ΓΑΛΑΖΙΑ ΠΑΤΡΙΔΑ / Οι μεγάλες ναυμαχίες στο Αιγαίο

06:04 31/8/2024 - Πηγή: Το Ποντικι

Ο ένδοξος ελληνικός στόλος στα χρόνια της Επανάστασης

Η Γαλάζια Πατρίδα με επίκεντρο το Αιγαίο υπήρξε ο πνεύμονας του ελληνισμού από όπου μεταλαμπαδεύτηκε το ελληνικό πνεύμα ώς τα πέρατα του κόσμου, συμβάλλοντας καθοριστικά στη διαμόρφωση ενός οικουμενικού αξεπέραστου πολιτισμού. Το μεγάλο ταξίδι της επιστροφής μετά τη μυθική πορεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που ξεκίνησε από τις εκβολές του Ινδού ποταμού μέχρι τον Περσικό Κόλπο, αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες εποποιίες του αρχαιοελληνικού ναυτικού. Σύντομα

θα ακολουθήσουν η εξερεύνηση των ακτών της Αραβίας και της Κασπίας, ενώ η Ανατολική Μεσόγειος γίνεται ελληνική λίμνη, προστατευμένη από τα καράβια των Πτολεμαίων και των Σελευκιδών.

Η παραμέληση, όμως, της ναυτικής δύναμης της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας υπήρξε ένας σημαντικός παράγοντας για την εξασθένηση της στρατιωτικής υπεροχής της. Τελικά, το 1453, με την άλωση του Βυζαντίου από τους Οθωμανούς, κλείνει μια ένδοξη εποχή για τον ελληνισμό και βυθίζει τους Έλληνες στο σκοτάδι της σκλαβιάς. Παρ’ όλα αυτά, η υπεροχή των υπόδουλων Ελλήνων στη ναυτική τέχνη θα εξακολουθήσει να κρατά ζωντανό τον ελληνισμό και να συμβάλει στο βιοτικό τους επίπεδο. Μετά δε τη συνθήκη του Κιουτσούκ – Καϊναρτζή (1774), ανάσα λευτεριάς πνέει στα ελληνικά πελάγη.

Με το ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης, το εμπορικό ναυτικό θα παίξει καθοριστικό ρόλο στις εξελίξεις, όχι μόνο με την οικονομική του συνδρομή, αλλά κυρίως με τη μετατροπή του εμπορικού στόλου σε πολεμικό. Το ελληνικό ναυτικό, που συγκροτήθηκε και έδρασε κυρίως στη Γαλάζια Πατρίδα του Αιγαίου μας, πολέμησε με ιδιαίτερη επιτυχία, προξενώντας στην τουρκική αρμάδα τεράστιες ζημιές κι απώλειες καθώς προσπαθούσε να επέμβει στα μέτωπα της Επανάστασης. Τα νησιά του Αιγαίου, με τα ιδιαίτερης στρατηγικής σημασίας λιμάνια τους, σήκωσαν το βάρος της Επανάστασης στη θάλασσα, καθώς φρόντιζαν να ανακόπτουν τις ενισχύσεις των οθωμανικών στρατευμάτων με πλοία, ενώ ταυτόχρονα λειτουργούσαν και σαν γέφυρες ανάμεσα στις διάφορες επαναστατημένες περιοχές.

Από το 1831 μ.Χ. έως το 1865

Ναυμαχία των Πατρών – 20 Φεβρουαρίου 1822

Στις 24 Ιανουαρίου 1822, αρμάδα αποτελούμενη από 72 τουρκικά και αιγυπτιακά πολεμικά πλοία, υπό τον ναύαρχο Καρά Πεπέ Αλή και τον Αιγύπτιο υποναύαρχο Ισμαήλ Γιβραλτάρ, πέρασε τον Ελλήσποντο, κατευθυνόμενη προς την επαναστατημένη Πελοπόννησο. Ήδη από τις 30 Δεκεμβρίου του 1821, οι Ψαριανοί ειδοποιούσαν τους Υδραίους ότι είχαν παρατηρήσει μεγάλο αριθμό πλοίων και τους γνωστοποίησαν την απόφασή τους να πολεμήσουν για να παρεμποδίσουν τα σχέδια της Υψηλής Πύλης: «Ή ούτως ή άλλως, ημείς είμεθα έτοιμοι να τους αντισταθώμεν γενναίως».

Ο τουρκικός στόλος, που ετοιμαζόταν να κατέβει για τις νέες επιχειρήσεις στο Αιγαίο ή στα παράλια της Πελοποννήσου, αποτελούνταν από 72 αιγυπτιακά και τουρκικά πλοία. Οι Ψαριανοί επιχείρησαν δύο φορές να τον πυρπολήσουν χωρίς επιτυχία. Ο εχθρικός στόλος έπλευσε προς την Πελοπόννησο και στις 27 Ιανουαρίου βρισκόταν στη θάλασσα μεταξύ Σουνίου και Κυκλάδων. Χαρακτηριστική είναι η προθυμία και η ταχύτητα με την οποία αντέδρασαν οι ναυτικές μοίρες των τριών νησιών, της Ύδρας, των Σπετσών και των Ψαρών: «Ας μην κοιμηθώμεν δύο νύκτας διά να ασφαλίσωμεν την δόξαν μας, την ελευθερίαν και την σωτηρίαν του Πανελληνίου».

Το σχέδιο του Μιαούλη να χτυπηθεί ο τουρκικός στόλος αμέσως έγινε ομόφωνα δεκτό και τα ελληνικά πλοία κατευθύνθηκαν προς τον Κορινθιακό Κόλπο. Έπειτα από λίγες μέρες καθυστέρησης λόγω φουρτούνας, ο Μιαούλης, που είχε αναλάβει την ευθύνη της επιχείρησης, διέταξε τα ελληνικά πλοία να πλεύσουν προς το λιμάνι της Πάτρας που είχαν εισπλεύσει 36 εχθρικά πλοία. Οι Τούρκοι δεν μπορούσαν να φανταστούν ότι τα μικρά ελληνικά πλοία θα τολμούσαν επίθεση και μάλιστα σε μια μέρα μεγάλης τρικυμίας. Έτσι άρχισε μια σφοδρή ναυμαχία, που κράτησε πεντέμισι ώρες. Ήταν η πρώτη φορά που ελληνικά πλοία αντιμετώπισαν την τουρκική ναυτική δύναμη χωρίς να χρησιμοποιήσουν πυρπολικά. Αν και οι καιρικές συνθήκες δεν επέτρεψαν στους Έλληνες να επιφέρουν μεγάλες ζημιές στον εχθρό, η νίκη τους είχε μεγάλη ηθική σημασία για τη συνέχιση των ναυτικών επιχειρήσεων.

«Πέντε περίπου ώρας διήρκεσεν η ναυμαχία τών Πατρών επικρατούσης σχεδόν τρικυμίας. Τρείς Έλληνες εσκοτώθησαν, δέκα επληγώθησαν, καί τά ελληνικά πλοία μεγάλως εβλάφθησαν. Άδηλος η ζημία τού εχθρικού στόλου, αλλ’ ο τρόμος του κατάδηλοςꞏ διότι, αφ’ ού διεχωρίσθησαν οι στόλοι περί τήν εσπέραν, κατέφυγεν ούτος ως εις άσυλον εις τόν φιλικόν του λιμένα τής Ζακύνθου τόσον ατάκτως, ώστε δύο πλοία του έπεσαν τήν νύκτα εις τά ρηχά πρός τό λοιμοκαθαρτήριονꞏ εκινδύνευσαν δέ νά πάθωσι καί τά λοιπά υπό τών φίλων χειρότερα παρ’ όσα έπαθαν υπό τών εχθρών, διότι τά ευρεθέντα εν τώ λιμένι τής Ζακύνθου πολεμικά αγγλικά καί αυστριακά τόσον εφοβήθησαν μήπως τά ατάκτως εισπλέοντα υπό τό σκότος πέσωσιν επ’ αυτά, ώστε τά εκανονοβόλησαν τήν νύκτα ως εχθρικά».

                                                                        Σπυρίδων Τρικούπης

Ναυμαχία των Σπετσών – 8 Σεπτεμβρίου 1822

Στις 8 Σεπτεμβρίου 1822 ο οθωμανικός στόλος, προερχόμενος από τη Μονεμβασιά, κίνησε προς ανεφοδιασμό του Παλαμηδίου στο Ναύπλιο, το οποίο πολιορκούσαν από στεριάς δυνάμεις του Δημητρίου Υψηλάντου και από θαλάσσης δυνάμεις της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας.

Οι δυνάμεις των Οθωμανών, που αποτελούνταν από 84 πλοία υπό τον ναύαρχο Μεχμέτ Αλί Πασά, φθάνοντας στον κόλπο του Ναυπλίου βρέθηκαν αντιμέτωπες με τον στόλο των Ελλήνων υπό τον ναύαρχο Ανδρέα Μιαούλη, ο οποίος αποτελούνταν από 56 πλοία και 16 πυρπολικά. Ο ναύαρχος του ελληνικού στόλου έδωσε διαταγή να κινηθεί ο στόλος προς το εσωτερικό του Αργολικού Κόλπου παρά την ακτή της Πελοποννήσου, για να εγκλωβίσει εκεί τους πολυαριθμότερους και καλύτερα εξοπλισμένους Τούρκους.

Από κακή συνεννόηση, όμως, ή επειδή νόμισαν πως ο Μιαούλης ήθελε να αποφύγει τη σύγκρουση, οι πλοίαρχοι Ανάργυρος Λεμπέσης, Λεονάρδος Θεοδωρής, Λάζαρος Παναγιώτας καθώς και ο Υδραίος Αντώνιος Κριεζής, αγνόησαν το σήμα του Ανδρέα Μιαούλη και αντί να τον ακολουθήσουν, επιτέθηκαν εναντίον του οθωμανικού στόλου, αιφνιδιάζοντας τόσο τον εχθρό όσο και τους συμπολεμιστές τους. Σε λίγη ώρα είχε γενικευθεί η ναυμαχία, η οποία επεκτάθηκε από την ανατολική πλευρά του πορθμού και στη δυτική. Εκεί κινδύνευσαν ολιγάριθμα ελληνικά πλοία, και ο μπουρλοτιέρης Ανδρέας Πιπίνος, για να τα σώσει, επιχείρησε να κολλήσει το πυρπολικό που κυβερνούσε σε ένα αλγερινό πλοίο. Την απόπειρα αυτή μας περιγράφει ο Αντώνης Μιαούλης, γιος του ναυάρχου: «Εν δε των πυρπολικών από τον Πιπίνον διευθυνόμενον, εκόλλησεν εις την πρύμνην ενός εχθρικού βρικίου, και ως πενήντα αυτού άνθρωποι επήδησαν εντός του πυρπολικού και επρόφθασαν να το ξεκολλήσουν από το βρίκιον αλλ’ αυξηθέντος του πυρός, όλοι αυτοί εκάησαν και επνίγησαν, εκ δε του πληρώματος του πυρπολικού τούτου επληγώθησαν δύο ναύται και άλλοι δύο εκ των του πλοιάρχου Αντ. Κριεζή».

Και ενώ βράδιαζε και η ναυμαχία συνεχιζόταν αμφίρροπη, οι Έλληνες έκαναν δεύτερη προσπάθεια να χρησιμοποιήσουν πυρπολικό. Ο Κοσμάς Μπαρμπάτσης, ενώ βρισκόταν με το πυρπολικό του στις ακτές των Σπετσών, αποσπάστηκε από τους άλλους και όρμησε εναντίον της τουρκικής ναυαρχίδας. «Ανώτερος εαυτού γενόμενος την στιγμήν εκείνην», κατά τον Αναστάσιο Ορλάνδο, ο οποίος στα «Ναυτικά» του γράφει: «… Οι εν τω κινητώ εκείνω όρει Οθωμανοί, εκπλαγέντες από την τολμηροτάτην και ανέλπιστον ταύτην απόφασιν του πυρπολιστού, κυριεύονται αμέσως υπό πανικού φόβου, και τραπέντες ευθύς εις φυγήν, εκανονοβόλουν το πυρπολικόν μόνον εκ των πρυμνησίων του δικρότου».

Εκείνο που χαρακτηρίζει την ναυμαχία αυτή, όπως αναφέρει επίσης ο Ορλάνδος, είναι ότι «έκαστος των πλοιάρχων ενήργει αυτομάτως ό,τι του εφαίνετο σωτηριωδέστερον διά την πατρίδα, και μόνη η γενναιότης και η φιλοπατρία κοιναί ούσαι εις άπαντας οδήγουν έκαστον εις τας κινήσεις του».

Η κακή συνεννόηση ανάμεσα στους Έλληνες στη ναυμαχία μεταξύ Σπετσών και Ύδρας είχε ως αποτέλεσμα να αντιμετωπίσουν μεγάλο κίνδυνο οι ελληνικές δυνάμεις, ενώ ο Μιαούλης υπολόγιζε ότι θα ήταν ευκολότερη η σύγκρουση εκεί με τον εχθρό. Ωστόσο, η χρησιμοποίηση και τη φορά αυτή πυρπολικών είχε ευεργετικά αποτελέσματα. Δημιούργησε πανικό στους Τούρκους και τους έτρεψε σε φυγή.

Απόβαση των Ελλήνων στα Ψαρά – Καταστροφή της τουρκικής μοίρας (1824)

Η άλωση και το ολοκαύτωμα των Ψαρών συγκλόνισαν την επαναστατημένη Ελλάδα και ιδιαίτερα τα νησιά που απειλούνταν άμεσα. Μόλις έφτασε στην Ύδρα η θλιβερή είδηση ότι τα Ψαρά και το μεγαλύτερο μέρος του στόλου τους είχαν χαθεί, ο Λαζ. Κουντουριώτης διέταξε την άμεση κινητοποίηση του στόλου. Έπειτα από άσκοπες και αδικαιολόγητες καθυστερήσεις, έφτασαν στα Ψαρά τα πλοία με τον Μιαούλη και άραξαν στο ακρωτήριο Λιμεναριό, όπου κατέφθασαν σε λίγο και τα άλλα πλοία με τον Σαχτούρη και τον Μπουκουβάλα. Εκεί αποβίβασαν περίπου 1.500 Έλληνες που όρμησαν εναντίον των Τούρκων που είχαν μείνει για να φρουρούν το νησί. Σε σύντομο χρονικό διάστημα, οι Τούρκοι υποχώρησαν προς τα πλοία που τους περίμεναν στο λιμάνι. Τα εχθρικά πλοία που βρίσκονταν στο λιμάνι αντέδρασαν με συντονισμένο κανονιοβολισμό, προκειμένου να απομακρύνουν τον ελληνικό στόλο από την είσοδο του λιμανιού. Όταν όμως κατάλαβαν ότι οι Έλληνες είχαν κυριεύσει όλο σχεδόν το νησί, προτίμησαν να τραπούν σε φυγή. Τα ελληνικά πλοία, όμως, αν και αγκυροβολημένα, χωρίς χρονοτριβή σήκωσαν πανιά και τα κυνήγησαν φτάνοντάς τα σε μισή ώρα απόσταση από τον πλου τους στη Χίο. Η ναυμαχία κράτησε πέντε ολόκληρες ώρες και είχε ως αποτέλεσμα μόνο ένα βρίκι και τέσσερις κανονιοφόροι να κατορθώσουν να διαφύγουν στη Λέσβο. Τα υπόλοιπα πλοία της εχθρικής αυτής μοίρας καταστράφηκαν.

Τέσσερις μέρες αργότερα, το πρωί της 7ης Ιουλίου, ο Τομπάζης, που έπλεε στο στενό μεταξύ Χίου και Ψαρών, ειδοποίησε με σήμα ότι μέρος του εχθρικού στόλου έπλεε με κατεύθυνση τα Ψαρά. Ο Μιαούλης διέταξε να τεθεί σε ετοιμότητα όλος ο ελληνικός στόλος. Από τα 51 όμως πλοία των τριών νησιών, πειθάρχησαν στη διαταγή του μόνο τα 14. Ο τουρκικός στόλος κατόρθωσε να αποβιβάσει στα Ψαρά νέες ενισχύσεις και δυνάμωσαν πάλι τη φρουρά του νησιού. Έτσι η εκστρατεία του ελληνικού στόλου, εκτός από την καταστροφή της τουρκικής μοίρας, δεν έφερε κανένα αποτέλεσμα για την τύχη του νησιού.

Ναυμαχία στο στενό της Μυκάλης – 31 Ιουλίου – 4 Αυγούστου 1824

Στις 31 Ιουλίου τα ελληνικά πλοία κοντά στη Μυκάλη μπόρεσαν να διακρίνουν ότι τα παράλια της Μικράς Ασίας ήταν γεμάτα από στρατεύματα, ενώ σε δύο μικρούς όρμους πολλά αγκυροβολημένα μεταφορικά πλοία περίμεναν να τα παραλάβουν και να τα μεταφέρουν στη Σάμο. Τότε οι Έλληνες κατάλαβαν ότι οι Τούρκοι δεν θα μετέφεραν από τη Μυτιλήνη τα αποβατικά στρατεύματα προς τη Σάμο, αλλά από τα μικρασιατικά παράλια όπου η μεταφορά τους θα ήταν ευκολότερη. Τα ελληνικά πλοία κινήθηκαν αμέσως προς τους όρμους όπου ήταν τα εχθρικά. Οι σακολέβες και τα δυο τουρκικά βρίκια που προστάτευαν τα μεταφορικά μόλις αντίκρισαν τον ελληνικό στόλο, έκοψαν τις άγκυρες και κινήθηκαν στην Αγία Μαρίνα, όπου βρισκόταν αγκυροβολημένος ο τουρκικός στόλος. Με την πρώτη κανονιά, τα εχθρικά στρατεύματα πήραν τον δρόμο της φυγής, αλλά ο άνεμος δεν ευνοούσε για να επιχειρήσουν επίθεση οι Έλληνες. Τότε ο Τούρκος ναύαρχος, βλέποντας ότι δεν θα ήταν δυνατή η απόβαση στη Σάμο, καθώς ο ελληνικός στόλος κατείχε τον πορθμό, διέταξε 18 μεγάλες φρεγάτες και κορβέτες να επιτεθούν εναντίον του. Πυκνοί κανονιοβολισμοί έπεφταν κι από τα δύο μέρη χωρίς αποτέλεσμα. Τότε ο Ρομπότσης και ο Τσάμπελης όρμησαν εναντίον μιας φρεγάτας και μιας κορβέτας και ανάγκασαν τα τουρκικά πλοία να απομακρυνθούν.

Οι επιχειρήσεις στη θάλασσα συνεχίστηκαν και την επομένη, οπότε τέσσερα πυρπολικά απομάκρυναν εκ νέου τον τουρκικό στόλο. Στις 2 Αυγούστου νέες ελληνικές ενισχύσεις έπλεαν προς τη Σάμο και συναντήθηκαν με εχθρικά που μετέφεραν αποβατικό στρατό για τη Σάμο. Στη σύγκρουση που ακολούθησε μερικά από τα εχθρικά βυθίστηκαν μαζί με τα στρατεύματα, άλλα αιχμαλωτίστηκαν και τα υπόλοιπα τράπηκαν σε φυγή. Στο μεταξύ δυο πλοίαρχοι ευρωπαϊκών εμπορικών πλοίων πληροφόρησαν τους Έλληνες για τις κινήσεις του αιγυπτιακού στόλου. Πάνω από 200 μεταφορικά πλοία, τα περισσότερα με ευρωπαϊκές σημαίες, ήταν αγκυροβολημένα στη Μάκρη της Μικράς Ασίας, ενώ 36 πολεμικά βρίσκονταν σε διάφορες θέσεις από τη Μάκρη ώς τη Ρόδο. Πρώτος στόχος των Αιγυπτίων θα ήταν οι Σπέτσες και μετά η Πελοπόννησος. Στις 4 Αυγούστου ο εχθρικός στόλος επιχείρησε ξανά μια νέα επίθεση ενάντια στον ελληνικό με τη συνδρομή των κανονιών από τα παράλια της Σάμου. Τελικά ο Κανάρης αποφασίζει να διανύσει μιαν απόσταση θανάτου προκειμένου να πλησιάσει με το πυρπολικό του την τουρκική ναυαρχίδα και μια φρεγάτα. Παρότι αποτυγχάνει, καταφέρνει και σκορπά τον τρόμο στον εχθρικό στόλο, που απομακρύνθηκε μέσα στη νύχτα.

Ναυμαχία της Σάμου – 5 Αυγούστου 1824

Την επομένη ο Σαχτούρης, έχοντας φροντίσει να ετοιμαστεί στη διάρκεια της νύχτας, βρισκόταν επί ποδός πολέμου για να αντιμετωπίσει την τέταρτη επιδρομή του τουρκικού ναυτικού. Το βάρος των Ελλήνων είχε δοθεί στα πυρπολικά, καθώς οι εχθροί είχαν υπεροπλία. Έτσι, το πρωί της 5ης Αυγούστου ήταν έτοιμα τέσσερα υδραίικα πυρπολικά και από ένα σπετσιώτικο και ψαριανό καθώς και οκτώ με δέκα πλοία. Του εχθρικού στόλου προπορεύονταν μια μεγάλη φρεγάτα, μια κορβέτα και ο υπόλοιπος στόλος. Ό,τι ξεκίνησε ο ατρόμητος Τσάμπελης, που έμεινε μόνος του να προσπαθεί να κολλήσει το πυρπολικό του που ανατινάχτηκε δίχως να βρει στόχο, το πέτυχε ο Κανάρης που κατάφερε να ανατινάξει την τουρκική φρεγάτα στον αέρα, σκορπίζοντας σε μια μεγάλη έκταση τον πανικό και τον θάνατο.

Παρά ταύτα, οι Τούρκοι συνέχισαν τη ναυμαχία εναντίον της αριστερής πτέρυγας της ελληνικής μοίρας. Η ελληνική αντεπίθεση υπήρξε άμεση και οι Τούρκοι, βλέποντας να έχουν κι άλλες απώλειες, προτίμησαν να οπισθοχωρήσουν γύρω στα μεσάνυχτα. Η μεγάλη καταστροφή που υπέστη ο εχθρικός στόλος και ο διασκορπισμός του στρατού του στα παράλια της Μ. Ασίας ανάγκασαν τους Τούρκους να εγκαταλείψουν κάθε προσπάθεια για απόβαση στη Σάμο. Λίγες μέρες μετά, έπλευσαν προς την Κω, όπου περίμεναν την άφιξη του αιγυπτιακού στόλου.

Ναυμαχία Κω και Αλικαρνασσού – 24 Αυγούστου 1824

Τις τελευταίες μέρες του Ιουλίου, ο τεράστιος αιγυπτιακός στόλος με 56 πολεμικά πλοία και πάνω από 300 μεταγωγικά γεμάτα στρατό, ζώα και πολεμικό εξοπλισμό, είχε καταπλεύσει στη θαλάσσια περιοχή ανάμεσα στη Μάκρη της Μικράς Ασίας και στη Ρόδο. Ο στρατός αυτός έφτανε τους 15.000 άνδρες, ενώ άλλοι 8.000 προετοιμάζονταν στην Αίγυπτο. Στις 24 του μηνός όλη η ελληνική ναυτική δύναμη συγκεντρώθηκε κοντά στη Λέρο, την Πάτμο και τη Λειψώ. Υπό τη γενική αρχηγία του Μιαούλη, ο στόλος ανοίχτηκε προς την Κω και την Αλικαρνασσό για να αντιμετωπίσει τον εχθρό. Ο Μιαούλης ξεχώρισε 24 πλοία και έξι πυρπολικά σαν προφυλακή, ενώ ο υπόλοιπος στόλος ακολουθούσε.

Γύρω στο μεσημέρι, η ελληνική προφυλακή έτρεψε σε φυγή μια εχθρική φρεγάτα κοντά στην Αλικαρνασσό. Αυτό προκάλεσε μια γενίκευση της ναυμαχίας. Η στενή περιοχή ανάμεσα στην Κω και την Αλικαρνασσό δυσκόλευε την ανάπτυξη των εχθρικών πλοίων όπως και το ισχυρό μελτέμι που ευνοούσε τα ελληνικά. Ακόμα και η ναυαρχίδα του Χοσρέφ με τους ικανότερους ναύτες έπαθε ζημιές χωρίς να καταφέρει τίποτε αξιόλογο. Μια τουρκική φρεγάτα που τόλμησε να προχωρήσει, γύρισε πίσω με βαριές ζημιές και νεκρό τον πλοίαρχο. Εν ολίγοις η ημέρα τέλειωσε δίχως αξιόλογα αποτελέσματα για τους δύο αντιπάλους. Την επόμενη μέρα, ο ελληνικός στόλος δεν μπόρεσε να συγκρουστεί λόγω ισχυρών ανέμων και, λοξοδρομώντας μπροστά από την Κω, άραξε στον Γέροντα.

Ναυμαχία του Γέροντα – 29 Αυγούστου 1824

Η ναυμαχία του Γέροντα ανάμεσα στον ελληνικό και τον τουρκο-αιγυπτιακό στόλο είχε ιδιαίτερη σημασία για την έκβαση της Επανάστασης. Παρά τη δυσμενή για τους Έλληνες αριθμητική διαφορά σε άνδρες, πλοία και πολεμοφόδια, με τη χρησιμοποίηση και πάλι των πυρπολικών, απείλησαν σοβαρά και προξένησαν μεγάλες ζημιές στον εχθρό.

«Οι αρχηγοί των δύο αντίπαλων στόλων αντιλαμβάνονταν ότι από την έκβαση αυτής της ναυμαχίας κρινόταν η πορεία της Επαναστάσεως. Ο Ιμπραήμ έβλεπε ότι για να πλήξει καίρια την Επανάσταση, έπρεπε να συντρίψει τον ελληνικό στόλο. Ο Μιαούλης, από την άλλη πλευρά, ήξερε καλύτερα πως μόνον η θαλάσσια δύναμη θα έσωζε τον ελληνικό αγώνα».

                                 Ιστορία του ελληνικού έθνους, τ. ΙΒ’, σελ.: 370

Παρά το άνισο του αγώνα, οι Έλληνες με υπεράνθρωπη προσπάθεια αντιμετώπισαν εκατοντάδες κανόνια που ξερνούσαν φωτιά προς όλες τις κατευθύνσεις. Ο Μιαούλης ωστόσο ήταν αποφασισμένος ή να νικήσει ή να χαθεί. Στην πιο δύσκολη στιγμή της απίστευτης αυτής σύγκρουσης, την πρωτοβουλία ανέλαβαν τα ελληνικά πυρπολικά. Τα πυρπολικά του Παπαντώνη και του Βατικιώτη λαμπάδιασαν μια μεγάλη αιγυπτιακή φρεγάτα με 44 κανόνια, παρασύροντας στον θάνατο το πλήρωμά της, ενώ οι τεράστιες ποσότητες πυρομαχικών προκάλεσαν μια φοβερή ανατίναξη. Την ίδια τύχη είχαν και άλλα εχθρικά πλοία. Ο στόλος προσπαθούσε να ξεφύγει από την πύρινη κόλαση. Η ναυαρχίδα με τον Ιμπραήμ, για να μπορέσει να αποχωρήσει απαρατήρητη, έσβησε τους φανούς της. Ο τουρκο-αιγυπτιακός στόλος έπλευσε προς την Κω. Ο ελληνικός αγκυροβόλησε στον Γέροντα.

Διαβάστε επίσης:

ΓΑΛΑΖΙΑ ΠΑΤΡΙΔΑ /  Οι μεγάλες ναυμαχίες στο Αιγαίο  

Γαλάζια πατρίδα – Οι μεγάλες ναυμαχίες στο Αιγαίο

Γαλάζια πατρίδα: Οι μεγάλες ναυμαχίες στο Αιγαίο – Η ναυμαχία της Σαλαμίνας, 480 π. Χ.