Γιατί ο Ερντογάν καίγεται για την βίζα - Ανησυχία ότι θα ζητήσει κι άλλα από την Ευρώπη

08:57 2/4/2016 - Πηγή: Το Ποντικι

ΚΟΣΜΟΣ

Ενώ η ΕΕ αποδεχόταν την Τουρκία ως ασφαλή χώρα, την επόμενη ημέρα κιόλας η Κωνσταντινούπολη δεχόταν επίθεση από βομβιστή αυτοκτονίας που σκότωσε πέντε ανθρώπους. Συνολικά από τον Οκτώβριο, η Τουρκία είχε έξι μεγάλες επιθέσεις με περισσότερες από 200 ανθρώπινες ζωές να χάνονται.

Εκτός αυτών των θυμάτων, ο ανοιχτός πόλεμος με κουρδικές πολιτοφυλακές έχει αφήσει εκατοντάδες νεκρούς ακόμα.

Η Άγκυρα, στο πρόσφατο παρελθόν προσπάθησε να αναλάβει ρόλο πυροσβέστη στην Συρία. Ωστόσο, η χώρα βρίσκεται τον τελευταίο χρόνο σε προεμφυλιακή κατάσταση. Οι διαμάχες

με το PKK στις ανατολικές περιοχές είχαν σαν αποτέλεσμα πάνω από 1.000 νεκρούς, οι 300 άμαχοι πολίτες. Το PKK, όμως, άρχισε πλέον να στρέφεται και στα δυτικά.

Ανάμεσα σε προβλήματα όπως ο πόλεμος της Συρίας, οι κλιμακούμενες μάχες με τους Κούρδους, τα χτυπήματα σε μεγαλουπόλεις και η όλο και πιο απολυταρχική καταστολή ενάντια σε ακαδημαϊκούς, δημοσιογράφους, πολιτικούς κι απλούς πολίτες, η Τουρκία κινδυνεύει να βυθιστεί σε έναν κύκλο άγριας βίας.

Για την Τουρκία, η μεγαλύτερη ελπίδα της για να αποφύγει το χάος, μοιάζει να είναι η συμφωνία με την Ευρώπη στο μεταναστευτικό/προσφυγικό. Μπορεί η συμφωνία με την ΕΕ να είναι προς το παρόν μη λειτουργική και να κινδυνεύει να τιναχθεί στον αέρα από το ξεκίνημά της, όμως ως αντάλλαγμα για την επανυποδοχή μεταναστών από την Ελλάδα και το κλείσιμο της θαλάσσιας διαδρομής του Αιγαίου, η Τουρκία απέσπασε τρεις βασικές παραχωρήσεις από την ΕΕ. Από αυτές, βέβαια, η υπόσχεση για ξεπάγωμα των συνομιλιών για μελλοντική ένταξη στην Ένωση είναι απλώς για το θεαθήναι.

Το άνοιγμα ενός νέου κεφαλαίου στις διαπραγματεύσεις ναι μεν θα διατηρήσει την ενταξιακή διαδικασία ζωντανή, αν και σε πολύ χαμηλή ταχύτητα, όμως ελάχιστες είναι οι πραγματικές ελπίδες ότι αυτό θα οδηγήσει κάπου, πόσο μάλλον σε ένταξη στην Ευρώπη. Ειδικά, μάλιστα, όσο οι ΗΠΑ έχουν βάλει στον πάγο τον Ερντογάν, όπως φάνηκε κι από την πρόσφατη επίσκεψή του στην Αμερική.

Η δεύτερη παραχώρηση, αυτή των χρημάτων, είναι πολύ σημαντικότερη για την Άγκυρα. Τα 6 δισ. ευρώ που θα πάρει η Τουρκία ως ευρωπαϊκή βοήθεια για τους πρόσφυγες θα αποδειχθούν ιδιαίτερα χρήσιμα, την στιγμή, μάλιστα, που η χώρα είχε έλλειμμα 33 δις δολάρια στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών το 2015.

Για τον Ερντογάν, όμως, η πιο σημαντική σε πολιτικούς όρους υπόσχεση είναι αυτή του ταξιδιού χωρίς βίζα για τους Τούρκους πολίτες από τον Ιούνιο. Για τους περισσότερους Τούρκους, αυτό είναι θέμα εθνικής υπερηφάνειας. Για τον Ερντογάν, είναι τεράστιος μαγνήτης ψήφων.

Αλλά ακόμη και η μερίδα της τουρκικής κοινωνίας και της κοινής γνώμης που στενάζει υπό τον τρόπο διακυβέρνησης του Σουλτάνου, βλέπει μια αισιόδοξη προοπτική στην συμφωνία. Ελπίζει ότι οι προϋποθέσεις που συνοδεύουν την υπόσχεση για ταξίδια χωρίς βίζα θα αναγκάσουν την χώρα να στραφεί προς μια πιο ευρωπαϊκή τροχιά και θα βοηθήσουν στο να μετριαστεί κάπως η κάθοδος προς την απολυταρχία.

Στην Τουρκία, δηλαδή, θεωρείται ότι, ανεξάρτητα από τις υπόλοιπες πτυχές της συμφωνίας, η συγκεκριμένη εμπεριέχει τουλάχιστον μια ελπίδα επανοικοδόμησης σχέσεων με την Ευρώπη, κάτι που θα ελέγξει τα αντιδημοκρατικά ένστικτα του Ερντογάν και θα τονώσει τους μεταρρυθμιστές μέσα στην ίδια του την κυβέρνηση.

Πάντως, η προοπτική προσέγγισης με την Ευρώπη δεν ανατρέπει την ζημιά που έχει ήδη γίνει στην Τουρκία από την πρόσφατη κλιμάκωση της βίας. Τις τελευταίες ημέρες, άλλωστε, Ισραήλ και ΗΠΑ ζητούν από τους πολίτες τους που βρίσκονται στην χώρα να εγκαταλείψουν την Τουρκία.

Γενικότερα, αναμένεται βαρύ πλήγμα στην τουρκική τουριστική βιομηχανία, κυρίως από Ευρωπαίους που θα φοβηθούν να την επισκεφτούν.

Η συμφωνία, πάντως, αντιμετωπίζει ήδη νομικά, ηθικά και τεχνικά προβλήματα. Εκτός όλων των άλλων, η Τουρκία μάλλον θα δυσκολευτεί να καλύψει μέχρι το καλοκαίρι όλες τις προϋποθέσεις για απελευθέρωση της βίζας. Ακόμη κι αν τα καταφέρει, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα έχουν τον τελευταίο λόγο για το θέμα.

Πολλές δέχονται ήδη εσωτερικές πιέσεις και γκρίνια και μπορεί να τορπιλίσουν την συμφωνία απελευθέρωσης βίζας την τελευταία στιγμή.

Επίσης, πολλά εξαρτώνται κι από την λειτουργικότητα της συμφωνίας, αφού ήδη εκφράζονται αμφιβολίες κατά πόσο μπορεί να φέρει αποτελέσματα, με την κατάσταση να μοιάζει χαοτική και την Τουρκία να κατηγορείται από διεθνείς οργανισμούς για καταπάτηση των δικαιωμάτων των προσφύγων και για παράνομες επαναπροωθήσεις στη Συρία, μεταξύ αυτών και πολλών ασυνόδευτων παιδιών.

Πολλοί αναμένουν ότι ο Ερντογάν, ίσως εκμεταλλευτεί την ανάγκη της Ευρώπης για το προσφυγικό και πιέσει και για άλλες παραχωρήσεις. Αντί να αλλάξει πορεία, είναι πιθανό να συνεχίσει να κλιμακώνει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στα νοτιοανατολικά (κουρδικές περιοχές), να φιμώνει οποιονδήποτε τον αμφισβητεί στο εσωτερικό είτε πολιτικούς, είτε τον Τύπο και να ανεβάζει τις εντάσεις με Ευρώπη (όπως συνέβη πρόσφατα με την Γερμανία), ΗΠΑ και Ρωσία. Παρά ταύτα, τα προβλήματα για την Τουρκία και τον Ερντογάν μάλλον θα αυξάνονται μακροπρόθεσμα με τέτοιους τακτικισμούς, παρά θα μειώνονται.

ΤουρκίαΓερμανίασυμφωνία ΕΕ-ΤουρκίαςHas video: