Η χημική απειλή του Ισλαμικού Κράτους

07:48 15/9/2015 - Πηγή: Το Ποντικι

ΚΟΣΜΟΣΈντυπη Έκδοση

Αδύνατον να προσδιοριστούν τα είδη και οι ποσότητες που κατέχουν οι τζιχαντιστές

Απόσπασμα από το υπό έκδοση βιβλίο του Βασίλη Γιαννακόπουλου «Ισλαμικό Κράτος»[e-mail] Σύμφωνα με δημοσίευμα της «Wall Street Journal» [1], που επικαλείτο δηλώσεις ανώτατων Αμερικανών αξιωματούχων, οι μαχητές του Ισλαμικού Κράτους χρησιμοποίησαν χημικούς παράγοντες μουστάρδας [2] εναντίον των ιρακινών κουρδικών δυνάμεων (Peshmerga), γεγονός που συνιστούσε την πρώτη σοβαρή ένδειξη ότι η εν λόγω

τζιχαντιστική οργάνωση κατείχε απαγορευμένες χημικές ουσίες. Μετά τη χημική επίθεση, που πραγματοποιήθηκε στις 12 Αυγούστου 2015 περίπου 40 μίλια νοτιοδυτικά της Irbil στο βόρειο Ιράκ, εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Άμυνας δήλωσε ότι «περίπου 60 Κούρδοι μαχητές είχαν υποστεί κακώσεις στο λαιμό». Και πρόσθεσε ότι «αυτά ήταν προφανώς χημικά όπλα, όμως δεν γνωρίζουμε τι ακριβώς». Από την πλευρά του, ένας ανώτατος Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε ότι οι υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ ερευνούν για την πηγή των χημικών και τον τρόπο που μεταφέρθηκαν στο πεδίο της μάχης. Στις 14 Αυγούστου, Αμερικανοί στρατιωτικοί και αξιωματούχοι των υπηρεσιών πληροφοριών ανέφεραν στα ΜΜΕ ότι οι τζιχαντιστές χρησιμοποίησαν τον χημικό παράγοντα της μουστάρδας, κατά τη διάρκεια επιδρομής τους στη βορειοανατολική πόλη της Συρίας Hasakah, στις αρχές Αυγούστου. Εκτιμάται ότι, τον Ιούλιο του 2015, το Ισλαμικό Κράτος επιτέθηκε με ρουκέτες που είχαν γόμωση μουστάρδας κατά Κούρδων πολιτοφυλάκων της Συρίας, καθώς υπήρξαν αναφορές για «απελευθέρωση κίτρινου αερίου με έντονη μυρωδιά κρεμμυδιού». Σύμφωνα με μαρτυρίες των αρχών της Κουρδικής Περιφερειακής Κυβέρνησης (Kurdistan Regional Government - KRG), στις 31 Αυγούστου 2015, το Ισλαμικό Κράτος έκανε εκ νέου χρήση απαγορευμένων χημικών ουσιών εναντίον των Peshmerga. Η επίθεση πραγματοποιήθηκε με ρουκέτα βόρεια της Μοσούλης και ένας Κούρδος μαχητής Peshmerga νοσηλεύθηκε με συμπτώματα ανάλογα με εκείνα που προκαλούν τα χημικά όπλα. Σε νοσοκομείαΜια ακόμη σοβαρή περίπτωση χρήσης αέριας μουστάρδας από το Ισλαμικό Κράτος αναφέρθηκε στη βόρεια Συρία, όπου, την 1η Σεπτεμβρίου 2015, τουλάχιστον τέσσερις άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στην πόλη Mare’e (βόρεια του Χαλεπίου). Σύμφωνα με μαρτυρίες του Συριακού Παρατηρητηρίου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, πολλοί άμαχοι της Mare’e εισήχθησαν στο νοσοκομείο λόγω σοβαρών αναπνευστικών προβλημάτων, μετά από βομβαρδισμό οβίδων πυροβολικού που περιείχαν χημικές ουσίες. Οι εξετάσεις των δειγμάτων αίματος 23 προσβληθέντων έδειξαν ότι η χημική ουσία που χρησιμοποιήθηκε ήταν η αέρια μουστάρδα. Το Ισλαμικό Κράτος ελέγχει συριακά εδάφη κοντά σε θέσεις όπου οι δυνάμεις του Bashar al-Assad είχαν αποθηκεύσει χημικά όπλα, συμπεριλαμβανομένου του παράγοντα μουστάρδας. Το 2013, το συριακό καθεστώς είχε δηλώσει ότι το σύνολο των αποθεμάτων της μουστάρδας είχαν καταστραφεί, είτε από τις ίδιες τις συριακές δυνάμεις είτε από τους επιθεωρητές του OHE και του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων (OPCW). Ωστόσο, οι επιθεωρητές δεν ήταν σε