Μπορεί μια επιδότηση ενοικίου να οδηγήσει σε αύξηση των ενοικίων;

07:01 23/4/2025 - Πηγή: Το Ποντικι

Ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε πανηγυρικά την επιδότηση ενοικίου ως ένα σημαντικό εργαλείο στήριξης. Είναι όμως αποτελεσματικό; Όσο καλό κι αν ακούγεται μπορεί να έχει το αντίθετο από το επιθυμητό αποτέλεσμα: την αύξηση των ενοικίων.

Οι επιδοτήσεις ενοικίου αποσκοπούν στο να ανακουφίσουν τους ενοικιαστές και στο να καταστήσουν την κατοικία πιο προσιτή. Όμως, όταν δεν συνοδεύονται από αύξηση της προσφοράς κατοικιών, μπορούν να οδηγήσουν σε αύξηση της ζήτησης που δεν καλύπτεται. Το αποτέλεσμα; Η αυξημένη πίεση μεταφράζεται

σε υψηλότερες τιμές. Το φαινόμενο αυτό είναι γνωστό διεθνώς ως «inflation by subsidy», η αγορά προσαρμόζεται με βάση τη νέα διαθέσιμη χρηματοδότηση. Οι πραγματικοί ωφελούμενοι δεν είναι οι ενοικιαστές.

Η διεθνής εμπειρία και οι βασικοί μηχανισμοί του συγκεκριμένου μέτρου δείχνουν ότι ευνοεί τους ιδιοκτήτες και όχι τους ενοικιαστές.

Ο μηχανισμός μέσω του οποίου οι επιδοτήσεις μπορούν να αυξήσουν τα ενοίκια είναι η λεγόμενη μετακύλιση. Δηλαδή, οι ιδιοκτήτες, γνωρίζοντας ότι οι ενοικιαστές παίρνουν την επιδότηση, αυξάνουν τα ενοίκια απορροφώντας πλήρως το ποσό.

Δημιουργούνται επίσης πληθωριστικές πιέσεις στην αγορά ενοικίων, οι οποίες πλήττουν και  τα νοικοκυριά που δεν λαμβάνουν επιδότηση ή δεν βρίσκουν κατάλληλη κατοικία εντός του επιδοτούμενου πλαισίου. Περισσότερο σε συγκεκριμένες κατηγορίες ακινήτων: μικρά διαμερίσματα για φοιτητές, οικογενειακές κατοικίες προσιτής τιμής (όσες έχουν μείνει ακόμα προσιτές) σε περιοχές με περιορισμένη προσφορά και κοντά σε μεγάλα αστικά κέντρα.

Διεθνής εμπειρία

Έρευνες στη Γαλλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν δείξει ότι οι επιδοτήσεις ενοικίου συχνά οδηγούν σε αύξηση των ενοικίων, ειδικά στις αγορές όπου η προσφορά είναι περιορισμένη. Αντίθετα, σε περιοχές με πιο ευέλικτη αγορά κατοικίας, οι αυξήσεις είναι πολύ μικρότερες ή και ανύπαρκτες.

Εάν η προσφορά κατοικιών δεν αυξηθεί παράλληλα, η αυξημένη ζήτηση μπορεί να οδηγήσει σε άνοδο των ενοικίων. Οι ιδιοκτήτες εκμεταλλεύονται την αυξημένη ζήτηση για να αυξήσουν τις τιμές. Η στέγαση είναι ένα κοινωνικό αγαθό, δεν είναι προνόμιο. Οι επιδοτήσεις ενοικίου αποτελούν σημαντικό εργαλείο, αλλά δεν λειτουργούν χωρίς συνδυαστικά μέτρα. Όταν αυξάνεις τη ζήτηση χωρίς να ενισχύσεις την προσφορά, είναι σχεδόν μαθηματικά βέβαιο ότι θα δεις αύξηση τιμών.

Για να είναι αποτελεσματική μια τέτοια πολιτική, απαιτείται στρατηγικός σχεδιασμός και συνδυασμός με πολιτικές που θα αυξήσουν την προσφορά κατοικίας και θα προστατεύσουν τους ενοικιαστές από μεγαλύτερες αυξήσεις.

*Η Ιωάννα Λιούτα είναι Πολιτική και Οικονομική Αναλύτρια

Διαβάστε επίσης:

Η Άγκυρα «γλεντάει» την Αθήνα με το καλώδιο

Η πορεία της Κεντροαριστεράς προς τη σταύρωση

Τοξικότητα, συκοφαντία και κονόμα: Ένας στρατός τρολ και μία ομάδα αήθειας στην υπηρεσία της ΝΔ