Γυάρος: Στόχος η επιχειρηματική της εκμετάλλευση αλλά κυρίως η διαγραφή της ιστορικής μνήμης

06:51 10/8/2024 - Πηγή: Το Ποντικι

Η πολιτική της κυβέρνησης να εξυπηρετεί ιδιωτικά συμφέροντα είναι γνωστή, όπως επίσης η προσπάθειά της να “ξαναγραφτεί” η ιστορία, διαγράφοντας τους αγώνες, τις θυσίες αλλά και τα βασανιστήρια, που υπέστησαν οι αγωνιστές της Αριστεράς.

Δυστυχώς στην Ελλάδα οι άνθρωποι που συνεργάστηκαν με τους κατακτητές κυβέρνησαν και μετά, οι ίδιοι ή οι οικογένειές τους, ενώ οι άνθρωποι που αγωνίστηκαν κλείστηκαν στις φυλακές. Η Γυάρος λοιπόν ταυτίστηκε με εκείνη την περίοδο της σύγχρονης ιστορίας της χώρας, την περίοδο

του εμφυλίου και των πρώτων μετεμφυλιακών χρόνων, που αποσιωπήθηκε επί πολλές δεκαετίες για να
κρύψουν τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν εκείνη την εποχή.

Ένας ξερός, απότομος βράχος στη μέση της θάλασσας, χωρίς βλάστηση και με ελάχιστο νερό, (είχε αποτελέσει τόπο εξορίας από τα Ρωμαϊκά χρόνια) έγινε από το 1947 τόπος τιμωρίας και ενταφιασμού ζωντανών ανθρώπων. Εκεί το επίσημο ελληνικό κράτος των δωσίλογων και συνεργατών των Γερμανών θέλησε να θάψει ζωντανούς για να “αναμορφωθούν” όσους αγωνίστηκαν για την ελευθερία της πατρίδας, δηλαδή να τιμωρηθούν γι’ αυτό και να εξαναγκαστούν σε ταπεινωτικές δηλώσεις μετάνοιας! Όλα αυτά όμως έπρεπε να γίνουν σιωπηρά, διότι το γενικότερο Ευρωπαϊκό κλήμα της εποχής (φιλελεύθερο και αντιναζιστικό) δεν επέτρεπε την μεγάλη δημοσιότητα.

Γι’ αυτόν τον λόγο, ενώ οι πρώτοι κρατούμενοι έφτασαν στα μέσα Ιουλίου 1947 και υπήρχαν κρατούμενοι μέχρι τον Νοέμβριο του 1952, κανένας συγγενής κρατουμένου, ούτε δικηγόρος ούτε δημοσιογράφος δεν τους επισκέφθηκε. Μαρτυρίες έχουμε από αυτούς που επέζησαν και περιέγραψαν
τις εμπειρίες τους. Βασανιστήρια πραγματικά. Ξύλο, πείνα και αρρώστιες. Τα κτήρια στη Γυάρο, κτίστηκαν με τον ιδρώτα και το αίμα των κρατουμένων. Πολλοί ξεψύχησαν εκεί. Άλλους τους φόρτωναν και τους μετέφεραν στο νοσοκομείο της Σύρου για να πεθάνουν εκεί, μέχρι που διαμαρτυρήθηκαν από τη διοίκηση του νοσοκομείου, διότι με αυτόν τον τρόπο παρουσιαζόταν μεγάλη αύξηση στο ποσοστό θνησιμότητας των ασθενών. Κατά τα άλλα επικρατούσε ένα πέπλο σιωπής και οι φιλοκυβερνητικές εφημερίδες παρουσίαζαν μια ειδυλλιακή εικόνα για την
Γυάρο, ως νησί με μεγάλη δενδροφυτεία και με αγροτοβιοτεχνικές σχολές, όπου έβρισκαν απασχόληση οι κρατούμενοι! Καμία σχέση.

Στις τραγικές συνθήκες διαβίωσης έχει αναφερθεί κι ο Ευτύχης Μπιτσάκης, ο οποίος κρατήθηκε για χρόνια στη Γυάρο. Περιγράφει τα βασανιστήρια (ξύλο, ποδοπάτημα μέχρι αίματος ή και μέχρι θανάτου) από τους φύλακες ή τους αξιωματικούς, που οι περισσότεροι από αυτούς είχαν
διατελέσει συνεργάτες των Γερμανών και μετά υποστηρικτές του νέου Αμερικανοστήρικτου καθεστώτος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο διαβόητος Γλάστρας, επί χρόνια στρατοπεδάρχης της Γυάρου, ο οποίος είχε παραδώσει στη Θεσσαλονίκη 2.500 ανθρώπους στους Γερμανούς και αργότερα
βασάνιζε μέχρι εξόντωσης αγωνιστές στη Γυάρο!

Η Γυάρος ως φυλακή και τόπος εξορίας λειτούργησε από το 1947 μέχρι το 1952, αργότερα από το 1955 μέχρι το 1961 και τέλος επί δικτατορίας από το 1967 μέχρι το 1974, όπου μετά την πτώση της χούντας έφυγαν και οι τελευταίοι κρατούμενοι. Συνολικά πέρασαν από την Γυάρο (θανατονήσι) 16.988 άντρες με μέση ηλικία 33 χρόνια, από όλες τις επαγγελματικές κατηγορίες (δικηγόροι, γιατροί, καλλιτέχνες δάσκαλοι, ιερείς, αγρότες, εργάτες κι άλλοι).
Επί δικτατορίας είχαν στείλει και γυναίκες.

Η Γυάρος με την Μακρόνησο ήταν συγκοινωνούντα δοχεία, συχνά μεταφέρονταν από το ένα νησί στο άλλο, ενώ τα πολύ νέα παιδιά μεταφέρονταν στις φυλακές ανηλίκων στο Βίδο, μικρό νησάκι έξω από την Κέρκυρα. Τα βασανιστήρια που υπέστησαν οι εκεί πολιτικοί κρατούμενοι έχουν γίνει και λογοτεχνικά βιβλία για να θυμίζουν στους νεότερους την ιστορία του τόπου. “Οδός Αβύσσου αριθμός 0” του Μενέλαου Λουντέμη, “Καλά εσύ σκοτώθηκες νωρίς του Χρόνη Μίσιου” εξακολουθούν να συγκινούν όχι μόνο τις παλιότερες αλλά και τις νεότερες γενιές.

Η Γυάρος το 2001 ανακηρύχθηκε σε τόπο ιστορικής μνήμης, χωρίς όμως να ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα από όλες τις κυβερνήσεις για την αποκατάσταση των κτηρίων, που έκτισαν οι κρατούμενοι και την ουσιαστική ανάδειξή της.

Η Γυάρος εκτός από τόπος ιστορίας έχει και τεράστια περιβαλλοντική αξία, είναι από το 2011 προστατευόμενη περιοχή Natura (ζουν εκεί φώκιες, θαλασσοπούλια και υπάρχουν υποβρύχια τοπία απίστευτης ομορφιάς).

Όλα αυτά τώρα θέλουν να τα καταστρέψουν και κυρίως να διαγράψουν την ιστορική μνήμη.

Με ευθύνη της κυβέρνησης προωθείται η διενέργεια διεθνούς διαγωνισμού σε συνεργασία με την ΑΜΚΕ ΑΙΓΕΑΣ του Θ. Μαρτίνου και με στήριξη ΤΕΕ, ΥΠΕΝ και υπουργείου Πολιτισμού για την μετατροπή της Γυάρου σε “αυτάρκη κόμβο νερού και ενέργειας“.

Τα επιχειρηματικά συμφέροντα πάνω από όλα! Φυσικά προσπαθούν να πετύχουν αυτό που λέει ο λαός “Με ένα σμπάρο δύο τρυγόνια“. Δηλαδή εκτός από τα κέρδη επιδιώκουν την διαγραφή της ιστορικής μνήμης. Αυτό όμως δεν θα τους το επιτρέψουμε. “Χωρίς την μνήμη δεν είμαστε τίποτα·
Οι άνθρωποι και τα έργα τους δεν υπάρχουν”, λέει η ιστορικός Τασούλα Βερβενιώτη.

Είναι πολύ θετικό που αναπτύσσεται ένα κύμα αντίστασης σ’ αυτές τις επιλογές. ΣΦΕΑ, Αριστερές Παρατάξεις στο ΤΕΕ, Συνδικάτα και πολύς κόσμος έχουν εκφράσει την αντίδρασή τους και εξακολουθούν να αντιδρούν. Η Γυάρος κι όσα την συνοδεύουν δεν θα γίνει οικόπεδο για να αυξήσουν κάποιοι τα κέρδη τους. Αυτοί που καταστρέφουν τη χώρα δεν θα μπορέσουν να διαγράψουν την
ιστορία της και τους αγώνες χιλιάδων ανθρώπων για έναν καλύτερο κόσμο.

 *Η Δέσποινα Σπανού είναι πρώην αντιπρόεδρος της ΑΔΕΔΥ, στέλεχος της
ΛΑΕ-Ανυπότακτη Αριστερά

Διαβάστε επίσης:

Πότε και πώς θα επιτεθεί το Ιράν;

Τεράστιο το έλλειμμα της Ελλάδας σε Τεντόγλου και… Καραλήδες

Η σιωπή των κοριών…