Ευρωσφαλιάρα για τον ΦΠΑ: Η Ελλάδα δεν έχει ενσωματώσει δύο Οδηγίες για μειώσεις και απαλλαγή μικρών επιχειρήσεων

06:27 9/2/2025 - Πηγή: Το Ποντικι

Προειδοποιητικές επιστολές έστειλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο υπουργείο Οικονομικών, για μη ενσωμάτωση δύο ευρωπαϊκών Οδηγιών στο Εθνικό Δίκαιο που αφορούν στη μείωση του ΦΠΑ σε σειρά αγαθών και υπηρεσιών πρώτης ανάγκης καθώς και την απαλλαγή των μικρών επιχειρήσεων και επαγγελματιών.

Η Ελλάδα είχε προθεσμία έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024, ωστόσο δεν ενσωμάτωσε την Οδηγία σχετικά με το ειδικό καθεστώς ΦΠΑ

για τις μικρές επιχειρήσεις (Οδηγία Ε.Ε. 2020/285) και δεν κοινοποίησε τα μέτρα για την πλήρη μεταφορά στο Εθνικό Δίκαιο της Οδηγίας για τους συντελεστές ΦΠΑ (Οδηγία Ε.Ε. 2022/542).

Οι ρυθμίσεις, δηλαδή, που δεν πέρασαν στην ελληνική νομοθεσία επιτρέπουν στις μικρές επιχειρήσεις να πωλούν αγαθά και υπηρεσίες χωρίς να επιβάλλουν ΦΠΑ και «χαλαρώνουν» τις σχετικές υποχρεώσεις συμμόρφωσής τους. Επιπλέον προβλέπουν απαλλαγή από τον ΦΠΑ για μικρές επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες σε κράτος – μέλος διαφορετικό από εκείνο στο οποίο οφείλεται ο ΦΠΑ, σε ό,τι έχει να κάνει με τις παραδόσεις τους.

Η δεύτερη ευρωπαϊκή Οδηγία επιτρέπει την ευρύτερη χρήση μειωμένων συντελεστών από τα κράτη – μέλη, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης μηδενικών συντελεστών για βασικά προϊόντα, όπως τρόφιμα, φαρμακευτικά και ιατρικά προϊόντα.

Ωστόσο η κυβέρνηση ακλούθησε έναν δικό της δρόμο, αυτόν της «έκθεσης Πισσαρίδη», η οποία εστάλη στην Κομισιόν ως «μνημόνιο» για μεταρρυθμίσεις στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης.

Με λίγα λόγια, παρότι η χώρα μας είχε εδώ και καιρό πάρει «εντολή» από την Κομισιόν να μειώσει τον ΦΠΑ στα βασικά τρόφιμα, σε φάρμακα και επιχειρήσεις, έκανε άλλα για να γεμίσει τα ταμεία της, αδιαφορώντας για την οικονομική δυσπραγία των πολιτών από την έμμεση φορολογία! Και όλα αυτά όταν ενεργοποιήθηκαν σε όλα τα κράτη – μέλη οι ειδικοί ανά χώρα συντελεστές ΦΠΑ, οι επονομαζόμενες «παρεκκλίσεις», για να εξασφαλίζεται έτσι η ίση μεταχείριση σε ολόκληρη την Ένωση.

Προθεσμία δύο μηνών

Η Ελλάδα έχει πλέον προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσει και να ολοκληρώσει τη μεταφορά στο Εθνικό Δίκαιο και να κοινοποιήσει τα μέτρα στην Επιτροπή. Εάν η Επιτροπή δεν λάβει ικανοποιητική απάντηση, μπορεί να αποφασίσει να στείλει αιτιολογημένη γνώμη.

Ειδικότερα η πρώτη Οδηγία που δεν ενσωμάτωσε στο Εθνικό Δίκαιο η ελληνική κυβέρνηση είναι η 2022/542, η οποία επιτρέπει την ευρύτερη χρήση μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ από τα κράτη – μέλη, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης μηδενικών συντελεστών για βασικά προϊόντα. Ενδεικτικά στη λίστα των προϊόντων ή υπηρεσιών, στα οποία θα μπορούσε ο ΦΠΑ να μειωθεί κάτω από το 5% ή και να μηδενιστεί, εντάσσονται μεταξύ άλλων:

● Τα τρόφιμα και ποτά, εκτός των αλκοολούχων, που προορίζονται για κατανάλωση από ανθρώπους ή από ζώα, και τα ζώντα ζώα.
● Οι σπόροι, τα φυτά και πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται στην παρασκευή τροφίμων.

● Η διανομή νερού.

● Τα φαρμακευτικά προϊόντα που χρησιμοποιούνται για ιατρικούς και κτηνιατρικούς σκοπούς, ιατρικός εξοπλισμός, συσκευές, άλλες συσκευές, αντικείμενα, βοηθήματα και προστατευτικός εξοπλισμός, συμπεριλαμβανομένων των μασκών προστασίας της υγείας.

● Η μεταφορά επιβατών και μεταφορά αγαθών που αυτοί φέρουν.
● Η παροχή υπηρεσιών σχετικών με τη μεταφορά επιβατών.

● Η παράδοση, συμπεριλαμβανομένου του δανεισμού από βιβλιοθήκες, βιβλίων, εφημερίδων και περιοδικών που παρέχονται είτε σε υλικό υπόθεμα είτε ηλεκτρονικά είτε και στις δύο μορφές (μεταξύ των οποίων φυλλάδια, προσπέκτους και παρόμοιο έντυπο υλικό).

● Η παράδοση και εγκατάσταση ηλιακών συλλεκτών πάνω και δίπλα σε ιδιωτικές κατοικίες και άλλα κτήρια.
● Η παροχή και η κατασκευή κατοικιών, στο πλαίσιο κοινωνικής πολιτικής.

● Η ανακαίνιση και η μετατροπή, συμπεριλαμβανομένης της κατεδάφισης και της ανακατασκευής και η επισκευή κατοικιών κοινωνικής στέγασης και ιδιωτικών κατοικιών.
● Τα ενοίκια κατοικιών.

Το μέτρο υπέρ μικρών και επαγγελματιών

Η άλλη Οδηγία, η οποία επίσης δεν ενσωματώθηκε στο Εθνικό μας Δίκαιο έως την 31η Δεκεμβρίου 2024, αφορά στην απαλλαγή από τον ΦΠΑ των μικρών επιχειρήσεων. Συγκεκριμένα η Οδηγία (Ε.Ε.) 2020/285 αυξάνει σημαντικά το όριο του ετήσιου τζίρου μέχρι το οποίο επιτρέπεται στις μικρές επιχειρήσεις να πωλούν αγαθά και υπηρεσίες χωρίς να επιβάλλουν ΦΠΑ.

Ακόμη οι μικρές επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες σε κράτος – μέλος διαφορετικό από εκείνο στο οποίο οφείλεται ο ΦΠΑ μπορούν να απαλλάσσουν από τον ΦΠΑ τις παραδόσεις τους, όπως μπορούν να το κάνουν και στο αντίστοιχο κράτος – μέλος οι εκεί εγκατεστημένες μικρές επιχειρήσεις.
Ως προς το όριο απαλλαγής, η Οδηγία δίνει τη δυνατότητα απαλλαγής από τον ΦΠΑ των μικρών επιχειρήσεων με ετήσιο τζίρο έως και 85.000 ευρώ, αλλά τα κράτη – μέλη μπορούν να ορίσουν χαμηλότερο όριο.

Σήμερα στην Ελλάδα το όριο του τζίρου για την απαλλαγή από τον ΦΠΑ είναι το ποσό των 10.000 ευρώ και την τελευταία δεκαετία (τουλάχιστον) εκκρεμεί η αύξησή του σε 25.000 ευρώ, αλλά η κυβέρνηση εμφανίζεται διστακτική. Σημειώνεται πως στις άλλες χώρες, τα αντίστοιχα όρια είναι 85.000 ευρώ σε Τσεχία, Ρουμανία και Ιταλία, 55.000 ευρώ στη Λιθουανία, 40.000 ευρώ σε Πολωνία, Λετονία και Εσθονία, ενώ 25.000 ευρώ είναι στις Κάτω Χώρες και το Βέλγιο.

Είναι προφανές ότι η κυβέρνηση όχι μόνο αγνόησε τις τεκμηριωμένες προτάσεις των επαγγελματιών και μικροεπιχειρηματιών για ένα δικαιότερο καθεστώς ΦΠΑ, αλλά με την αδράνειά της εκθέτει τη χώρα σε κυρώσεις από την Ε.Ε., καθώς σε περίπτωση άπρακτης παρέλευσης διμήνου από την προειδοποιητική επιστολή θα εκκινήσει διαδικασία επί παραβάσει.

Τέλος, να σημειώσουμε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να κινήσει διαδικασίες επί παραβάσει προειδοποιητικών επιστολών και σε άλλα επτά κράτη – μέλη (Βουλγαρία, Ιρλανδία, Ισπανία, Κύπρος, Λιθουανία, Πορτογαλία και Ρουμανία), επειδή δεν μετέφεραν στο Εθνικό τους Δίκαιο την Οδηγία σχετικά με το ειδικό καθεστώς ΦΠΑ για τις μικρές επιχειρήσεις (Οδηγία [Ε.Ε.] 2020/285).

Διαβάστε επίσης:

Χαμηλή ανταπόκριση στο μέτρο μείωσης του ΕΝΦΙΑ κατά 20% εφόσον η κατοικία ασφαλιστεί έναντι φυσικών καταστροφών

Ευκολότερη η πώληση ακινήτου για εξόφληση χρεών για όσους έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές

Πληθωρισμός και φορολογία εξανεμίζουν τις αυξήσεις στον κατώτατο μισθό αφήνοντας τους πολίτες σε αδιέξοδο