Ελλάδα – Τραμπ: Μια… περίπλοκη σχέση

06:06 7/11/2024 - Πηγή: Το Ποντικι

Αν κάποιος ρωτήσει – υποθετικά, πάντα… – κάποιον κυβερνητικό στην Αθήνα, ποιον θα προτιμούσε για νέο Πρόεδρο των ΗΠΑ, η πιθανότερη απάντηση θα ήταν το όνομα της Κάμαλα Χάρις. Όχι επειδή η κυβέρνηση είχε κάποιο πρόβλημα με τον Ντόναλντ Τραμπ – αντιθέτως, ο πρώην και πλέον και πάλι νυν ένοικος του Λευκού Οίκου κατά την προηγούμενη θητεία του είχε αναβαθμίσει εμφανώς τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις.

Εντάξει, μέσω της… ανταλλακτικής του λογικής (π.χ. συμφώνησε στην αναβάθμιση

των ελληνικών F-16 και φρόντισε να διαφημίσει τα οφέλη που θα είχε για την αμερικανική οικονομία), αλλά και πάλι, σε κάποια βασικά επίπεδα Αθήνα και Ουάσιγκτον είχαν βρει κάποιους κώδικες καλής επικοινωνίας, και επί πρωθυπουργίας Αλέξη Τσίπρα και επί θητείας Κυριάκου Μητσοτάκη.

Η προτίμηση στη Χάρις έναντι του Τραμπ οφειλόταν περισσότερο στο γεγονός ότι επί προεδρίας Τζο Μπάιντεν οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις είχαν μπει σε μια αρκετά προβλέψιμη τροχιά, η κυβέρνηση των ΗΠΑ είχε βοηθήσει να γίνουν κάποιες επενδύσεις στην Ελλάδα και, γενικώς, το επίπεδο συνεννόησης Ουάσιγκτον και Αθήνας χαρακτηριζόταν ως πολύ καλό, κάτι που αναμενόταν να συνεχιστεί και με μια προεδρία της Χάρις.

Αντιθέτως, τώρα η Ελλάδα θα πρέπει να περιμένει να δει πώς θα κινηθεί ο Τραμπ σε διάφορα πεδία και τομείς, προκειμένου να προσαρμόσει αναλόγως τη στάση της.

Βέβαια, η αλήθεια είναι ότι βασικά κεφάλαια των ελληνοαμερικανικών σχέσεων θεωρούνται ήδη ασφαλή, όπως το ζήτημα της Συμφωνίας Στρατηγικής Συνεργασίας Ελλάδας και ΗΠΑ ή η αγορά των μαχητικών πέμπτης γενιάς F-35. Επίσης, όσον αφορά τον μόνιμο… γκαϊλέ του Τραμπ, ότι η Ευρώπη δεν τηρεί τις δεσμεύσεις της έναντι του ΝΑΤΟ για αμυντικές δαπάνες στο 2% του ΑΕΠ, η Ελλάδα έχει προ πολλού ξεπεράσει το όριο αυτό, οπότε, αν μη τι άλλο, ο Τραμπ δεν θα μπορεί να παραπονεθεί – πολλώ δε μάλλον αν ληφθεί υπόψη ότι υπάρχουν και εξοπλισμοί made in USA.

«Άψογη συνεργασία»

Στην ουσία, αυτό είπε και ο Μητσοτάκης, όταν σημείωσε, μιλώντας σε εκδήλωση του ΥΠΕΞ για την πολιτική για τους απόδημους, ότι «οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις θα είναι σταθερά ισχυρές και παραγωγικές. Ο χαρακτήρας τους, άλλωστε, όπως έχω πει πολλές φορές, είναι στρατηγικός και το πρόσημό τους είναι εθνικό και όχι παραταξιακό. Προσδοκώ, συνεπώς, σε μία ακόμα πιο στενή συνεργασία μεταξύ και των δύο κυβερνήσεων, αλλά και των δύο λαών», τονίζοντας, μάλιστα, ότι «η συνεργασία της Αθήνας και της Ουάσιγκτον υπήρξε άψογη και στη διάρκεια της πρώτης θητείας του νέου Προέδρου».

Από την άλλη, βέβαια, η Αθήνα αναγνωρίζει ότι η ατζέντα του Τραμπ δεν είναι ίδια με αυτή του Μπάιντεν, καθώς και ότι ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ είναι αρκετά απρόβλεπτος, ιδίως όταν στην εξίσωση μπαίνει και το προσωπικό στοιχείο: για παράδειγμα, παρά τις πολύ στενές σχέσεις που είχε με τον Τούρκο ομόλογό του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, εντούτοις και την Τουρκία πέταξε από το πρόγραμμα των F-35 όταν αγόρασε το ρωσικό αντιαεροπορικό σύστημα S-400 και πίεσε ασφυκτικά – σε τρομακτικό βαθμό – την Άγκυρα για την απελευθέρωση του πάστορα Μπράνσον.

Στο πλαίσιο αυτό, η Αθήνα θα περιμένει να δει τις διαθέσεις του Τραμπ έναντι της Τουρκίας και στο πλαίσιο του ελληνοτουρκικού διαλόγου, αλλά και στο πλαίσιο των αμερικανοτουρκικών σχέσεων, όπου υπάρχουν ανοιχτά ζητήματα, προκειμένου να σχεδιάσει τη στρατηγική της για ζητήματα όπως η εκκρεμότητα της διαφοράς του καθορισμού της υφαλοκρηπίδας και των θαλάσσιων ζωνών, αλλά και το Κυπριακό, όσο και για πιο περιφερειακά, αλλά μείζονος σημασίας, ζητήματα, όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία και η κρίση στη Μέση Ανατολή.

Πονοκέφαλος η οικονομία

Ωστόσο, ο βασικός προβληματισμός της Αθήνας αφορά το τι θα κάνει ο Τραμπ με… τρίτους: η πολιτική του «MAGA» κάθε άλλο παρά αποκλείει εντάσεις και συγκρούσεις σε εμπορικό / παραγωγικό επίπεδο με την Ευρώπη και την Κίνα, δύο δυνάμεις με τις οποίες η Ελλάδα έχει πολύ στενές εμπορικές και οικονομικές σχέσεις.

Για παράδειγμα, μια σύγκρουση με την Ε.Ε. και η υιοθέτηση δασμών θα μπορούσε να προκαλέσει σημαντικές αναταράξεις στην ευρωπαϊκή οικονομία, οι οποίες προφανώς θα πλήξουν και την Ελλάδα.

Κατά την προηγούμενη θητεία του ο Τραμπ είχε ανοίξει οικονομικό πόλεμο με την Κίνα (όλοι θυμούνται τον αποκλεισμό της ZTE και της Huawei από τα δίκτυα τηλεφωνίας 5G από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη), επίσης έναν σημαντικό εμπορικό εταίρο της Ελλάδας, ο οποίος, μάλιστα, έχει και σημαντικές επενδύσεις στη χώρα (όπως το εμπορικό λιμάνι του Πειραιά). Ο φόβος μιας κλιμάκωσης του πολέμου αυτού κατά τη νέα θητεία του Τραμπ στον Λευκό Οίκο είναι υπαρκτός, οπότε η Αθήνα προετοιμάζεται για όλα τα ενδεχόμενα.

Τέλος, η αμφιλεγόμενη στάση του Τραμπ έναντι του ΝΑΤΟ προκαλεί προβληματισμούς, αν και μικρότερης έντασης, καθώς εκτιμάται ότι η αμερικανική γραφειοκρατία θα αποτρέψει τον Πρόεδρο των ΗΠΑ από κινήσεις μονομερείς και ακραίες. Πάντως, για την ώρα όλα είναι «στον αέρα» και όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά.

Διαβάστε επίσης:

Ολοκληρώθηκε ο νέος γύρος συναντήσεων για τα ΜΟΕ μεταξύ της ελληνικής και της τουρκικής αντιπροσωπείας στην Κωνσταντινούπολη

«Ο δικός μας ο ΣΥΡΙΖΑ»: Ο Κασσελάκης παρουσιάζει το πρόγραμμά του

Γιώργος Παπανδρέου: Με την εκλογή Τράμπ οι σχέσεις ΗΠΑ-Ευρώπης θα κλονιστούν – Επιτακτική ανάγκη η ευρωπαϊκή άμυνα