Η Γαλλία σε αδιέξοδο μετά τις εκλογές – Τα 7 σενάρια για την επίλυση του πολιτικού γρίφου

21:25 8/7/2024 - Πηγή: Το Ποντικι

Προς τεράστια έκπληξη κάποιων και προς μεγάλη ανακούφιση κάποιων άλλων, το Νέο Λαϊκό Μέτωπο (NFP) – μια ευρεία συμμαχία που απαρτίζεται από τη ριζοσπαστική αριστερά της Ανυπότακτης Γαλλίας στην οποία προσχώρησαν Σοσιαλιστές, Πράσινοι και Κομμουνιστές – βρέθηκε στην κορυφή στον δεύτερο γύρο των βουλευτικών εκλογών της Γαλλίας την Κυριακή 7 Ιουλίου.

Αν και το Νέο Λαϊκό Μέτωπο είναι η μεγαλύτερη πολιτική δύναμη στην Εθνοσυνέλευση, δεν έχει απόλυτη πλειοψηφία.

Με 182 έδρες για τον αριστερό συνασπισμό, 168 για τους κεντρώους του Προέδρου Μακρόν και 143 για την ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση, η Κάτω Βουλή είναι πλέον χωρισμένη σε τρία διακριτά μπλοκ.

Ο Μακρόν ζήτησε από τον Γκάμπριελ Ατάλ να παραμείνει προσωρινά πρωθυπουργός για «τη σταθερότητα της χώρας» τη Δευτέρα, αλλά η Γαλλία βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα πολιτικό τοπίο που δεν έχει προηγούμενο από την ίδρυση της Πέμπτης Δημοκρατίας το 1958.

Καθώς ξεκινούν οι διαπραγματεύσεις για την προσπάθεια δημιουργίας ενός κυβερνητικού συνασπισμού, το FRANCE 24 εξετάζει πιθανά σενάρια που θα μπορούσαν να προκύψουν.

Σενάριο 1: Συγκατοίκιση με το Νέο Λαϊκό Μέτωπο

Οι 182 έδρες του NFP το καθιστούν τη μεγαλύτερη κοινοβουλευτική ομάδα, αλλά είναι πολύ λιγότερες από τις 289 που απαιτούνται για να σχηματιστεί η πλειοψηφία στη Συνέλευση των 577 εδρών.

Παρά την έλλειψη απόλυτης πλειοψηφίας, οι ηγέτες της συμμαχίας NFP κάλεσαν τον Μακρόν να διορίσει έναν πρωθυπουργό από τις τάξεις τους.

Ο ιδρυτής της Ανυπότακτης Γαλλίας (LFI), Ζαν Λικ Μελανσόν είπε ότι ο Μακρόν έχει «χρέος να καλέσει το Νέο Λαϊκό Μέτωπο να κυβερνήσει».

Τη θέση Μελανσόν ασπάστηκε και η αρχηγός των Πράσινων (EELV), Μαρίν Τοντελιέ: «Θα κυβερνήσουμε», είπε.

Σε περίπτωση διορισμού πρωθυπουργού από το Νέο Λαϊκό Μέτωπο, η Γαλλία θα εισέλθει σε μια περίοδο της λεγόμενης συγκατοίκησης – όταν ο πρόεδρος έχει χάσει την κυβερνητική πλειοψηφία στη Συνέλευση και αναγκάζεται να ορίσει έναν πρωθυπουργό από άλλο κόμμα.

Υπήρξαν τρεις προηγούμενες συμβιώσεις από την αρχή της Πέμπτης Δημοκρατίας το 1958 – κατά τη διάρκεια της θητείας του Σοσιαλιστή Προέδρου Φρανσουά Μιτεράν, μεταξύ 1986 και 1988, και ξανά μεταξύ 1993 και 1995, και στη συνέχεια υπό τον Ζακ Σιράκ μεταξύ 1997 και 2002.

Αλλά σε καθεμία από αυτές τις προηγούμενες περιόδους κοινής εξουσίας, είτε η δεξιά είτε η αριστερά είχαν λάβει την απόλυτη πλειοψηφία στη Συνέλευση.

