Εν αναμονή επιδείνωσης των εμπορικών σχέσεων ΕΕ-ΗΠΑ

11:38 10/2/2025 - Πηγή: Το Ποντικι

Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Υπηρεσίας Ερευνών του Κογκρέσου, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν τη μεγαλύτερη διμερή εμπορική και επενδυτική σχέση παγκοσμίως. Ωστόσο, αυτή η εμπορική σχέση φαίνεται να απειλείται, καθώς,μετά τις «εν πτήσει» ανακοινώσεις του Αμερικανού προέδρου για επιβολή επιπρόσθετων τελωνειακών δασμών 25% στον χάλυβα και στο αλουμίνιο που εισάγονται στις ΗΠΑ, είναι πολύ πιθανή η ανακοίνωση για την επιβολή επιπρόσθετων δασμών κατά της ΕΕ.

Το 2023, το συνολικό εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών (εξαγωγές

συν εισαγωγές) μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ σημείωσε αύξηση σχεδόν 50%, σε σχέσημε το 2020, καθώς ανήλθε στα 1,4 τρισεκατομμύρια δολάρια. Επίσης το 2023, οι Ηνωμένες Πολιτείες παρουσίασαν συνολικό εμπορικό έλλειμμα (εξαγωγές μείον εισαγωγές)με την ΕΕ της τάξης των 125 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Σύμφωνα με στοιχεία του Γραφείου Οικονομικής Ανάλυσης των ΗΠΑ(U.S. Bureau of Economic Analysis data), την ίδια χρονιά (2023), η ΕΕ ήταν η «αιτία» του δεύτερου μεγαλύτερου εμπορικού ελλείμματος των Ηνωμένων Πολιτειών μετά την Κίνα.

Την ίδια χρονική περίοδο, οι κορυφαίες αμερικανικές εξαγωγές αγαθών προς την ΕΕ ήταν το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο, τα φαρμακευτικά προϊόντα, καθώς και τα προϊόντα-ανταλλακτικά της αεροδιαστημικής βιομηχανίας.

Αντίστοιχα, οι κορυφαίες εισαγωγές των ΗΠΑ από την ΕΕ περιελάμβαναν φαρμακευτικά προϊόντα, μηχανοκίνητα οχήματα και μηχανήματα γενικής χρήσης. Στον τομέα των υπηρεσιών, οι σημαντικότερεςαμερικανικές εξαγωγές ήταν οι επιχειρηματικές υπηρεσίες (π.χ. συμβουλευτικές υπηρεσίες), οι χρεώσεις για χρήση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, ενώ οι εισαγωγές υπηρεσιών στις ΗΠΑ αφορούσαν κυρίως τις μεταφορές, τις επιχειρηματικές υπηρεσίες και τα ταξίδια.

Επιλεγμένα ζητήματα στις εμπορικές σχέσεις ΗΠΑ-ΕΕ

Σύμφωνα με την εν λόγω έκθεση του Κογκρέσου, σε συγκεκριμένα ζητήματα των εμπορικών σχέσεωνΗΠΑ-ΕΕείναι πιθανόν να επέλθουν σημαντικές αλλαγές, όπως:

Πιθανοί Πρόσθετοι Δασμοί: Ο πρόεδρος Τραμπ δεσμεύτηκε να επιβάλει πρόσθετους δασμούς στην ΕΕ, επικαλούμενος τις ανησυχίες του για το έλλειμμα του εμπορίου αγαθών των ΗΠΑ με την ΕΕ. Στην πρώτη βασική οικονομική ομιλία της δεύτερης θητείας του, δήλωσε ότι «αγαπά την Ευρώπη» και ότι «η ΕΕ μας συμπεριφέρεται πολύ, πολύ άδικα». Σε μια άλλη συνέντευξή του, μετά την απόφασή του να επιβάλει δασμούς στον Καναδά, το Μεξικό (οι δασμοί 25% κατά του Καναδά και του Μεξικού πάγωσαν για 30 ημέρες, εν μέσω συνοριακών διαπραγματεύσεων με τις δύο χώρες)και την Κίνα, δήλωσε ότι «θα επιβάλει οπωσδήποτε δασμούς στην ΕΕ».

Μάλιστα, χαρακτήρισε τις εμπορικές πρακτικές της ΕΕ ως «βαρβαρότητα». Αντίθετα, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν χαρακτηρίσει τη σχέση ΗΠΑ-ΕΕ ως «αμοιβαία επωφελή», καθότι υποστηρίζονται τόσο οι θέσεις εργασίας όσο και το εμπόριο και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Επίσης, ορισμένα δημοσιεύματα αναφέρουν ότι αφενός αξιωματούχοι της ΕΕ έχουν εκφράσει την επιθυμία να διαπραγματευτούν με τη νέα αμερικανική κυβέρνηση, προκειμένου να αποτρέψουν την επιβολή πρόσθετων δασμών, αφετέρου η ΕΕ προετοιμάζει επίσης «αντίποινα». Σχετικά, εκπρόσωπος της ΕΕ, αφού αναφέρθηκε στη σημασία των εμπορικών και επενδυτικών δεσμών ΗΠΑ-ΕΕ, ισχυρίστηκε ότι «η ΕΕ θα απαντούσε σθεναρά σε οποιονδήποτε εμπορικό εταίρο επιβάλλει άδικα ή αυθαίρετα δασμούς σε αγαθά της ΕΕ». Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι αναμενόμενες εμπορικές τριβές ΗΠΑ-ΕΕ έρχονται σε μια στιγμή,κατά την οποία η ΕΕ αντιμετωπίζει οικονομική αβεβαιότητα και σοβαρές προκλήσεις ανταγωνιστικότητας.

