Η νέα ηγεσία του ΥΠΕΞ και τα ελληνοτουρκικά

06:01 2/7/2023 - Πηγή: Το Ποντικι

«Bουίζει» η (διπλωματική) πιάτσα πως έχουν δρομολογηθεί (για μία ακόμη φορά) οι διαπραγματεύσεις Αθήνας – Άγκυρας προς αναζήτηση διευθετήσεων στα ελληνοτουρκικά. Οι πρόσφατες ισχυρές εντολές που έλαβαν Μητσοτάκης και Ερντογάν, άλλωστε, προσφέρουν την απαραίτητη νομιμοποίηση και τον απαιτούμενο χρόνο στις δύο πλευρές, προκειμένου να αποδυθούν στην επικίνδυνη (πολιτικά) προσπάθεια αναζήτησης συμβιβασμών. 

Σύμφωνα με τα όσα κυκλοφορούν εντόνως στο ελληνικό ΥΠΕΞ, έχει ήδη υπάρξει από τρίτους / ξένους διαμεσολαβητές

επιμελής βολιδοσκόπηση τόσο στην Αθήνα όσο και στην Άγκυρα, προκειμένου να δρομολογηθεί μια διαδικασία ελληνοτουρκικών συζητήσεων με προφανή στόχο την εξασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ. 

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει επίσης ότι στο πρώτο πλάνο της διαμεσολάβησης βρίσκεται η Γερμανία, παρά το γεγονός ότι η όλη διαδικασία βρίσκεται υπό την αυστηρή και στενή επίβλεψη των ΗΠΑ.

Οι πρώτες ενδείξεις «προσέγγισης» προκύπτουν από τα τηλεφωνήματα που αντήλλαξαν Μητσοτάκης και Ερντογάν, προκειμένου να συγχαρούν ο ένας τον άλλον για την επανεκλογή τους. Στο τηλεφώνημα που έκανε ο Ερντογάν στον πρωθυπουργό κλείσθηκε και το πρώτο ραντεβού τους μετά την περίοδο των εντάσεων της περασμένης τριετίας, καθώς συμφώνησαν να συναντηθούν στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ, που θα πραγματοποιηθεί στο Βίλνιους της Λιθουανίας στις 11 και 12 Ιουλίου. 

Η κίνηση του Ερντογάν 

Ως σοβαρή μεθόδευση με στόχο τη δημιουργία περιβάλλοντος διαπραγμάτευσης από την πλευρά του Ερντογάν θεωρούνται οι αλλαγές στις οποίες προχώρησε στις μυστικές υπηρεσίες (τοποθέτησε τον εξ απορρήτων του Ιμπραήμ Καλίν με μεγάλη εμπλοκή σε μυστικές ελληνοτουρκικές διαπραγματεύσεις μετά την κρίση του «Ορούτς Ρέις» το καλοκαίρι του 2020), στο υπουργείο Εξωτερικών, όπου ανέλαβε ο πρώην αρχηγός των μυστικών υπηρεσιών (ΜΙΤ) Χακάν Φιντάν, και στο υπουργείο Άμυνας, όπου ανέλαβε ο στρατηγός Γιασάρ Γκιουρέλ. Σε ό,τι αφορά στα ελληνοτουρκικά, οι εν λόγω αλλαγές εκλαμβάνονται ως μία προσπάθεια να δημιουργηθεί η ψευδής αίσθηση ότι οι επαφές ξεκινούν από το μηδέν…

Γεραπετρίτης και Παπαδοπούλου

Η επιλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη για την πολιτική στελέχωση των υπουργείων Εξωτερικών και Άμυνας έχει ανάλογα κίνητρα. Σε ό,τι αφορά στο ΥΠΕΞ, θα πρέπει κατ’ αρχάς να επισημανθεί ότι τόσο ο Γιώργος Γεραπετρίτης (ΥΠΕΞ) όσο και η Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου (ΥΦΥΠΕΞ) είναι εξωκοινοβουλευτικοί, δηλαδή η νομιμοποίησή τους δεν προκύπτει από τη λαϊκή βούληση, αλλά από την πρωθυπουργική εντολή. Υπό αυτήν την έννοια, είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι τα δύο πρόσωπα που εκ των πραγμάτων θα αναλάβουν το βάρος της ελληνοτουρκικής διαπραγμάτευσης δεν έχουν να δώσουν πουθενά αλλού λογαριασμό, παρά μόνο στον Κυριάκο Μητσοτάκη. Γι’ αυτό άλλωστε επελέγησαν… 

Παρά τη δεδομένη και ενδεχομένως αναμφισβήτητη επαγγελματική τους επάρκεια, το βασικό προσόν και των δύο (Γεραπετρίτη και Παπαδοπούλου) είναι η πίστη και αφοσίωση στον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Ο Γιώργος Γεραπετρίτης στάθηκε βράχος όπου και όταν τον χρειάστηκε ο Μητσοτάκης στην πρώτη του θητεία, αναλαμβάνοντας δύσκολες επικοινωνιακές αποστολές, όπως όταν «ξεκαθάρισε» πως τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα φτάνουν μέχρι τα 6 μίλια, υπονομεύοντας τις ελληνικές επιδιώξεις / θέσεις για νόμιμη επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 μίλια και τινάζοντας στον αέρα κάθε ελληνική επιχειρηματολογία για τη δυνάμει ελληνική ΑΟΖ στην ανατολική Μεσόγειο.

Από την πλευρά της η Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, έχοντας περάσει όλα τα σκαλοπάτια μέχρι τις κορυφές της ιεραρχίας του ΥΠΕΞ, γνωρίζει απόλυτα πρόσωπα, πράγματα και τους μηχανισμούς της ελληνικής διπλωματίας. Αυτήν της τη γνώση, η νέα υφυπουργός Εξωτερικών την είχε θέσει στη διάθεση της Ν.Δ. και ειδικότερα της οικογένειας Μητσοτάκη. Μάλιστα οι «κακές γλώσσες» στο ΥΠΕΞ σημειώνουν ότι επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, όταν ήταν στην ελληνική Μόνιμη Αντιπροσωπεία στην Ε.Ε., πρώτα ενημέρωνε την Ντόρα Μπακογιάννη και μετά την κυβέρνηση…

Το γεγονός αυτό (πρόκειται περί του ελέγχου του μηχανισμού του υπουργείου) είχε προκαλέσει αφορμή και για δημόσιο (στη Βουλή) ξεκατίνιασμα του τότε ΥΠΕΞ (Κοτζιά) με την πρώην υπουργό Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη.

Η πορεία της Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου έκτοτε εκτοξεύτηκε προς την κορυφή του ΥΠΕΞ. Μετά τη «δυσμενή» μετάθεση (Ουρουγουάη, Παραγουάη, Κόσοβο) από τον Νίκο Κοτζιά, τα προσόντα της Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου αναγνωρίστηκαν και κατ’ αρχάς ανέλαβε επικεφαλής του διπλωματικού γραφείου του Κυριάκου Μητσοτάκη (Ιούλιος – Ιανουάριος του 2020), ενώ από τον Φλεβάρη του 2020 τοποθετήθηκε πρέσβειρα της χώρας στην Ουάσιγκτον με βασικό καθήκον την προώθηση των δημόσιων σχέσεων του πρωθυπουργού με την αμερικανική διοίκηση. Κάτι που καθ’ ομολογία εκπλήρωσε με απόλυτη επιτυχία, όπως φάνηκε από την επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Ουάσιγκτον και την ομιλία του στο αμερικανικό Κογκρέσο.

Η ατζέντα

Από πού ακριβώς, πότε και υπό ποια σύνθεση θα (επαν)εκκινήσει ο (εποπτευόμενος από Αμερικανούς και Γερμανούς) ελληνοτουρκικός διάλογος δεν είναι ακόμη γνωστό, καθώς οι εμπλεκόμενοι (Αθήνα – Άγκυρα και διαμεσολαβητές) προτιμούν τις (μυστικές) επαφές στο παρασκήνιο. Ωστόσο υπάρχουν ήδη κάποιες ενδείξεις περί του σημείου εκκίνησης, το οποίο δεν είναι άλλο από το στρατιωτικό αποτύπωμα των δύο χωρών…

Δεν έχει περάσει απαρατήρητη η εμμονή του Ερντογάν, ο οποίος ακόμα και μετά τη θριαμβευτική επανεκλογή του σχολιάζει τα εν εξελίξει ελληνικά εξοπλιστικά προγράμματα ως επιλογές που δεν προάγουν τη βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, αφήνοντας κατά μέρος τους γιγαντιαίους εξοπλισμούς τους οποίους έχει προγραμματίσει και προωθεί η χώρα του.

Σε αυτό το πλαίσιο αξιοσημείωτη είναι και η τελευταία (23 Ιουλίου) συνάντηση στο πλαίσιο του αμερικανοτουρκικού στρατηγικού διαλόγου, όπου προήδρευσαν η υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ για Πολιτικές Υποθέσεις Victoria Nuland και ο Τούρκος υφυπουργός Εξωτερικών Burak Akçapar.

Σύμφωνα με το ανακοινωθέν αυτής της συνάντησης, ΗΠΑ και Τουρκία «ως σύμμαχοι και εταίροι του ΝΑΤΟ επανέλαβαν τη δέσμευσή τους να εμβαθύνουν περαιτέρω την ισχυρή συνεργασία τους σε όλους τους τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος. (…) Συμφώνησαν ότι η συνεργασία ΗΠΑ – Τουρκίας στον τομέα της άμυνας και ασφάλειας συμβάλλει στην περιφερειακή ειρήνη και συζήτησαν την πρόοδο σχετικά με το αίτημα της Τουρκίας να εκσυγχρονίσει τον στόλο των F-16 που διαθέτει».

Διαβάστε επίσης:

Πώς το ΠΑΣΟΚ θα γίνει «σύγχρονη Κεντροαριστερά»

Η ατζέντα του ΥΠΕΞ

Με τα μάτια στραμμένα στις διεργασίες εντός ΣΥΡΙΖΑ – Δυναμική ανόδου βλέπει το ΚΚΕ