«Είναι μια πραγματική νίκη για το Νέο Λαϊκό Μέτωπο, γιατί κανείς δεν το προέβλεψε αυτό πριν από δύο εβδομάδες, και σήμερα γίνεται η ηγετική ομάδα στην Εθνοσυνέλευση», σημειώνει ο ειδικός στο συνταγματικό δίκαιο, Ντιντιέ Μάους. «Αλλά θα έχουμε μια κατάσταση που δεν έχουμε γνωρίσει ποτέ πριν, με την απουσία μιας σταθερής, συνεκτικής, ομοιογενούς πλειοψηφίας, πολύ διαφορετικής από τις τρεις συμβιώσεις που έλαβαν χώρα προηγουμένως. Και δεν υπάρχει φυσική επιλογή για πρωθυπουργό σε αυτές τις πολιτικές συνθήκες».

Το NFP, που δημιουργήθηκε βιαστικά μετά τη διάλυση της Εθνοσυνέλευσης, βρίσκεται τώρα αντιμέτωπο με την πρόκληση να αποφασίσει κάποιον που θα προταθεί ως πρωθυπουργός.

Οι συζητήσεις ξεκίνησαν το απόγευμα της Κυριακής. «Πρέπει να είμαστε σε θέση να προτείνουμε έναν υποψήφιο εντός της εβδομάδας», δήλωσε ο ηγέτης του Σοσιαλιστικού Κόμματος Ολιβιέ Φορ τη Δευτέρα.

«Δεν χρειάζεται να ονομαστεί μια νέα κυβέρνηση αυτή την εβδομάδα, δεν είμαστε σε κανένα από τα σενάρια προηγούμενων συμβιώσεων, κάνουμε τα πάντα από την αρχή», δήλωσε η σοσιαλίστρια γερουσιάστρια Κορίν Ναρασιγκίν.

Εάν σχηματιστεί κυβέρνηση υπό την ηγεσία του NFP, θα μπορούσε να προσπαθήσει να επιβάλει νομοθεσία μέσω της Συνέλευσης με διάταγμα. Το άρθρο 49.3 του Συντάγματος επιτρέπει την ψήφιση ενός νομοσχεδίου χωρίς ψηφοφορία, μια διαδικασία που καταγγέλθηκε τόσο από τη δεξιά όσο και από την αριστερά όταν χρησιμοποιήθηκε από τον Μακρόν, ιδίως για να επιβάλει τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος.

«Αυτό που έγινε με το 49.3 μπορεί να αναιρεθεί με το 49.3», είπε ο Φορ στο ραδιόφωνο France Info, ενώ υποστήριξε ότι αυτή δεν είναι η ιδανική μέθοδος.

Την ιδέα της ψήφισης νομοσχεδίων με διάταγμα απέκλεισε η Σαντρίν Ρουσό, η οποία επανεξελέγη βουλευτής των Πρασίνων (EELV), σε συνέντευξή της στο BFMTV. «Το Νέο Λαϊκό Μέτωπο δεν θα κυβερνήσει με 49.3. Θα σεβαστούμε την κυριαρχία της Εθνοσυνέλευσης και την ικανότητά της να κάνει τροπολογίες και να εργάζεται σε νομοθετικά νομοσχέδια. Νομίζω ότι πρέπει να το καταστήσουμε πολύ σαφές στον γαλλικό λαό».

Σενάριο 2: Ο Ατάλ ως επικεφαλής μιας προσωρινής κυβέρνησης

Μετά την ήττα του κόμματος του προέδρου την Κυριακή, ο πρωθυπουργός Ατάλ ανακοίνωσε ότι θα υποβάλει την παραίτησή του, σύμφωνα με το πρωτόκολλο. «Απόψε, το πολιτικό κόμμα που εκπροσωπούσα σε αυτήν την εκστρατεία, παρόλο που έχει πετύχει τριπλάσιο ποσοστό από το προβλεπόμενο τις τελευταίες εβδομάδες, δεν έχει πλειοψηφία. Τηρώντας λοιπόν τη δημοκρατική παράδοση και σύμφωνα με τις αρχές μου, αύριο το πρωί θα υποβάλω την παραίτησή μου στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας», δήλωσε μετά τη δημοσίευση των αποτελεσμάτων.

Η παραίτησή του απορρίφθηκε από τον Μακρόν για «τη σταθερότητα της χώρας», όπως είχε αρνηθεί την παραίτηση της πρώην πρωθυπουργού Ελίζαμπεθ Μπορν μετά τις βουλευτικές εκλογές του 2022, στις οποίες ο πρόεδρος έχασε την απόλυτη πλειοψηφία του στη Βουλή.

Ο Άταλ θα παραμείνει πρωθυπουργός για αόριστο χρονικό διάστημα. Ο Ατάλ, ο οποίος επανεξελέγη την Κυριακή στην εκλογική του περιφέρεια Hauts-de-Seine στα περίχωρα του Παρισιού, δήλωσε ότι ήταν έτοιμος να παραμείνει «όσο το απαιτεί το καθήκον», μεταξύ άλλων και κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων, που ξεκινούν στις 26 Ιουλίου.

Σενάριο 3: Ένας συνασπισμός «γερμανικού τύπου»

Η άλλη πιθανότητα είναι αυτή του σχηματισμού ενός «μεγάλου συνασπισμού» μεταξύ διαφορετικών πολιτικών ομάδων, ο οποίος θα συγκέντρωνε την πλειοψηφία στη Συνέλευση πίσω από έναν συναινετικό πρωθυπουργό. Αυτό είναι σύνηθες φαινόμενο σε κοινοβουλευτικές δημοκρατίες όπως η Γερμανία και η Ιταλία. Ωστόσο, αυτή η συναινετική προσέγγιση δεν εφαρμόστηκε ποτέ στην Πέμπτη Δημοκρατία.

Η ιδέα ενός συνασπισμού δεν φαίνεται να έχει μεγάλη πιθανότητα. Μια πιθανή συμμαχία που κυμαίνεται από την αριστερά έως τους κεντρώους του Μακρόν αποκλείεται τακτικά και από τις δύο πλευρές. Το βράδυ της Κυριακής, τόσο ο ηγέτης των σοσιαλιστών Φορ όσο και ο Μελανσόν επανέλαβαν την άρνησή τους για αυτήν την επιλογή, λέγοντας ότι ήταν αντίθετοι σε «ένα συνασπισμό αντιθέτων».

Μόνο ο Ραφαέλ Γκλούκσμαν, συνιδρυτής του κεντροαριστερού κόμματος Place Publique, είχε μια ελαφρώς διαφορετική στάση: «Θα πρέπει να συμπεριφερόμαστε σαν ενήλικες, να μιλάμε, να συζητάμε, να κάνουμε διάλογο», δήλωσε.

Από την πλευρά του, το κόμμα του Μακρόν έχει επανειλημμένα αποκλείσει οποιαδήποτε συμμαχία με την Ανυπότακτη Γαλλία – το κορυφαίο κόμμα της αριστερής συμμαχίας με 74 βουλευτές.

Η ιδέα μιας συμμαχίας μεταξύ των κεντρώων και των συντηρητικών των Ρεπουμπλικανών (LR) φαίνεται εξίσου απίθανη.

Ο Λοράν Ουκιέ, ηγετική φυσιογνωμία των Ρεπουμπλικανών, που μαζί με άλλα δεξιά κόμματα έχει περίπου 60 έδρες, έχει αποκλείσει τη συμμετοχή της ομάδας του σε οποιεσδήποτε «διαπραγματεύσεις, συνδυασμούς, για την οικοδόμηση αφύσικων πλειοψηφιών».

Σενάριο 4: Κυβέρνηση μειοψηφίας

Θα αποτελούσε ένα στοίχημα. Μια κυβέρνηση μπορεί θεωρητικά να διοριστεί χωρίς τη ρητή υποστήριξη της απόλυτης πλειοψηφίας της Βουλής.

Οι δύο προηγούμενες κυβερνήσεις, υπό τους πρωθυπουργούς Μπορν και Ατάλ μεταξύ 2022 και 2024, είχαν μόνο σχετική πλειοψηφία 246 εδρών από τις 577 (43% των εδρών) στην Εθνοσυνέλευση. Οι κεντρώοι του Μακρόν μπόρεσαν να διατηρήσουν την εξουσία επειδή η αντιπολίτευση τόσο στα δεξιά όσο και στα αριστερά δεν ήταν σε θέση να ενώσουν τις δυνάμεις τους για να τους ανατρέψουν.

Το Νέο Λαϊκό Μέτωπο θα μπορούσε θεωρητικά να σχηματίσει κυβέρνηση μειοψηφίας, αλλά θα χρειαζόταν τη σιωπηρή υποστήριξη εκλεγμένων εκπροσώπων άλλων πολιτικών κομμάτων. Το προεδρικό στρατόπεδο θα μπορούσε επίσης να σχηματίσει νέα κυβέρνηση, αλλά θα βρεθεί ενώπιο της ίδιας απαίτησης.

Σε κάθε περίπτωση, μια τέτοια κυβέρνηση μειοψηφίας θα ζούσε υπό τη διαρκή απειλή μιας ψήφου δυσπιστίας από τη Βουλή που θα μπορούσε να αναγκάσει τον πρωθυπουργό να παραιτηθεί. Θα δυσκολευόταν να κυβερνήσει και θα έπρεπε να αναζητά πλειοψηφίες κατά περίπτωση για κάθε νομοσχέδιο.

«Μια κυβέρνηση μειοψηφίας μπορεί να λειτουργήσει εάν δεν απέχει πολύ από την πλειοψηφία. Αλλά τότε πρέπει να υπάρξει μια σιωπηρή συμφωνία με τις άλλες πολιτικές δυνάμεις για να αφήσουμε αυτή την κυβέρνηση να ασχοληθεί με τα βασικά της διακυβέρνησης, και όχι απλώς να την απορρίψει αμέσως», συνοψίζει ο συνταγματολόγος Μάους.

Σενάριο 5: Μια «τεχνοκρατική» κυβέρνηση

Εάν η κατάσταση παραμείνει αδιέξοδη, μπορεί να απαιτηθεί ο διορισμός μιας «τεχνοκρατικής» κυβέρνησης. Αυτό θα συνεπαγόταν το διορισμό μη κομματικών υπουργών –ειδικών και τεχνοκρατών– για τη διαχείριση των καθημερινών εργασιών της κυβέρνησης και την εφαρμογή συναινετικών μεταρρυθμίσεων. Η ρύθμιση, η οποία είναι κάπως ασαφής, δεν έχει δοκιμαστεί ποτέ υπό την Πέμπτη Δημοκρατία.

«Τεχνοκρατικές» κυβερνήσεις έχουν χρησιμοποιηθεί για να κυβερνήσουν στην Ιταλία, ιδίως με τον Μάριο Ντράγκι μεταξύ 2021 και 2022. Αλλά αυτή η λύση ήταν συχνά βραχυπρόθεσμη. Θα ήταν δύσκολο για μια τέτοια κυβέρνηση να συνεχίσει μακροπρόθεσμα, ελλείψει νομιμότητας από την κάλπη.

Σενάριο 6: Καμία νέα διάλυση

Αφού ο Μακρόν ζήτησε πρόωρες εκλογές στις 9 Ιουνίου, η επιστροφή στις κάλπες για την αποσαφήνιση της πολιτικής κατάστασης αποκλείεται για τον επόμενο χρόνο.

Σύμφωνα με το άρθρο 12 του Συντάγματος, «δεν μπορεί να γίνει νέα διάλυση το επόμενο έτος» από τέτοιες εκλογές.

Η θητεία της νέας Εθνοσυνέλευσης θα συνεχιστεί τουλάχιστον μέχρι το καλοκαίρι του 2025.

Σενάριο 7: Ο Μακρόν παραιτείται

«Εάν δεν υπάρχει πλειοψηφία, η λύση στο αδιέξοδο είναι να παραιτηθεί αυτός (ο Εμανουέλ Μακρόν)», δήλωσε ο Μελανσόν πριν από τον δεύτερο γύρο της ψηφοφορίας. «Είναι φυσιολογικό, αυτός είναι ο υπεύθυνος για το χάος».

Η παραίτηση Μακρόν φαίνεται εξαιρετικά απίθανη. Την επόμενη μέρα που διέλυσε την Εθνοσυνέλευση για να προκηρύξει πρόωρες εκλογές είπε ότι θα παραμείνει στην εξουσία «όποιο και αν ήταν το αποτέλεσμα» της ψηφοφορίας.

Διαβάστε επίσης:

Σαρώνει το Τέξας η τροπική καταιγίδα Μπέριλ: Τουλάχιστον ένας νεκρός, έκλεισαν λιμάνια και αεροδρόμια, χωρίς ρεύμα 2 εκατ. άνθρωποι

Σε ρινγκ μετατράπηκε αεροπλάνο της Ryanair μετά από άγριο ξύλο μεταξύ 9 επιβατών – Viral video

Στίβεν Κινγκ για Τζο Μπάιντεν: Ήρθε η ώρα να ανακοινώσει ότι δεν θα είναι υποψήφιος για επανεκλογή