Στοχευμένες Εμπορικές Πρωτοβουλίες: Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης Μπάιντεν, Αμερικανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι συμμετείχαν στο φόρουμ του Συμβουλίου Εμπορίου και Τεχνολογίας (Trade and Technology Council – TTC) για επιλεγμένα θέματα εμπορίου, όπου συμφώνησαν:

α) Να συντονίσουν τους ελέγχους των εξαγωγών, ως απάντηση στον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία.

β) Να δημιουργήσουν ένα μηχανισμό έγκαιρης προειδοποίησης και παρακολούθησης για τις αλυσίδες εφοδιασμού ημιαγωγών.

γ) Να συνεργαστούν σε πρότυπα τεχνητής νοημοσύνης (AI).

δ) Να μοιραστούν πληροφορίες σχετικά με τον έλεγχο των επενδύσεων.

ε) Να συζητήσουν ζητήματα που τίθενται από οικονομίες εκτός αγοράς, όπως για παράδειγμα της κινεζικής.

Το ερώτημα που τίθεται είναι: «θα συνεχισθούν και σε ποιο βαθμό αυτές οι στοχευμένες εμπορικές πρωτοβουλίες κατά τη διακυβέρνηση Τραμπ;».

Πιθανή Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου:Στην παρούσα φάση, δεν υφίσταται ολοκληρωμένη Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου ΗΠΑ-ΕΕ, παρά τις μέχρι σήμερα διμερείς διαπραγματεύσεις. Ούτεείναι σαφές εάν ο Ντόναλντ Τραμπ θα επιδιώξει να επαναλάβει μια σειρά διαπραγματεύσεων για την επίτευξηΣυμφωνίας Ελεύθερου Εμπορίου με την ΕΕ. Ωστόσο, ο Αμερικανός πρόεδρος έδωσε εντολή να προσδιοριστούν οι χώρες για πιθανές διμερείς ή ειδικές εμπορικές διαπραγματεύσεις, έως την 1η Απριλίου του 2025.

Άλλα Διμερή Εμπορικά Θέματα:Ορισμένοι Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν εκφράσει ανησυχίες σχετικά με τα υφιστάμενα εμπόδια στις ευρωπαϊκές αγορές. Στην Έκθεση Εθνικής Εκτίμησης Εμπορίου για το 2024, αναφέρονται ορισμένοι υψηλοί δασμοί της ΕΕ (π.χ. στα ψάρια, στα φορτηγά, στα ποδήλατα και στα αυτοκίνητα). Επιπλέον, στον τομέα της βιομηχανίας, έχουν εκφρασθεί ανησυχίες σχετικά με την έλλειψη σαφήνειας και σκοπιμότητας συμμόρφωσης με ορισμένους ευρωπαϊκούς κανόνες,σχετικά με την αντιμετώπιση δυσμενών περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων.

Πιθανή συνεργασία ΗΠΑ-ΕΕ Έναντι της Κίνας: Αμερικανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν εκφράσει κοινές ανησυχίες για τις βιομηχανικές πολιτικές και την κυριαρχία των βασικών αλυσίδων εφοδιασμού της Κίνας. Ωστόσο, έχουν προτείνειδιαφορετικές απόψεις για την αντιμετώπισή τους. Η προσέγγιση της ΕΕ έναντι της Κίνας μπορεί να ευθυγραμμιστεί από ορισμένες απόψεις με την προσέγγιση των ΗΠΑ, επιτρέποντας δυνητικά τη διευρυμένη αμερικανο-ευρωπαϊκή συνεργασία. Ωστόσο, οι εμπορικές διαφορές των δύο πλευρών θα μπορούσαν να περιορίσουν μια τέτοια συνεργασία. Να θυμίσουμε ότι από τις 4 Φεβρουαρίου 2025, τα κινεζικά προϊόντα που εισάγονται στις Ηνωμένες Πολιτείες επιβαρύνονται με επιπρόσθετους τελωνειακούς δασμούς 10%.

Μείζονα ερωτήματα

Στην παρούσα φάση, τα μείζονα ερωτήματα που για τις μελλοντικές εμπορικές σχέσεις ΗΠΑ-ΕΕ είναι:

α)Θα επιβάλει επιπρόσθετους δασμούς στην ΕΕ ο Αμερικανός πρόεδρος;

β) Ποιο θα είναι το ύψος των πιθανών δασμών;

γ) Πως θα αντιδράσει η ΕΕ;

δ)Πως θα επηρεασθούν οι οικονομίες και οι μελλοντικές σχέσεις συνεργασίας -όχι μόνο οι εμπορικές- των δύο πλευρών;

ε) Θα συμφωνήσουν οι δύο πλευρές στη σύναψη μιας συμφωνίας για διευρυμένη αμερικανο-ευρωπαϊκή εμπορική συνεργασία έναντι της Κίνας;

Διαβάστε επίσης

Η διαχείριση των υποδομών και των φυσικών πόρων είναι για κλάματα

Η χαμένη τιμή του ΟΠΕΚΕΠΕ και ο μονόδρομος της κάθαρσης

Γιατί το έγκλημα των Τεμπών ήταν αναμενόμενο, όπως και οι απόπειρες συγκάλυψης;