Επί ποδός πολέμου

08:25 12/4/2018 - Πηγή: Το Ποντικι

ΠολιτικήΈντυπη Έκδοση

«Ετοιμάσου, Ρωσία, γιατί θα έρθουν και θα είναι νέοι, ωραίοι και “έξυπνοι”. Δεν θα έπρεπε να είστε εταίροι με ένα ζώο που σκοτώνει με χημικά τους πολίτες του και το χαίρεται». Αυτή ήταν η απάντηση του Ντόναλντ Τραμπ μέσω Twitter χθες στη δήλωση του πρεσβευτή της Ρωσίας στον Λίβανο Αλεξάντερ Ζασίπκιν (στο τηλεοπτικό δίκτυο της Χεζμπολάχ Al Manar TV) ότι «αν υπάρξει πλήγμα από τους Αμερικανούς, τότε (...) οι πύραυλοι θα καταρριφθούν και θα

ριχτούν πυρά ακόμη και στα σημεία από τα οποία προήλθαν οι πύραυλοι».

Λίγη ώρα αργότερα, πάντως, ο ίδιος αυτός Τραμπ, με νέο μήνυμά του στο Twitter, σημείωσε ότι «δεν υπάρχει λόγος» η σχέση ΗΠΑ - Ρωσίας να είναι «τώρα χειρότερη από ποτέ, περιλαμβανομένου και του Ψυχρού Πολέμου». Κατά τον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών «η Ρωσία μας χρειάζεται για να βοηθήσουμε με την οικονομία της, κάτι που θα είναι πολύ εύκολο να κάνουμε, και χρειαζόμαστε όλα τα έθνη να εργάζονται από κοινού. Να σταματήσουμε την κούρσα των εξοπλισμών;».

Είναι ομολογουμένως δύσκολο να προβλέψει κάποιος με ασφάλεια αν τελικά οι ΗΠΑ – σε συνεργασία με τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, που τηρούν στάση αναμονής – θα επιχειρήσουν ένα χτύπημα το οποίο θα στρεφόταν ευθέως εναντίον της Ρωσίας, του Ιράν και, ενδεχομένως, της Τουρκίας, αλλά και πού ακριβώς πρόκειται να οδηγηθούν οι αμερικανορωσικές σχέσεις ύστερα από μια επίθεση αυτού του είδους.

Εξ ίσου δύσκολο είναι να προβλέψει κάποιος πόσο μακριά μπορούν να το πάνε ΗΠΑ και Ρωσία σε μια υπόθεση στην οποία το κεντρικό πρόσωπο είναι ο «αναλώσιμος» Άσαντ, του οποίου η μοίρα θα μπορούσε να αποτελέσει τον καταλύτη ώστε να βρεθεί είτε το σημείο σύγκλισης είτε το σημείο ρήξης στο συριακό ζήτημα, αλλά και στις σχέσεις των δύο μεγάλων δυνάμεων.

Ακόμη δυσκολότερο είναι να προβλέψει κάποιος αν ένας από τους μικρότερους παίκτες θα διανοηθεί να ανάψει το φιτίλι μιας σύγκρουσης ώστε να σύρει τους μεγάλους στον χορό ή αν η διπλωματία θα περιορίσει τον κίνδυνο ανάφλεξης. Πάντως οι χθεσινές απόπειρες του Τραμπ και του Πούτιν να μαζέψουν τα ασυμμάζευτα είναι μια ένδειξη ψυχραιμίας.

Παίκτες έτοιμοι για όλα

Χθες βράδυ, έως την ώρα που γραφόταν αυτό το κείμενο, όλα τα ενδεχόμενα παρέμεναν ασαφή. Το μόνο βέβαιο ήταν ότι το ενδεχόμενο μιας νέας σύρραξης στη Συρία, όχι πλέον δι’ αντιπροσώπων όπως έως τώρα, αλλά μεταξύ των πραγματικών πρωταγωνιστών, θα επηρέαζε, εκτός των ΗΠΑ και Ρωσίας, μια σειρά περιφερειακές δυνάμεις.

1. Την Τουρκία. Μια επίθεση των ΗΠΑ (παραδοσιακού φίλου και συμμάχου της, αλλά πλέον σε θέση αντιπάλου) εναντίον της Ρωσίας και του Ιράν (παραδοσιακών αντιπάλων της Άγκυρας, αλλά τώρα σε θέση συμμάχων), με επίκεντρο την τιμωρία του Άσαντ (εχθρού της Τουρκίας, τον οποίο όμως προστατεύουν οι νυν φίλοι της από τον σύμμαχό της) είναι βέβαιο ότι θα απαιτούσε από τον Ερντογάν να μελετήσει πολύ προσεκτικά τις κινήσεις του. Άλλο η διαπραγματευτική ρητορεία και άλλο να σφίγγουν τα γάλατα.

2. Το Ιράν. Ύστερα από μια περίοδο που φαινόταν ότι διευθετούνται οι σχέσεις του με τη Δύση, έχει πλέον επανενταχθεί με τυμπανοκρουσίες στον «άξονα του κακού» και έχει απέναντί του ένα ευρύ μέτωπο που εκτείνεται από τις ΗΠΑ έως τη Σαουδική Αραβία, με το Ισραήλ σε ρόλο επισπεύδοντος για μια κατά μέτωπον σύγκρουση της Δύσης με την Τεχεράνη. Ήδη η πυραυλική επίθεση του Ισραήλ εναντίον συριακής αεροπορικής βάσης, κατά την οποία σκοτώθηκαν επτά Ιρανοί σύμβουλοι, αποτελεί μια πρώτη έμπρακτη αντίδραση στην επέκταση της ιρανικής ισχύος στον ζωτικό του χώρο.

3. Τους Κούρδους. Οι Αμερικανοί έχουν ποντάρει πάνω τους και η δημιουργία κουρδικού κράτους θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες μακροπρόθεσμες επενδύσεις των ΗΠΑ σε ολόκληρη την περιοχή. Το Ισραήλ τους έχει ανάγκη για να αποκτήσει στρατηγικό βάθος εις βάρος του Ιράν και της Τουρκίας, οι οποίες δεν μπορούν να επιτρέψουν την αφαίρεση εδαφών τους για τη δημιουργία ενός μεγάλου Κουρδιστάν. Τώρα στη Μανμπίτζ της Συρίας υπάρχει το ενδεχόμενο μιας αντιπαράθεσης μεταξύ της επιτιθέμενης Τουρκίας και των Αμερικανών και Γάλλων που έχουν στρατοπεδεύσει εκεί και βρίσκονται στο πλευρό των Κούρδων.

4. Το Ισραήλ. Οι στόχοι του έχουν περιγραφεί παραπάνω. Το ζητούμενο εκ μέρους του είναι μια δυναμική εμπλοκή των ΗΠΑ στην ευρύτερη περιοχή, η οποία θα το εξυπηρετούσε. Πολλοί ωστόσο εκτιμούν ότι το Τελ Αβίβ δεν θα δίσταζε αν αντιλαμβανόταν ότι πρέπει μόνο του να τραβήξει το βάρος μιας ευθείας πολεμικής αντιπαράθεσης με το Ιράν, παρ’ ότι η πιθανή στάση της Ρωσίας παραμένει δυσανάγνωστη.

Παράπλευρες απώλειες;

Σε αυτόν τον ψυχροπολεμικό κυκεώνα μια νέα ανάφλεξη στη Συρία – με τους Ρώσους, τους Ιρανούς, τους Τούρκους, τους Αμερικανούς και τους Γάλλους ήδη εγκατεστημένους να ερίζουν και με το Ισραήλ έτοιμο να εμπλακεί – θα μπορούσε να μετατρέψει τη συριακή σύρραξη από έναν πόλεμο δι’ αντιπροσώπων, όπως ήταν μέχρι τώρα, σε μια γενικευμένη σύγκρουση όχι μόνο των δεσμευμένων από τη γεωγραφία περιφερειακών δυνάμεων, αλλά, σε κάποιον – άγνωστο – βαθμό και των δύο μεγάλων παραδοσιακών αντιπάλων ΗΠΑ και Ρωσίας.

Σε αυτό το εύφλεκτο περιβάλλον η Ελλάδα βρίσκεται σε μια ιδιαίτερα δύσκολη θέση, καθώς οι συνέπειες από μια σύγκρουση στην οποία δεν συμμετέχει θα μπορούσαν να αποβούν πολύ δύσκολα διαχειρίσιμες.

Το λιγότερο που θα μπορούσε να περιμένει είναι ένα ακόμη πολύ μεγάλο προσφυγικό κύμα. Το χειρότερο θα ήταν να αποτελέσει ένα παράπλευρο μέτωπο, καθώς η Τουρκία έχει ομολογήσει – ρητορικά και έμπρακτα – ότι, σε μια εποχή συγκλονιστικών ανακατατάξεων στην ευρύτερη περιοχή, ή θα κερδίσει ή θα χάσει εδάφη. Δεν νομίζουμε ότι χρειάζονται περαιτέρω επεξηγήσεις.

ΡωσίαΣυρίαΗΠΑπόλεμοςIssue: 2016Issue date: 12-4-2018Has video: Exclude from popular: 0