Διαβήτης: Το αυξημένο σάκχαρο δρα «ύπουλα» στα μάτια – Τι πρέπει να προσέχουν οι ασθενείς

14:55 16/10/2024 - Πηγή: Το Ποντικι

Την υγεία των ματιών τους αγνοούν οι περισσότεροι ασθενείς που πάσχουν από διαβήτη, παρά το γεγονός ότι η αυξημένη γλυκόζη, κοινώς το σάκχαρο στο αίμα, αποτελεί την κύρια αιτία για μια πληθώρα συχνών αλλά και σοβαρών οφθαλμοπαθειών.

Αυτό διαπιστώνει νέα έρευνα που πραγματοποίησαν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Thomas Jefferson και το Οφθαλμολογικό Νοσοκομείο Wills στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ, παρακολουθώντας επί τέσσερα σχεδόν χρόνια 2.000 διαβητικούς ασθενείς.

«Μόλις

το 42% έκαναν κάθε χρόνο τις προληπτικές οφθαλμολογικές εξετάσεις που συνιστώνται σε όλους» συμπεραίνουν οι ερευνητές.

Μάλιστα, εκείνοι που φαίνεται ότι συμμορφώθηκαν με την εν λόγω σύσταση αφορά σε άτομα που είχαν, ήδη, μέτριο προς σοβαρό οφθαλμολογικό πρόβλημα λόγω του σακχάρου τους. Οι ασθενείς αυτοί είχαν 86% μεγαλύτερη πιθανότητα να πηγαίνουν τακτικά στον οφθαλμίατρο, συγκριτικά με εκείνους που είχαν, ακόμα, ήπια προβλήματα όρασης.

«Τα ευρήματα αυτά είναι πολύ ανησυχητικά γιατί τα μάτια είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στην γλυκόζη αίματος. Δεν είναι τυχαίο ότι μερικές φορές οι διαβητικοί ασθενείς βλέπουν θολά για λίγες μέρες ή εβδομάδες όταν αλλάζουν την φαρμακευτική αγωγή τους. Η υψηλή γλυκόζη μπορεί να αλλάξει τα επίπεδα των υγρών ή να προκαλέσει οίδημα (πρήξιμο) στους ιστών των ματιών που συμβάλλουν στην εστίαση του φωτός, με συνέπεια να θολώνει προσωρινά η όραση. Αυτού του είδους η επίπτωση υποχωρεί όταν τα επίπεδα της γλυκόζης ομαλοποιηθούν», αναφέρει ο δρ Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος, MD, Χειρουργός-Οφθαλμίατρος, ιδρυτής και επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Οφθαλμολογίας LaserVision, καθηγητής Οφθαλμολογίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.

Σημειώνεται ότι όταν το αυξημένο σάκχαρο δεν ρυθμίζεται, με αποτέλεσμα να παραμένει σε υψηλά επίπεδα, προκαλεί -με την πάροδο του χρόνου- βλάβες στα λεπτά αιμοφόρα αγγεία του οπίσθιου τμήματος των ματιών (αμφιβληστροειδής χιτώνας).

Οι βλάβες αυτές, μάλιστα, μπορεί να αφορούν και σε άτομα με επίμονο προδιαβήτη, των οποίων τα επίπεδα του σακχάρου τους είναι μεν υψηλά, ωστόσο, όχι ακόμα σε τέτοιο βαθμό, ώστε να διαγνωστεί σακχαρώδης διαβήτης.

Σε γενικές γραμμές, όσο περισσότερο καιρό έχει κανείς σάκχαρο, υψηλότερο από το φυσιολογικό, τόσο πιο πιθανό είναι να παρουσιάσει βλάβες στα αγγεία των ματιών του.

«Οι βλάβες αυτές μπορεί να οδηγήσουν σε διαφυγή υγρού από τα αγγεία, οίδημα, δημιουργία νέων πιο αδύναμων αιμοφόρων αγγείων ή και σε αιμορραγία που οδηγεί στη δημιουργία ουλών ή στην ανάπτυξη επικίνδυνα υψηλής ενδοφθάλμιας πίεσης. Όλ’ αυτά είναι τα χαρακτηριστικά τεσσάρων οφθαλμοπαθειών που παρατηρούνται στους διαβητικούς ασθενείς» εξηγεί ο κ. Κανελλόπουλος.

Οι 4 οφθαλμοπάθειες σε ασθενείς με διαβήτη

Οι οφθαλμοπάθειες αυτές είναι:

η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθειατο διαβητικό οίδημα της ωχράς κηλίδαςο καταρράκτης και το γλαύκωμαΔιαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια

Από διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια πάσχει περίπου ένας στους τρεις ασθενείς με διαβήτη άνω των 40 ετών.

«Αποτελεί τη συχνότερη αιτία απώλειας της όρασης στη συγκεκριμένη ομάδα ασθενών. Ωστόσο η έκβασή της εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από τον προληπτικό έλεγχο της όρασης και τη ρύθμιση του σακχάρου. Η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να μειώσει 95% την πιθανότητα τύφλωσης» υπογραμμίζει ο καθηγητής.

Διαβητικό οίδημα

Το διαβητικό οίδημα της ωχράς εκδηλώνεται στο μεσαίο τμήμα του αμφιβληστροειδούς χιτώνα του ματιού: την ωχρά κηλίδα. Το τμήμα αυτό είναι υπεύθυνο για την κεντρική όραση (π.χ. για να διαβάζουμε, να οδηγούμε, να αναγνωρίζουμε πρόσωπα), ενώ αναπτύσσεται, συνήθως, σε ασθενείς που έχουν, ήδη, διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια.

Καταρράκτης

Όσον αφορά στον καταρράκτη, οι διαβητικοί ασθενείς έχουν 2 έως 5 φορές περισσότερες πιθανότητες να τον παρουσιάσουν, σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό, χωρίς πρόβλημα σακχάρου. Είναι, επίσης, πιθανό να τον εκδηλώσουν σε νεότερη ηλικία, όπως επίσης, να εξελιχθεί πιο γρήγορα.

Γλαύκωμα

Επιπρόσθετα, διατρέχουν σχεδόν διπλάσιο κίνδυνο να παρουσιάσουν γλαύκωμα, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε βλάβες στο οπτικό νεύρο.

«Στα άτομα που δεν κάνουν τακτικά προληπτικές εξετάσεις, ο διαβήτης μπορεί να αναπτύσσεται για χρόνια χωρίς να τον αντιληφθούν, διότι είναι ασυμπτωματικός. Γι’ αυτό τον λόγο πολλοί διαβητικοί ασθενείς έχουν ήδη αμφιβληστροειδοπάθεια την εποχή που μαθαίνουν για το σάκχαρό τους. Εκτός από αυτούς, αυξημένο κίνδυνο να την εκδηλώσουν διατρέχουν οι διαβητικοί με φτωχό γλυκαιμικό έλεγχο (αρρύθμιστο σάκχαρο) και με αρρύθμιστη υπέρταση, υψηλή χοληστερόλη ή/και κάπνισμα. Όλοι αυτοί οι παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο για διαβητική νόσο των ματιών» επισημαίνει ο κ. Κανελλόπουλος.

Ειδικές κατηγορίες ασθενών έγκυες και ηλικιωμένοι

Όσον αφορά στον κίνδυνο απώλειας όρασης ή και τύφλωσης, αυτός απειλεί περισσότερο τους ηλικιωμένους με σακχαρώδη διαβήτη.

Ειδική κατηγορία αποτελούν οι έγκυες. Συγκεκριμένα, οι γυναίκες που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη πριν μείνουν έγκυες, μπορεί να αναπτύξουν γρήγορα οφθαλμολογικά προβλήματα στην εγκυμοσύνη. Αν, ήδη, είχαν διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, αυτή μπορεί να επιδεινωθεί. Κι αυτό επειδή οι φυσιολογικές αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα για να υποστηριχθεί το έμβρυο, επιβαρύνουν τα αιμοφόρα αγγεία στα μάτια.

Αντιθέτως, ο διαβήτης κύησης ο οποίος δεν προϋπήρχε και εμφανίστηκε στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, συνήθως δεν επιβαρύνει άμεσα την όραση.

«Ο καλύτερος τρόπος για να προστατευτεί η όραση από τις επιπτώσεις της παθολογικά αυξημένης γλυκόζης (σακχάρου) είναι ο καλός γλυκαιμικός έλεγχος και ο προληπτικός έλεγχος της όρασης μία φορά τον χρόνο. Απαραίτητο είναι ακόμα να ρυθμίζουν οι διαβητικοί ασθενείς την αρτηριακή πίεση και τη χοληστερόλη τους και, αν καπνίζουν, να κόψουν το κάπνισμα. Αυτό που πρέπει να θυμούνται είναι ότι, όπως συμβαίνει με τον διαβήτη τους, έτσι και η αμφιβληστροειδοπάθεια αρχικά αναπτύσσεται ύπουλα, χωρίς συμπτώματα. Όταν αυτά εμφανιστούν, οι βλάβες μπορεί να είναι ήδη εδραιωμένες και η αντιμετώπισή πιο δύσκολη» υπογραμμίζει ο κ. Κανελλόπουλος.

Διαβάστε επίσης:

Αρθρίτιδα: Το φυσικό «φάρμακο» στη διατροφή που ανακουφίζει από τα συμπτώματα

Άδωνις Γεωργιάδης: Πρόστιμα μαμούθ για παράνομες συνταγογραφήσεις

ESMO 2024: Όλες οι τελευταίες εξελίξεις για τον καρκίνο του ουροποιητικού συστήματος