Γιάννης Μαρκόπουλος: Το κρυφό μήνυμα στο «Ζαβαρακατρανέμια»

09:29 11/6/2023 - Πηγή: Το Ποντικι

Φτωχότερη είναι από χθες η ελληνική μουσική, μετά τον θάνατο του τελευταίου των μεγάλων Ελλήνων συνθετών Γιάννη Μαρκόπουλο.

Ο Γιάννης Μαρκόπουλου άφησε την τελευταία του πνοή στη ΜΕΘ του Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών «Αλεξάνδρα» από καρκίνο, αφήνοντας παρακαταθήκη ένα σπουδαίο έργο.

Δεκάδες συνθέσεις του τραγουδήθηκαν από σημαντικούς καλλιτέχνες, όμως ένα από αυτά -το «Ζαβαρακατρανέμια»- που έγραψε το 1968 και εντάχθηκε στο δίσκο «Επιχείρισις Απόλλων» μέσα στη Χούντα παραμένει διαχρονικό.

Γραμμένο σε ακαταλαβίστηκη

γλώσσα, το «περίεργο» τραγούδι, που ερμήνευσε με μοναδικό τρόπο ο Νίκος Ξυλούρης, έκρυβε ένα κρυφό μήνυμα.

Επιχείρησις Απόλλων (1968) του Γιώργου Σκαλενάκη.
Στο εμβληματικό soundtrack που έγραψε ο Γιάννης Μαρκόπουλος περιλαμβάνεται και η πρώτη εκτέλεση για τα Ζαβαρακατρανέμια (με τη δική του φωνή πριν "συνδεθούν" με τη φωνή του Νίκου Ξυλούρη). pic.twitter.com/zoWfIGE3Pc

— Thanassis (@theiosthanassis) June 10, 2023

Για τους στίχους και τη σημασία τους είχε μιλήσει ο σπουδαίος συνθέτης, το 2007, στην εκπομπή «Συναντήσεις» με τον Λευτέρη Παπαδόπουλο στην ΕΡΤ.

«Όταν έγραψα το Ζαβαρακατρανέμια μέσα στη δεκαετία του ’60, γύρω στο ’66, είναι ένα από τα μέρη μίας μουσικής τελετής που λέγεται “Ιδού ο Νυμφίος έρχεται”, το οποίο διατηρώ ακόμη ανέκδοτο. Κι έμεινε αυτό το τραγούδι όπου περιέχει πάρα πολλές σημαντικές λέξεις που είναι καθαρά ελληνικές. Ας το εξηγήσω, για πρώτη φορά, γίνεται σε αυτήν την εκπομπή, δεν το ‘χω ξαναπεί», αποκάλυψε.

«Το αλληλούια δεν είναι εβραϊκή λέξη, είναι η αλληλουχία κι έφυγε το Χ. Αλληλουχία, τόσο απλό. Το Ίλεως είναι το ίλεως, Ζάβαρα είναι -όπως καμιά φορά λέμε στην Κρήτη ‘’Μα το Ζα’’, το Δία. Είναι μία εικόνα, όχι ακριβώς του Δία, αλλά μία εικόνα μέσα από τη ζωή του. Το Ζήτα παίζει τεράστιο ρόλο και είναι μία λέξη πάρα πολύ και βαθιά και αρχαία που έχουν χρησιμοποιήσει πολλές φορές σε θέματα εμπόλεμης κατάστασης. Λάμα είναι η κόψη του μαχαιριού, το νάμα είναι βάπτισμα, νέμια η ησυχία, αλλά όλες αυτές οι λέξεις μαζί ήταν μία έντονη διαμαρτυρία. Και αυτό το θέμα είναι πάλι ποίηση, αλλά έχει μία έντονη διαμαρτυρία», εξήγησε.

Με πιο απλά λόγια τα «ζάβαρα» είναι τα λάβαρα, το «κάτρα» είναι τα μαύρα και το «νέμια» είναι το ανέμισαν. Μαύρα λάβαρα ανέμισαν, δηλαδή! Επιπλέον, το «λάμα» είναι το μαχαίρι και το ίλεως είναι το έλεος! Αναλυτικά:

«Αλληλούια» = αλληλουχία

«Ζάβαρα» = λάβαρα

«Κάτρα» = μαύρα

«Νάμα» = βάπτισμα

«Λάμα» = το μαχαίρι

«Νέμια» = Ανέμισαν

«Ίλεος» = Έλεος

Άρα έχουμε:

Ζάβαρα κάτρα νέμια = Λάβαρα Μαύρα Ανέμισαν!

Ίλεος Ίλεος = Έλεος, Έλεος

Λάμα Λάμα Νάμα Νάμα Νέμια = Το μαχαίρι, το μαχαίρι μάνα μάνα Ανέμισαν.

Διαβάστε επίσης: