Ανθολογία εθνικής επιβίωσης

08:28 26/3/2018 - Πηγή: Το Ποντικι

"Π" ARTΒΙΒΛΙΟ

Την περασμένη Δευτέρα 12 Μαρτίου παρουσιάστηκε στον Ιανό το βιβλίο του Τζεμίλ Τουράν «Ανθολογία - Σύγχρονοι Κούρδοι Ποιητές» που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ηρόδοτος. Η βραδιά είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον γιατί σε συνδυασμό με την τουρκική εισβολή στο Κουρδιστάν που βρίσκεται στη Βόρεια Συρία αναδείχτηκε ένα μείζον ζήτημα, που δεν είναι άλλο από την απαγόρευση της γλώσσας ενός λαού.

Μοιάζει σχεδόν αλλόκοτο και αδιανόητο να παρουσιάζεται στις μέρες μας μια ποιητική ανθολογία της οποίας η γλώσσα, η πρωταρχική ύλη του ποιητικού λόγου, βρίσκεται υπό καθεστώς

απαγόρευσης… Η πραγματικότητα είναι στα όρια ενός σαδιστικού θρίλερ επιστημονικής φαντασίας. Μιλάμε για μια αλυσοδεμένη γλώσσα, δηλαδή για μια κατάσταση που ανακαλεί τις πλέον βάρβαρες εκδοχές της απόλυτης τυραννίας. Αυτής που αξιώνει την αντίληψη του κόσμου έξω από την ύπαρξη, αυτής που σε ξεριζώνει από τον εαυτό σου, αυτής που σε υποχρεώνει να βιώνεις δανεικά τον ίδιο σου τον πόνο. Η λογοτεχνία συμβάλλει στη διαμόρφωση της εθνικής ταυτότητας, αφού αποτελεί μέρος του πολιτισμού και επομένως της εθνικής κουλτούρας. Τα κριτήρια με τα οποία τα έθνη προσδιόρισαν την ταυτότητά τους είναι, κυρίως πολιτισμικά. Η γλώσσα γενικά θεωρείται πως είναι το πλέον ξεκάθαρο σύμβολο εθνικής ταυτότητας. Μια γλώσσα ενσωματώνει ξεχωριστές στάσεις, αξίες και τρόπους έκφρασης, που δημιουργούν μιαν αίσθηση οικειότητας και ένα αίσθημα τού «ανήκειν». Οι Κούρδοι, όπως όλοι μας γνωρίζουμε, είναι ένας λαός της Μέσης Ανατολής που κατοικεί στην περιοχή που ονομάζεται Κουρδιστάν. Το Κουρδιστάν γεωγραφικά εκτείνεται στη νοτιοανατολική Τουρκία, το βόρειο Ιράκ, το δυτικό Ιράν και τη βόρεια Συρία. Οι Κούρδοι γενικά θεωρούνται αυτόχθονες της μείζονος περιοχής της Μ. Ασίας και της Μεσοποταμίας. Γενετικά είναι απόγονοι όλων εκείνων των λαών που εγκαταστάθηκαν στις περιοχές του Κουρδιστάν. Γνωστότεροι από αυτούς τους ιστορικούς λαούς είναι σε μας οι Μήδοι, οι Μάρδοι, οι Καρδούχοι κ.ά. «Διαμόρφωσε την κουρδική γλώσσα / που μοιάζει με μαργαριτάρι » , προτρέπει ο σπουδαίος Κούρδος συγγραφέας Εχμεντέ Χανί (1650/51-1707). Ο κλασικός αυτός συγγραφέας έγραψε το έργο του στην κουρδική και όχι στην περσική ή αραβική γλώσσα, όπως συνήθιζαν οι ομότεχνοί του. Και είχε δίκιο γιατί η γραπτή παράδοση, η «λογοτεχνία», εκτός του ότι συμβάλλει στη διαμόρφωση της εθνικής ταυτότητας, προσδιορίζεται και ως ιδιαίτερο τμήμα της εθνικής κουλτούρας, γιατί καθώς αναπτυσσόταν η εθνική αφήγηση, η «λογοτεχνία» επενδυόταν από εθνικές αξίες, άρχισε να διαφέρει από τις άλλες μορφές λόγου, απέκτησε αυτονομία και ονομάστηκε «εθνική λογοτεχνία». Έτσι, ο Εχμεντέ Χανί κατέφυγε σε έναν προφορικό μύθο, τον μύθο του Μεμ-ε Αλάν, που επαναλαμβανόταν από στόμα σε στόμα επί αιώνες για να αφηγηθεί με αφορμή τον μεγάλο έρωτα του βασιλιά, την ζωή των Κούρδων. Η επιλογή του κλασικού αυτού Κούρδου συγγραφέα να γράψει στη γλώσσα του και όχι στην περσική ή αραβική γλώσσα, όπως συνήθιζαν οι ομότεχνοί του, αποτελεί μια εθνική επιλογή, που δηλώνει ότι πατρίδα μας είναι η γλώσσα μας. Στις μέρες μας η κουρδική γλώσσα βρίσκεται «υπό κατοχή». Είναι απαγορευμένη. Για παράδειγμα, ένας Κούρδος του οποίου ο τόπος είναι υπό την τουρκική κατοχή, γράφει στην τουρκική γλώσσα γιατί η μητρική του γλώσσα είναι σκλαβωμένη – απαγορεύεται! Και αυτό αποτελεί την πιο σκληρή μορφή τυραννίας, τον πιο οδυνηρό ξεριζωμό, το πιο απάνθρωπο μαρτύριο που στοχεύει στην κατάργηση της ίδιας της ύπαρξης ενός λαού. Πρόκειται για μια αποτρόπαιη εκδοχή γενοκτονίας… Η ανθολογία αυτή εντάσσεται στον αγώνα και την αγωνία ενός λαού να δηλώσει την ύπαρξή του, να υπερασπιστεί την ιστορικότητά του, να διεκδικήσει την πατρίδα του. Η λογοτεχνία γίνεται ανάσα ελευθερίας, η καρδιά ενός έθνους, το όπλο ενός λαού πεντάρφανου. Είναι απλώς ένα κομμάτι ψωμί που κρατά ζωντανή την ιστορία, τον πολιτισμό, την ελπίδα του. Είναι σαρξ εκ της σαρκός της πατρίδας και του λαού της. Κάθε στίχος είναι μια μάχη εθνικής επιβίωσης, κάθε ποίημα αγωνία για ζωή, κάθε τραγούδι αναστάσιμη λειτουργία. Η έκδοση αυτής της ανθολογίας εντάσσεται στο πλαίσιο ενός αγώνα για εθνική επιβίωση, σ’ έναν εθνεγερτήριο πόλεμο και δεν είναι μια απλή γνωριμία με την κουλτούρα ενός λαού. Ενδεικτικό είναι το απόσπασμα από τον πρόλογο της ανθολογίας: «Τους σύγχρονους Κούρδους ποιητές δεν μπορεί να τους διεκδικήσει κανείς παρά μόνο η πατρίδα τους, αφού τα ποιήματά τους εκφράζουν τον πόνο, τη θλίψη, αλλά και την αντίσταση, την απόλυτη αποφασιστικότητα να επιζήσουν ως λαός μέσα σε συνθήκες τρομακτικής και εξοντωτικής καταδίωξης».ΒΙΒΛΙΟπρότασηΣύγχρονοι Κούρδοι ποιητέςIssue: 2013Issue date: 22-03-2018Has video: Exclude from popular: 0