Orient Express: το μυθικό τρένο

07:46 8/10/2019 - Πηγή: Το Ποντικι

ΚΟΣΜΟΣΈντυπη Έκδοση

 

 

Στα τέλη του 19ου αιώνα οι μετακινήσεις και τα ταξίδια με τρένο στην Ευρώπη δεν ήταν απλή υπόθεση. Οι διάφορες ευρωπαϊκές χώρες είχαν αναπτύξει ήδη ένα αυτοτελές εσωτερικό σιδηροδρομικό δίκτυο, το οποίο, όμως, περιοριζόταν εντός των συνόρων τους. Η μετάβαση από χώρα σε χώρα παρέμενε μια ιδιαιτέρα κουραστική και περίπλοκη διασυνοριακή διαδικασία, όπου οι επιβάτες - ταξιδιώτες καλούνταν να αποβιβαστούν με τις αποσκευές τους, να διασχίσουν πεζή τα σύνορα και να επιβιβαστούν στην επόμενη εθνική αμαξοστοιχία.

Το πρόβλημα αυτό έλυσε το επιχειρηματικό δαιμόνιο

του Βέλγου George Nagelmacker, ο οποίος ίδρυσε μια διεθνή εταιρεία αφού πρώτα εξασφάλισε άδεια χρήσης όλων των εθνικών σιδηροδρομικών δικτύων κατά μήκος της διαδρομής που σχεδίασε, δημιουργώντας μια πολυτελή αμαξοστοιχία που στα σύνορα κάθε χώρας άλλαζε μόνο την ατμομηχανή!

Στις 4 Οκτωβρίου του 1883, στον σταθμό Gare de l'Est στο Παρίσι ακούστηκε για πρώτη φορά ο βρυχηθμός της μηχανής ενός τρένου που προοριζόταν να διευρύνει εντυπωσιακά τους ορίζοντες της εποχής, χαρίζοντας τη δυνατότητα των μεγάλων, άνετων και ασφαλών ταξιδιών. Ένα υπερσύχρονο και πολυτελές τρένο εγκαινίαζε μια νέα εποχή, δίνοντας την απίθανη δυνατότητα στους ταξιδιώτες να διανύσουν μια τεράστια διαδρομή 2.740 χιλιομέτρων σε εντυπωσιακούς – για την εποχή πάντα – χρόνους.

Η Ταχεία της Ανατολής, το θρυλικό Orient Express, ταυτίστηκε από το πρώτο της κιόλας δρομολόγιο με την ταξιδιωτική πολυτέλεια και υπήρξε το πρώτο διηπειρωτικό τρένο της Ευρώπης, ξεκινώντας από το κοσμοπολίτικο Παρίσι με προορισμό την πρωτεύουσα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, την Κωνσταντινούπολη, με ενδιάμεσες σύντομες στάσεις στο Στρασβούργο, το Μόναχο, τη Βιέννη, τη Βουδαπέστη και το Βουκουρέστι. Η μόνη δυσκολία που συναντούσαν οι επιβάτες ήταν ότι έπρεπε να διασχίσουν με πλοιάριο τον Δούναβη για να μεταφερθούν στη Βάρνα της Βουλγαρίας. Από εκεί συνέχιζαν το ταξίδι τους με ένα τοπικό τρένο, για να καταλήξουν με πλοίο στην Κωνσταντινούπολη.

Λαμβάνοντας υπόψη τα συγκοινωνιακά δεδομένα τις εποχής και τους χρόνους που χρειάζονταν για να διανύσει κανείς αυτές τις τεράστιες αποστάσεις, το ταξίδι με το Orient Express έγινε παιχνίδι όταν, στις αρχές του 1900, οι γραμμές των τρένων εκσυγχρονίστηκαν και το ταξίδι των 2.740 μιλίων έφτασε να διαρκεί μόλις τρεις ημέρες! Ήδη, όμως, από το 1889, το ταξίδι αυτό βελτιώθηκε, καθώς τέθηκε σε λειτουργία η πρώτη σιδηροδρομική γραμμή που ένωνε απευθείας το Παρίσι με την Κωνσταντινούπολη, μέσω Βουδαπέστης και Βελιγραδίου.

Το παρθενικό ταξίδι

Στο παρθενικό του ταξίδι το Orient Express ξεκίνησε από τον σταθμό Gare de l'Est του Παρισιού μεταφέροντας 40 επιβάτες, που είχαν προσκληθεί από τον Βέλγο George Nagelmacker, εμπνευστή αυτής της πρωτοποριακής ταξιδιωτικής ιδέας στην Ευρώπη με πολυτελή τρένα. Ανάμεσα στους επιβάτες αυτού του πρώτου ιστορικού ταξιδιού ήταν και ο δημοσιογράφος Henri Stefan Opper de Blowitz, ο ανταποκριτής των λονδρέζικων «Times», που θα κάλυπτε το ταξίδι και θα μετέφερε τις ταξιδιωτικές του εντυπώσεις στο ευρωπαϊκό αναγνωστικό κοινό. Μάλιστα στις ανταποκρίσεις του φρόντισε να συμπεριλάβει συνεντεύξεις σπουδαίων προσωπικοτήτων που συμμετείχαν στο ταξίδι, όπως του βασιλιά της Ρουμανίας Καρόλου και του σουλτάνου Abdul Hamid II, του τότε κυβερνήτη της Τουρκίας, πράγμα που έδωσε τεράστια δημοσιότητα στην πρωτοποριακή ιδέα του Nagelmacker.

Ταξίδι για λίγους

Αν λάβουμε υπόψη, για μια ακόμα φορά, τις συνθήκες της εποχής, καθίσταται ευνόητο πως το ταξίδι αυτό απευθύνονταν μόνο σε πλούσιους, καθώς τότε οι μετακινήσεις αλλά και η ιδέα που έχουμε σήμερα για τον τουρισμό ήταν άγνωστη για τη συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων. Το Orient Express απευθυνόταν αποκλειστικά στις ανώτερες κοινωνικά και οικονομικά τάξεις. Βασικό χαρακτηριστικό του ήταν η απίστευτη πολυτέλεια που προσέφερε σε είδος και υπηρεσίες, καθώς, για δεκαετίες ολόκληρες – πριν οι εξελίξεις αλλάξουν τους όρους –, μετέφερε βασιλιάδες, πρίγκιπες, πρωθυπουργούς, αρχηγούς κρατών, προσελκύοντας ταυτόχρονα και όλο το πολύχρωμο σμάρι των πάσης φύσεως και αποκλίσεως τυχοδιωκτών, που τους ενέπνεε το όνειρο μιας πολυτελούς και άνετης ζωής αλλά και το πνεύμα της περιπέτειας και του κοσμοπολιτισμού.

Το Orient Express πέρασε γρήγορα στα όρια του μύθου και της μυθοπλασίας, εμπνέοντας συγγραφείς και καλλιτέχνες. Τόσο οι κοινόχρηστοι όσο και οι ιδιωτικοί χώροι του θύμιζαν περισσότερο πολυτελές ξενοδοχείο παρά τρένο. Για την ακρίβεια, χάριζαν την αίσθηση ενός τροχήλατου ξενοδοχείου, όπου οι επιβάτες του απολάμβαναν σπάνιες υπηρεσίες.

Λογοτεχνία και κινηματογράφος

Η φήμη του Orient Express δεν άφησε αδιάφορη τη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο, καθώς οι υψηλές αλλά και αμφισβητούμενες προσωπικότητες που ταξίδευαν με αυτό τροφοδοτούσαν, με τις ίντριγκες και τα πάθη τους, τη λογοτεχνική φαντασία. Θρυλικό έμεινε στην ιστορία της αστυνομικής λογοτεχνίας το αριστούργημα της Αγκάθα Κρίστι «Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές», έργο το οποίο μεταφέρθηκε με τεράστια επιτυχία το 1974 στον κινηματογράφο. Οι αναφορές στο Orient Express τόσο στη λογοτεχνία όσο και στον κινηματογράφο είναι αρκετές, όπως στο έργο του Γκράχαμ Γκρην «Το Τραίνο της Σταμπούλ», και στην ταινία του Τζέιμς Μποντ «Από τη Ρωσία με αγάπη».

Το τελευταίο ταξίδι κι η αναβίωση του μύθου

Μπορεί να ακούγεται σαν διαβολική ειρωνεία, αλλά ο λόγος στον οποίο όφειλε την τεράστια επιτυχία του το Orient Express, υπήρξε και η αφορμή της παρακμής του. Αν και συνέχισε να προσφέρει ποιοτικές υπηρεσίες, οι απαιτητικοί ταξιδιώτες άρχισαν να προτιμούν όλο και περισσότερο την ταχύτητα του αεροπλάνου. Το τελευταίο ταξίδι του θρυλικού αυτού τρένου ξεκίνησε στις 20 Μαΐου του 1977.

Το μυθικό αυτό τρένο δεν υπάρχει πια, αλλά ένα νέο όχημα, που έχει ακριβώς την εικόνα και την πολυτέλειά του, κυκλοφορεί στην καρδιά της Ευρώπης, εξυπηρετώντας μια πολύ μικρότερη γραμμή, που συνδέει το Παρίσι με τη Βιέννη, περνώντας από το Στρασβούργο, το Μπάντεν - Μπάντεν, το Μόναχο και πολλούς άλλους σταθμούς και προσφέροντας τις ίδιες πολυτελείς υπηρεσίες στους επιβάτες του…

 

 

Orient ExpressτραίνοIssue: 2093Issue date: 2-10-2019Has video: Exclude from popular: 0