Η ανεξάντλητη βαλκανική αποθήκη όπλων

07:42 10/5/2016 - Πηγή: Το Ποντικι

ΚΟΣΜΟΣΈντυπη Έκδοση

Μη ρωτάς από πού προέρχονται και πού καταλήγουν τα ΑΚ-47

Στη γιάφκα υπόπτου για τρομοκρατία τζιχαντιστή που συνελήφθη στο Παρίσι στις 24 Μαρτίου βρέθηκαν μεταξύ άλλων ένα Καλάσνικοφ AK-47 κι ένα πιστόλι από την Κροατία. Οι τρομοκράτες που οργάνωσαν τη σφαγή στο Παρίσι τον περασμένο Νοέμβριο χρησιμοποίησαν Καλάσνικοφ από τη Βοσνία. Οι αδελφοί Κουασί, δράστες της επίθεσης στο «Charlie Hebdo», χρησιμοποίησαν AK-47 της σερβικής Ζάσταβα. Όλοι αυτοί οι τρομοκράτες είχαν κοινή προτίμηση:

τα όπλα της βαλκανικής «αποθήκης»!

Υπάρχει μια αξιοσημείωτη τάση να εμφανίζονται όπλα βαλκανικής «προέλευσης» σε τρομοκρατικές επιθέσεις στην Ευρώπη. Οι πόλεμοι που ακολούθησαν τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας τη δεκαετία του ’90 και τη – σχεδόν – κατάρρευση της Αλβανίας το 1997 άφησαν ένα τεράστιο στοκ όπλων στην περιοχή.

Μελέτη του Small Arms Survey, του ανεξάρτητου ερευνητικού πρότζεκτ που στεγάζεται στο Ινστιτούτο Διεθνών και Αναπτυξιακών Σπουδών στη Γενεύη, υπολόγισε ότι ο αριθμός των πυροβόλων όπλων που βρίσκονται σε χέρια ιδιωτών στα Βαλκάνια ξεπερνά τα 6 εκατομμύρια! Τα περισσότερα εξ αυτών είναι αδήλωτα και μη καταγεγραμμένα. Η μεγαλύτερη κατά κεφαλήν συγκέντρωση στην Ευρώπη παρατηρείται στη Σερβία.

Περί οπλοκατοχής

Στην Ευρώπη, όπου υπάρχουν αυστηροί νόμοι περί οπλοκατοχής, τα όπλα από τις βαλκανικές χώρες αποτελούν «ευλογία» για το οργανωμένο έγκλημα:

* Από τα 26 όπλα σπείρας που κατασχέθηκαν πρόσφατα στη Μασσαλία, τα εννέα ήταν Καλάσνικοφ που προέρχονταν από την πρώην Γιουγκοσλαβία.

* Σύμφωνα με τη γαλλική αστυνομία, Αλβανοί λαθρέμποροι όπλων συνήθως «μπάζουν» στη χώρα τουφέκια ανά 20άδες τη φορά, κρυμμένα στα δάπεδα φορτηγών.

* Το 2014, η αστυνομία της Σλοβακίας σταμάτησε ένα τεράστιο φορτηγό γεμάτο όπλα και χειροβομβίδες από τη Βοσνία με προορισμό τη Σουηδία.

Σύμφωνα με τον Ιβάν Ζερζανόφσκι, συντονιστή του οργανισμού για τον έλεγχο των όπλων SEESAC, τα λαθραία φορτία από αδήλωτα όπλα ιδιωτών με προορισμό τη Βόρεια και Δυτική Ευρώπη αποτελούν, τελικά, το μικρότερο κομμάτι της βιομηχανίας εμπορίου όπλων στα Βαλκάνια. Οι μεγάλοι πελάτες είναι κυβερνήσεις! Συχνά δυτικές και με επίσημες - νόμιμες διακρατικές συμφωνίες αγοραπωλησίας.

Το 2014, αμερικανικά, βρετανικά, καναδικά και αυστραλιανά στρατιωτικά φορτηγά αεροπλάνα συγκέντρωσαν 22 εκατομμύρια πυρομαχικά (Καλάσνικοφ και άλλα όπλα) από την Αλβανία και τα μετέφεραν σε δυνάμεις της κουρδικής Πεσμεργκά που μαχόταν το Ισλαμικό Κράτος στο Βόρειο Ιράκ.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, τα όπλα ήταν δωρεάν. Επρόκειτο για επίσημη δωρεά της αλβανικής κυβέρνησης, με σκοπό να κερδίσει πολιτική αξιοπιστία στην Ουάσιγκτον. Όμως στις περισσότερες περιπτώσεις υπάρχουν συμβόλαια και, μάλιστα, ιδιαιτέρως επικερδή.

Πολλές από τις ένοπλες ομάδες στη Μ. Ανατολή που υποστηρίζονται από τη Δύση χρησιμοποιούν όπλα που προέρχονται από το πρώην κομμουνιστικό μπλοκ, κυρίως τα φθηνά κι ανθεκτικά ΑΚ-47. Και αφού οι δυτικές χώρες δεν τα κατασκευάζουν, οι «ανεξάντλητες» πηγές από τα Βαλκάνια αποδεικνύονται πάντα ιδιαίτερα χρήσιμες.

Μεγάλες μπίζνες

Η Αμερική παραγγέλνει κι αγοράζει επίσημα και νόμιμα από τις αρχές του 2000 Καλάσνικοφ με τα... κιβώτια από τη σερβική Ζάσταβα, με προορισμό κυρίως τις ιρακινές και αφγανικές δυνάμεις ασφαλείας.

Πολλά από αυτά τα όπλα, όμως, καταλήγουν εν τέλει στις τοπικές αγορές ή πέφτουν στα χέρια πολιτοφυλακών όταν καταλαμβάνουν και κατάσχουν κυβερνητικά οπλοστάσια. Για παράδειγμα, μια μελέτη του Armament Research Services (ARES) πάνω στα πολεμοφόδια που χρησιμοποίησε το ISIS σε επιχειρήσεις του στο Ιράκ το 2015, βρήκε ότι το 17% είχε προέλθει από τα Βαλκάνια.

Σε βίντεο που κυκλοφορούν στα social media φαίνονται συριακές πολιτοφυλακές να χρησιμοποιούν τουφέκια από την Κροατία. Κάποια από αυτά θεωρείται σίγουρο ότι προέρχονται από τα 10.000 όπλα που προμηθεύτηκαν οι ιρακινές δυνάμεις ως μέρος μια συμφωνίας αξίας 100 εκατ. ευρώ τη διετία 2014-15.

Το 2012, εξάλλου, όπλα από την Κροατία αγοράστηκαν από τη Σ. Αραβία και μεταφέρθηκαν αεροπορικώς στην Ιορδανία για να μοιραστούν σε Σύρους αντάρτες, στο πλαίσιο ενός ντιλ που είχε την υποστήριξη της CIA.

Αν και το μεγαλύτερο κομμάτι της μπίζνας με τα βαλκανικά όπλα γίνεται «ανοιχτά», νόμιμα κι επίσημα, ένα άλλο ποσοστό όχι. Διάφορες ομάδες καταφέρνουν με πλάγιους τρόπους να προμηθευτούν τα απαραίτητα πιστοποιητικά για διεθνείς συμφωνίες αγοραπωλησιών μέσω «συμβούλων» με γερές διασυνδέσεις.

Παράδειγμα η Υεμένη, που ενώ τελεί υπό εμπάργκο όπλων των Ηνωμένων Εθνών, πολιτοφυλακές στη χώρα προμηθεύονται όπλα που φέρουν πιστοποιητικά «τελικού χρήστη» από τις χώρες του Περσικού Κόλπου. Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι δυτικές χώρες που στηρίζουν τις συγκεκριμένες ένοπλες ομάδες συνήθως «κάνουν τα στραβά μάτια».

Βουλγαρικά όπλα που υποτίθεται, σύμφωνα με τα επίσημα χαρτιά, προορίζονται για τις χώρες του Κόλπου εμφανίζονται σε Λιβύη, Υεμένη και Σουδάν.

Δύο δεκαετίες μετά τους πολέμους στα Βαλκάνια, το εμπόριο όπλων της περιοχής δεν δείχνει να κάμπτεται. Αντίθετα, όλα δείχνουν πως κυριολεκτικά συμβάλλει στη «βαλκανιοποίηση» άλλων περιοχών.

Στις 19 Φεβρουαρίου, έπειτα από αμερικανικό βομβαρδισμό σε μία βάση του ISIS στη Λιβύη, σκοτώθηκαν δύο Σέρβοι που είχαν σχέση με την πρεσβεία της χώρας και είχαν απαχθεί τον Νοέμβριο. Ο Σέρβος πρωθυπουργός Αλεξάντρ Βούτσιτς είπε πως προτιμούσε να μη συζητήσει τους λόγους της απαγωγής. Όπως δήλωσε, «σχετιζόταν με συγκεκριμένες συμφωνίες περί όπλων».

Ο «οπλικός» βαλκανικός χάρτης

Εκτιμώμενος αριθμός πυροβόλων όπλων σε χέρια ιδιωτών ανά χώρα:

Σερβία

Μη καταγεγραμμένα 1,5 εκατ.

Καταγεγραμμένα 1,19 εκατ.

Βοσνία

Μη καταγεγραμμένα 750.000

Καταγεγραμμένα 350.000

Κροατία

Μη καταγεγραμμένα 600.000

Καταγεγραμμένα 380.000

Κόσοβο