θέση να επιβεβαιώσουν τους ισχυρισμούς της συριακής κυβέρνησης για την καταστροφή εκατοντάδων τόνων του παράγοντα μουστάρδας, καθότι η προσέγγιση σε κάποιες εγκαταστάσεις του συριακού χημικού οπλοστασίου δεν ήταν ασφαλής. Καθόλου απίθανο, λοιπόν, η Δαμασκός να έκρυψε μέρος των χημικών ουσιών, συμπεριλαμβανομένης ενδεχομένως και μιας μικρής ή μεγάλης ποσότητας του χημικού παράγοντα της μουστάρδας. Εκτός από τη μουστάρδα, το καθεστώς Assad παραδέχτηκε ότι κατείχε και χημικούς παράγοντες νεύρων (ή νευροτοξικούς παράγοντες), όπως το σαρίν (Sarin - GB) [3] και το VX [4]. Όμως, δεν υπήρξε κάποιο αποδεικτικό στοιχείο που να υποδηλώνει ότι το Ισλαμικό Κράτος είχε στην κατοχή του αυτούς τους χημικούς παράγοντες, που είναι πολύ πιο θανατηφόροι στο πεδίο της μάχης. Αντίθετα, υπήρχαν ισχυρές ενδείξεις ότι, το 2014 και το 2015, οι μαχητές του Abu Bakr al-Baghdadi χρησιμοποίησαν επανειλημμένα αέριο χλώριο (Chlorine - CL) [5] στο συριακό και ιρακινό θέατρο επιχειρήσεων.Γίνεται αντιληπτό ότι είναι αδύνατον να προσδιορισθούν τα είδη και οι ποσότητες των χημικών παραγόντων που έχει στην κατοχή του το Ισλαμικό Κράτος. Όμως, είναι προφανές ότι η χρήση χημικών όπλων από τους μαχητές του θα μπορούσε να λειτουργήσει υπέρ τους στον ψυχολογικό τομέα, κατά τη διεξαγωγή των επιχειρήσεων. Επιπρόσθετα, θα επιφέρει μείωση της επιχειρησιακής δυνατότητας των αντιπάλων τους, καθότι θα είναι υποχρεωμένοι να φέρουν ειδικό εξοπλισμό που περιορίζει σημαντικά τις κινήσεις τους. MέτραΗ πρόσφατη αύξηση της συχνότητας χρήσης χημικών όπλων καταδεικνύει την πρόθεση της ηγεσίας του Ισλαμικού Κράτους για μελλοντικές χημικές επιθέσεις. Η περιορισμένη χρήση των εν λόγω όπλων θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως μια προσπάθεια απόκτησης εμπειρίας των μαχητών του στον χημικό πόλεμο ή και ως περιορισμένη κατοχή χημικών παραγόντων. Σε κάθε περίπτωση, σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο θα πρέπει να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα αντιμετώπισης παρόμοιων επιθέσεων στο προσεχές μέλλον, καθότι αφενός προκαλούν τρόμο στο κοινωνικό σύνολο, αφετέρου όταν επαναλαμβάνονται ευθύνονται ως έναν βαθμό για μαζικές μετακινήσεις αμάχων. Καθόλου απίθανο παρόμοιες επιθέσεις να σημειωθούν και σε άλλες περιοχές (αστικά κέντρα της Ευρώπης και των Ηνωμένων Πολιτειών), όταν θα δημιουργηθούν οι κατάλληλες προϋποθέσεις. Η πρόθεση των τζιχαντιστών είναι δεδομένη. Το μόνο εμπόδιο που καλούνται να ξεπεράσουν είναι η οπλοποίηση των χημικών παραγόντων και όχι η απόκτησή τους. Η πρόσβαση σε χημικούς παράγοντες θεωρείται σχετικά εύκολη υπόθεση, καθώς ένα ευρύ φάσμα των απαραίτητων υλικών διατίθεται στο ελεύθερο εμπόριο. Yποσημειώσεις[1] Adam Entous, The Wall Street Journal, «Islamic State Suspected of Using Chemical Weapon, U.S. Says», Aug. 13, 2015.