρό Αστρώφ, η μητέρα του που ζει στον δικό της κόσμο, η σπαρακτική Έλενα κ.ά.), βασανίζονται από την ισοπεδωτική καθημερινότητα, την πλήξη, τις ματαιωμένες ελπίδες, όλα τα αδιέξοδά τους, καθώς θρηνούν τα χρόνια που χάθηκαν χωρίς πραγματική αιτία. Δουλεύουν εξαντλητικά, πίνουν ατέλειωτες βότκες αλλά και καταφεύγουν σε ανεκπλήρωτους έρωτες για να γεμίσουν το κενό, να ξορκίσουν την απελπισία τους.

Η κωμικοτραγικότητα της ανθρώπινης κατάστασης σε όλο της το μεγαλείο που ο Δημήτρης Καραντζάς απέδωσε με κάθε λεπτομέρεια, αποφεύγοντας τους μελοδραματισμούς ή τις ηθογραφικές απεικονίσεις, εκμαιεύοντας το υποδόριο και διαβρωτικό χιούμορ του κειμένου και υπογραμμίζοντας τις συναισθηματικές διακυμάνσεις των προσώπων – αν και στα περισσότερα διαφοροποίησε τη συμπεριφορά και τον χαρακτήρα τους. Από την άλλη, οι τεράστιες παύσεις, ιδιαίτερα στην έναρξη αλλά και σε πολλά άλλα σημεία των δρώμενων, αποσυντόνισαν την προσοχή του θεατή.

Ωστόσο, εμπνευσμένη ήταν η πρότασή του να διαδραματίζονται και οι τέσσερις πράξεις γύρω από ένα τεράστιο τραπέζι, που υλοποιήθηκε έξοχα από τη Μαρία Πανουργιά. Ένα τραπέζι όπου οι ήρωες κάθονται σε όλη τη διάρκεια της παράστασης, ως εγκλωβισμένοι οικειοθελώς στις κατεσταλμένες επιθυμίες, τα ψεύδη, τις αποσιωπήσεις και τις πλάνες τους. Εκεί θέτουν τα προβλήματά τους στη «φονική» διάστασή τους. Και πάνω του ζωντανεύει μία από τις πιο ενδιαφέρουσες σκηνές: αυτή που ο Αστρώφ (εξαιρετικός στην απόδοση του ρόλου του ο Φιντέλ Ταλαμπούκας) μαζί με τη Σόνια (χαμηλών τόνων και φορτισμένη συναισθηματικά η Ηρώ Μπέζου) καταβροχθίζουν βουλιμικά τα εδέσματα λες και έτσι θα φιμώσουν τους ψυχικούς κλυδωνισμούς τους.

Όλοι οι υπόλοιποι καλοί ηθοποιοί ακολουθούν πιστά τις οδηγίες του σκηνοθέτη. Είδαμε, λοιπόν, έναν πειστικά παραιτημένο Θείο Βάνια από τον Χρήστο Λούλη, το στέρεο παίξιμο του Μανώλη Μαυροματάκη στον υποβαθμισμένο, ωστόσο, ρόλο του Σερεμπριακώφ, την αμφιταλαντευόμενη ερμηνεία της Θεοδώρας Τζήμου (Έλενα), που ενδεχομένως οφείλεται στις οδηγίες της σκηνοθεσίας, την αμεσότητα της Μαρίας Φιλίνη στον ρόλο της Μαρίνας, τον αποτελεσματικό Αντώνη Αντωνόπουλο (Τελιέγκιν) και τη συγκινητική Ξένια Καλογεροπούλου ως Μαρία Βασίλιεβνα.

Τη θαυμάσια εικαστικότητα της παράστασης ενισχύουν τα καλόγουστα κοστούμια της Ιωάννας Τσάμη, η υπαινικτική μουσική του Δημήτρη Καμαρωτού, η ευρηματική κινησιολογία του Τάσου Καραχάλιου και οι ατμοσφαιρικοί φωτισμοί του Λευτέρη Παυλόπουλου.

Διαβάστε επίσης:

Βραβεία Grammy 2023: Beyoncé, Kendrick Lamar και Adele συγκεντρώνουν τις περισσότερες υποψηφιότητες (Video)

Βιέννη: Ακτιβιστές για το κλίμα πέταξαν μαύρο υγρό σε αριστούργημα του Κλιμτ (Video)

Θλίψη στην ελληνική ροκ: Πέθανε ο Λήτης, ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους της