Επικίνδυνες αποστολές Μέρος Δεύτερο: Executive Special Operations (SOE)

08:49 16/1/2019 - Πηγή: Το Ποντικι

ΚΟΣΜΟΣΈντυπη Έκδοση

Λίγο πριν από την επίσημη έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και την κεραυνοβόλα κατάληψη της Πολωνίας, υπήρχε στην Αγγλία ιδιαίτερος προβληματισμός σχετικά με τη σκεπτικιστική και εν τέλει αναποφάσιστη στάση που κρατούσε ο τότε πρωθυπουργός Νέβιλ Τσάμπερλεν. Και ενώ ο ναζιστικός κίνδυνος ήταν παραπάνω από ορατός, όλοι έμοιαζαν ανήμποροι να αντιδράσουν, θαρρείς και είχαν εναποθέσει τις ελπίδες τους στην… καλή θέληση του Χίτλερ. Σχεδόν όλες οι χώρες, αν όχι όλες, βρέθηκαν απροετοίμαστες να αντιμετωπίσουν την πολύ καλά προετοιμασμένη ναζιστική επέλαση.

Ταυτόχρονα,

στην Αγγλία το 1939 ξεκινά μια απολύτως παράτολμη και εξοργιστικά φιλόδοξη μυστική επιχείρηση με τη μορφή οργάνωσης που συγκροτήθηκε στο Λονδίνο. Σκοπός της ήταν να σχεδιάσει και να εκτελέσει ένα σχέδιο καταστροφής της θηριώδους πολεμικής μηχανής του Χίτλερ μέσα από μια σειρά απίθανων και επικίνδυνων αποστολών μπροστά στις οποίες θα σήκωναν τα χέρια και οι πιο ευφάνταστοι σεναριογράφοι του Χόλιγουντ.

Επιλεγμένα άτομα ειδικών δεξιοτήτων στρατολογούνται σε συνθήκες πλήρους μυστικότητας και συγκροτούν μιαν ολιγομελή μυστική ομάδα, με σκοπό να αντιπαρατεθούν στον Χίτλερ. Ό,τι δεν τολμούν να αντιμετωπίσουν τα ευρωπαϊκά κράτη, καλούνται αυτοί να το φέρουν εις πέρας! Και το πιο τρελό: υπό την άτυπη αλλά ένθερμη καθοδήγηση του ιδίου του Ουίνστον Τσόρτσιλ! Έτσι, λίγο πριν από την έναρξη του πολέμου, δημιουργείται με χίλιες δυο δυσκολίες μια μυστική ομάδα πραγματικά «επικίνδυνων αποστολών»…

Μια οργάνωση φάντασμα

Η ιστορία ξεκινά με την αναζήτηση ατόμων ικανών να εφεύρουν πρωτότυπους, εύχρηστους και κυρίως αποτελεσματικούς εκρηκτικούς μηχανισμούς, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν σε πράξεις δολιοφθοράς κατά των αντιπάλων. Θα υποστήριζαν μια επίσης μυστική ομάδα ανταρτών που θα δρούσαν ως σαμποτέρ στις τάξεις του εχθρού, σε έναν ανορθόδοξο πόλεμο ο οποίος θα διεξαγόταν ανεπίσημα, εκ παραλλήλου με την κανονική ένοπλη αντιπαράθεση. Η ανεπίσημη σύσταση αυτής της ομάδας είχε να αντιμετωπίσει, εκτός από τους πραγματικούς κινδύνους στις παράτολμες αποστολές που θα επιχειρούσε, και τις εσωτερικές αντιδράσεις από μέρους του επίσημου αγγλικού κράτους (κυρίως από τους αξιωματικούς του τακτικού στρατού που την αντιμετώπιζαν τουλάχιστον ως γραφική και αποστρέφονταν κάθε ιδέα για τη σύστασή της, πόσω μάλλον για τη δράση της).

Με δυο λόγια, έχουμε, πρώτον, τη συγκρότηση μιας ομάδας που αποστολή της είναι να αναπτυχθούν μια σειρά νέων, «ανορθόδοξων» όπλων, προκειμένου να δημιουργήσουν ρήγματα στο ναζιστικό στρατόπεδο και, δεύτερον, μια άλλη ομάδα ανταρτών οι οποίοι θα εκτελούσαν τις αποστολές. Αυτή την επιχείρηση στο μεγαλύτερο μέρος της ανέλαβαν και έφεραν σε πέρας «άνθρωποι της διπλανής πόρτας», ανιδιοτελώς και δίχως να περιμένουν αναγνώριση (αφού στην ουσία δεν… υπήρχαν!).

Η εξέλιξη της οργάνωσης

Στις 22 Ιουλίου 1940 η οργάνωση αυτή, κατόπιν εισήγησης του Τσόρτσιλ, που είχε γίνει ήδη πρωθυπουργός, έλαβε επίσημο χαρακτήρα συγχωνεύοντας τρεις υφιστάμενες βρετανικές υπηρεσίες: α) του τμήματος προπαγάνδας (του υπουργείου Εξωτερικών), β) ενός τμήματος της Μυστικής Υπηρεσίας Πληροφοριών και γ) της υπηρεσίας ανταρτοπολέμου του γραφείου Πολέμου. Το Executive Special Operations (SOE - Επιχειρήσεις Ειδικών Αποστολών) που προέκυψε έλαβε πολύ γρήγορα μορφή αυτόνομου οργανισμού, ο οποίος τελούσε υπό την εποπτεία του υπουργείου Πολέμου, παρέμεινε σε δράση καθ’ όλη την υπόλοιπη διάρκεια του πολέμου, μέχρι που τελικά διαλύθηκε στα μέσα του Ιανουαρίου του 1946.

Πρώτος διευθυντής της ήταν ο Τσαρλς Χάμπρο, τον οποίο διαδέχθηκε το 1943 ο υποστράτηγος Κόλιν Μακβίν Γκάμπινς, βετεράνος καταδρομών και μυστικών αποστολών. Έναν χρόνο πριν διαλυθεί, το προσωπικό της αριθμούσε περίπου 13.000 μέλη, που αποκαλούνταν εκ του εισηγητού της δημιουργίας της και «μυστικός στρατός του Τσόρτσιλ»!

Επιχειρήσεις σε όλα τα μέτωπα

Κατά τη δράση της, έχοντας αναπτύξει διευθύνσεις με μεγάλο αριθμό κλιμακίων - σταθμών σε διάφορες χώρες, επανδρωμένων με ανάλογο προσωπικό (πράκτορες, τεχνικούς και πολλούς εμπειρογνώμονες), μέσα μεταφοράς και προπαγάνδας καθώς και αναγκαία εφόδια (όπλα, ασυρμάτους, εκρηκτικές ύλες κ.λπ.), προκειμένου να πετυχαίνει τους αντικειμενικούς σκοπούς της, κατάφερνε τούτο, στις περισσότερες των περιπτώσεων, με πρόσθετες αποστολές – ομάδες της που συνεργάζονταν με τις τοπικές ενάντιες του Άξονα αντάρτικες ομάδες αντίστασης των διαφόρων κρατών, τις οποίες και συντόνιζαν ή και παρότρυναν την ανάπτυξή τους για την κάλυψη των συμμαχικών αναγκών.

Η SOE έδρασε σχεδόν σε όλες τις χώρες της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένων και αυτών του Άξονα, των Βαλκανίων, σε χώρες της Β. Αφρικής και Μέσης Ανατολής καθώς και σε μερικές της Ασίας.

Αποστολές στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα, στη διάρκεια της ιταλογερμανοβουλγαρικής κατοχής, με κλιμάκιο της υπηρεσίας αυτής, γνωστότερης ως «Βρετανική Στρατιωτική Αποστολή» (ΒΣΑ), συνεργάστηκαν πολλοί Έλληνες και ειδικά οι περισσότεροι των πρωταγωνιστών του κινήματος του 1935 που στο μεταξύ είχαν αμνηστευθεί από τον Βασιλέα Γεώργιο Β’ το ίδιο έτος, καθώς και δεύτερη φορά από την κυβέρνηση Εμ. Τσουδερού από την Κρήτη (1941), οι οποίοι και αναδείχθηκαν στη συνέχεια κύρια πρόσωπα στην Εθνική Αντίσταση. Σημαντικότερες δε επιχειρήσεις της SOE στην Ελλάδα ήταν η επιχείρηση Χάρλιγκ, που αφορούσε την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου, και η απαγωγή του στρατηγού Κράιπε (26 Απριλίου του 1944) στην Κρήτη.

Γενικά, όμως, η δράση της στην Ελλάδα υπήρξε ιδιαίτερα σημαντική, περισσότερο με πολιτικό χαρακτήρα, κυρίως στην παρατεταμένη εγκατάσταση της ΒΣΑ στη χώρα με άμεση προτεραιότητα εξυπηρέτησης των αγγλικών πολιτικών σχεδιασμών στην περιοχή των Βαλκανίων, με ό,τι σήμαινε αυτό γενικότερα και σαφώς με πολύ λιγότερο στρατιωτικό χαρακτήρα, δηλαδή σε κοινές στρατιωτικές επιχειρήσεις με τις αντάρτικες οργανώσεις που θα έβλαπταν σοβαρά τον Άξονα.

Αύγουστος 1944. Πράκτορες της SOE με μια ομάδα Maquis κοντά στο Savournon, Hautes-Alpe

Β' Παγκόσμιος ΠόλεμοςΑδόλφος ΧίτλερΟυίνστον ΤσώρτσιλSOEIssue: 2055Issue date: 10-1-2019Has video: Exclude from popular: 0