[2] Οι χημικοί παράγοντες μουστάρδας χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά ως χημικά όπλα κατά τη διάρκεια της τελευταίας περιόδου του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου και προκάλεσαν βλάβες σε έναν πολύ μεγάλο αριθμό στρατιωτών, κυρίως στους πνεύμονες και στα μάτια… Στη διάρκεια του Ιρανο-Ιρακινού Πολέμου (1980-1988), το Ιράκ χρησιμοποίησε μεγάλες ποσότητες χημικών όπλων, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους περίπου 5.000 Ιρανοί στρατιώτες και να υποστούν βλάβες 40.000-50.000, μόνο από τον χημικό παράγοντα της μουστάρδας… Στην καθαρή της μορφή, η μουστάρδα είναι άχρωμη και σχεδόν άοσμη. Το όνομά της προέκυψε από την οσμή μουστάρδας στη διάρκεια μιας αρχικής μεθόδου παρασκευής της. Η οσμή κάποιων άλλων παραγόντων μουστάρδας είναι παρόμοια με σάπια κρεμμύδια. Ωστόσο, μετά από λίγες μόνο αναπνοές, η αίσθηση της όσφρησης αμβλύνεται και δεν είναι διακριτή.Βασίλης Γιαννακόπουλος και Γιώργος Καρυστινός, «Χημικά και Βιολογικά Όπλα – Υπαρκτή Ασύμμετρη Απειλή», Αθήνα, 2013, σσ. 39-40.[3] Το σαρίν είναι ένα διαυγές, άχρωμο, άγευστο και άοσμο υγρό στην καθαρή του μορφή, που δεν απαντάται στη φύση, αλλά κατασκευάσθηκε για να χρησιμοποιηθεί ως χημικό όπλο. Προσβάλλει τον ανθρώπινο οργανισμό, αν έρθει σε επαφή με το δέρμα ή εισέλθει στους πνεύμονες μέσω της αναπνοής ή ακόμη από την κατανάλωση μολυσμένων τροφίμων και νερού. Η έκθεση σε μεγάλες δόσεις μπορεί να προκαλέσει απώλεια της συνείδησης, σπασμούς και παράλυση, ενώ η αναπνευστική ανεπάρκεια ενδέχεται να οδηγήσει σε θάνατο.Ibid, σσ. 52-53.[4] Το VX αναπτύχθηκε στη Βρετανία, στις αρχές της δεκαετίας του 1950. Πιθανόν, τη δεκαετία του 1980, να χρησιμοποιήθηκε στον πόλεμο Ιράν-Ιράκ. Πρόκειται για ένα άοσμο και άγευστο ελαιώδες υγρό, με κεχριμπαρένιο χρώμα, που εξατμίζεται πολύ αργά. Χρησιμοποιείται μόνο ως χημικός παράγοντας, για την κατασκευή χημικών όπλων. Τα συμπτώματα που προκαλεί (πόνο στα μάτια, κυάνωση του δέρματος, ταχυκαρδία ή και βραδυκαρδία, έντονο πόνο στο στέρνο, έντονο βρογχόσπασμο στους πνεύμονες, εμέτους κ.τ.λ.) εμφανίζονται μέσα σε μερικά δευτερόλεπτα μετά την έκθεση σε ατμούς VX ή και μέσα σε λίγα λεπτά έως και 18 ώρες, μετά την έκθεση σε υγρή μορφή. Είναι ο πλέον τοξικός χημικός παράγοντας νεύρων και ταυτόχρονα η παρασκευή του θεωρείται ως η πλέον δυσκολότερη στην κατηγορία των νευροτοξικών παραγόντων… Για τον άνθρωπο, η θανατηφόρος δόση του VX είναι μόλις 15 χιλιοστά του γραμμαρίου (15 mg), δηλαδή 300 φορές μικρότερη από εκείνη του υπερίτη (αέρια μουστάρδα), που χρησιμοποιήθηκε στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Μόλις 300 κιλά VX αρκούν για να προκαλούν επί εβδομάδες τον θάνατο σε έκταση ενός τετραγωνικού χιλιομέτρου.Ibid, σ. 53.[5] Σήμερα, το χλώριο δεν επιλέγεται ως χημικός παράγοντας για την κατασκευή χημικών όπλων, ωστόσο δεν είναι απίθανη η χρήση του από τρομοκρατικές οργανώσεις, λόγω των διαβρωτικών ιδιοτήτων και της τοξικότητάς του. Τη διετία 2006-2007, τρομοκρατικές οργανώσεις πραγματοποίησαν χημικές επιθέσεις στο Ιράκ, χρησιμοποιώντας συμβατικές εκρηκτικές ύλες σε συνδυασμό με αέριο χλώριο. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει το ενδιαφέρον των εν λόγω οργανώσεων για χρήση χημικών ουσιών, οι οποίες είναι διαθέσιμες στο εμπόριο. Η έντονη οσμή του παρέχει επαρκή προειδοποίηση, αλλά η παρατεταμένη έκθεση προκαλεί οσφρητική κόπωση και ανοχή στην έκθεσή του. Η κύρια οδός έκθεσης στο αέριο του χλωρίου πραγματοποιείται με την εισπνοή. Το συμπιεσμένο υγρό χλώριο μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα στα μάτια και στο δέρμα.Ibid, σ. 37.τζιχαντιστέςαέριαχημική απειλήΙσλαμικό ΚράτοςIssue: 1881Issue date: 10-09-2015Has video: