Η συμφωνία θέλει και... διαχείριση

08:06 1/4/2017 - Πηγή: Το Ποντικι

ΠΟΛΙΤΙΚΗΈντυπη Έκδοση

Παρά τις ενέσεις αισιοδοξίας, η κυβέρνηση αποφεύγει να δώσει λεπτομέρειες

Μπορεί ο «λευκός καπνός» να μην έχει φανεί ακόμη, αλλά τις τελευταίες ημέρες όλοι μιλούν γι’ αυτόν. Η «πολιτική συμφωνία» για τα μεγάλα θέματα της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές φαίνεται να είναι πιο κοντά από ποτέ. Βεβαίως, η φράση κυβερνητικού στελέχους «θα σας ενημερώσουμε αρμοδίως όταν θα έχει επέλθει η τελική συμφωνία», η οποία ειπώθηκε ως απάντηση στο χθεσινό τηλεγράφημα του πρακτορείου Reuters περί οριστικού «κλεισίματος»,

δείχνει ότι η κυβέρνηση θέλει ακόμη τον... χρόνο της. Ο χρόνος είναι απαραίτητος ώστε και να κλειδώσει τις τελευταίες λεπτομέρειες, αλλά και να προετοιμάσει το κλίμα στο εσωτερικό της χώρας και (κυρίως) στο εσωτερικό του κόμματος και της Κοινοβουλευτικής Ομάδας. Ειδικά της τελευταίας, η οποία θα κληθεί πάλι να ψηφίσει πολλές εκατοντάδες σελίδες νομοσχεδίων που θα αλλάξουν άρδην τη ζωή εκατομμυρίων Ελλήνων. Όλα για τη ΜάλταΗ αισιοδοξία καλλιεργήθηκε ήδη από την Τρίτη, όταν υψηλόβαθμο στέλεχος της κυβέρνησης δήλωσε ότι απομένουν μόνο μερικές λεπτομέρειες στα εργασιακά για να κλείσουν οι βασικές αρχές της συμφωνίας. Τη σκυτάλη πήρε ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, ο οποίος από το βήμα της Βουλής υποστήριξε ότι «η συμφωνία θα κλείσει και πολύ πιο σύντομα απ’ όσο νομίζετε». Στο ημερολόγιο και η σημερινή ημερομηνία είναι σημειωμένη ως «ορόσημο», αν και από το υπουργείο Οικονομικών υποβάθμιζαν σε σημαντικό βαθμό τη σημασία της. Για το απόγευμα είναι προγραμματισμένη η σύγκληση του EuroWorking Group. Μπορεί να μη ληφθούν καθοριστικές αποφάσεις σε ένα όργανο που συγκροτείται από τους εκπροσώπους των υπουργών Οικονομικών, ωστόσο μπορεί να διαφανεί η ημερομηνία επιστροφής του κουαρτέτου στην Αθήνα για να κλείσουν και οι τελευταίες λεπτομέρειες της τεχνικής συμφωνίας. Μέχρι πότε πρέπει να γίνει αυτό; Μέχρι το Eurogroup της Μάλτας την επόμενη Παρασκευή. Η «συμφωνία της Μάλτας» – αν επιτευχθεί – θα ανοίξει με τη σειρά της τον δρόμο για το επόμενο στάδιο των διαπραγματεύσεων, αυτήν τη φορά ανάμεσα στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και στους Ευρωπαίους εταίρους. Αντικείμενο των διαπραγματεύσεων θα είναι τα πρωτογενή πλεονάσματα της χώρας για την περίοδο μετά το 2018 και το πακέτο με τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για τη διευθέτηση του χρέους.Όσο για το χρονικό ορόσημο συζήτησης αυτών των κρίσιμων θεμάτων, θα είναι το διάστημα από τις 21 έως τις 23 Απριλίου, οπότε και θα συνέλθει η εαρινή σύνοδος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Τα ερωτήματαΠαρά τις ενέσεις αισιοδοξίας στο εσωτερικό περί επικείμενης τεχνικής συμφωνίας, η ελληνική πλευρά αποφεύγει να δώσει λεπτομέρειες για το περιεχόμενό της εμμένοντας στη γραμμή «όλα είναι ανοικτά μέχρι να κλείσουν όλα». Άλλωστε είναι τέτοια και η φύση της διαπραγμάτευσης ώστε και η τελευταία τεχνική υποσημείωση μπορεί να κάνει τη διαφορά. Στις Βρυξέλλες την προηγούμενη εβδομάδα συζητήθηκαν τα «βασικά κεφάλαια» για τα εργασιακά, την περικοπή των συντάξεων, τη μείωση του αφορολογήτου και την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας. Στην Αθήνα όμως, στις γνωστές αίθουσες του Hilton, θα κλειδώσουν οι καθοριστικές λεπτομέρειες:1 Θα μειωθεί το αφορολόγητο. Πόσο όμως θα μειωθεί; Και θα μειωθεί ισόποσα για όλους ή θα... γλιτώσουν μερικές εκατοντάδες ευρώ οι οικογένειες με παιδιά.2Θα περικοπεί η συνταξιοδοτική δαπάνη. Θα γίνει όμως η περικοπή σε δόσεις ή εφάπαξ; Και – το κυριότερο – ποιοι θα είναι οι συνταξιούχοι που θα υποστούν την περικοπή του εισοδήματός τους;3Θα απελευθερωθεί η αγορά ενέργειας και θα μειωθεί το μερίδιο της ΔΕΗ στην παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος (σ.σ.: το οποίο σήμερα ξεπερνάει το 80%). Με ποιον τρόπο όμως θα μειωθεί; Θα πουληθούν υδροηλεκτρικά εργοστάσια ή μόνο εργοστάσια που παράγουν ρεύμα από λιγνίτη, τα οποία ούτως ή άλλως έχουν μπει στο στόχαστρο της Κομισιόν εξαιτίας της μονοπωλιακής δύναμης που απολαμβάνει η ΔΕΗ στη χρήση του συγκεκριμένου καυσίμου;4Θα συμφωνηθούν τα «αντίμετρα» που θα επισκιάσουν – τουλάχιστον επικοινωνιακά – τις συνέπειες από τα βαριά μέτρα όπως η μείωση του αφορολογήτου ή η μείωση των συντάξεων. Ποιες όμως θα είναι οι ακριβείς λεπτομέρειες του μηχανισμού ενεργοποίησης αυτών των μέτρων; Πότε θα αποφασιστεί αν πληρούνται οι προϋποθέσεις ενεργοποίησης των καλών μέτρων; Και αν δημιουργηθεί το κατάλληλο δημοσιονομικό περιβάλλον μόνο για την ενεργοποίηση μέρους των θετικών μέτρων, ποια μέτρα θα είναι αυτά;5Τι τελικώς θα περιλαμβάνει το πακέτο των εργασιακών; Θα απελευθερωθούν οι ομαδικές απολύσεις ή θα εμφανιστεί ως «επίτευγμα» η αποφυγή των χειρότερων μέτρων; Όλα του γάμου δύσκολαΗ επικοινωνιακή διαχείριση της συμφωνίας είναι πολύ σημαντικό κομμάτι για την κυβέρνηση σε αυτήν τη φάση, καθώς οι βουλευτές, μόλις πάρουν στα χέρια τους τα τελικά κείμενα, θα συνειδητοποιήσουν ότι τα μέτρα που θα κληθούν να ψηφίσουν θα έχουν πολύ μεγάλες συνέπειες για τη συντριπτική πλειονότητα των ελληνικών νοικοκυριών. Ουσιαστικά αυτό που αναζητείται αυτήν τη στιγμή είναι ένα «πολιτικό σύνθημα» εύκολα κατανοητό από την κοινή γνώμη, επί του οποίου οι βουλευτές της κυβερνητικής πλειοψηφίας θα μπορούν να επιχειρηματολογήσουν με άνεση στις εκλογικές περιφέρειες αλλά και στα τηλεοπτικά πάνελ. Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο εντάσσεται και η προωθούμενη στρατηγική (σ.σ.: το αν θα υλοποιηθεί, θα φανεί στην πράξη) η νομοθέτηση των μέτρων να γίνει αφού επέλθει η συμφωνία και για το χρέος αλλά και για τα πρωτογενή πλεονάσματα). Ο πρωθυπουργός και η διαπραγματευτική ομάδα θέλουν να μεταφέρουν στους βουλευτές τους τη «μεγάλη εικόνα», διότι η τεχνική συμφωνία από μόνη της «πονάει». Πόσο εύκολο είναι για έναν βουλευτή να υποστηρίξει τη μείωση του αφορολογήτου γνωρίζοντας και ο ίδιος ότι αυτό το μέτρο επιφέρει απώλειες εισοδήματος έως και 600 ευρώ τον χρόνο; Για αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες αυτά τα 600 ευρώ είναι ένας ολόκληρος μισθός. Ούτε τα αντίμετρα βοηθάνε πάρα πολύ, καθώς πολύ σύντομα οι βουλευτές θα κατανοήσουν ότι αυτός που θα υποστεί τις συνέπειες από τη μείωση του αφορολογήτου δεν θα είναι το ίδιο φυσικό πρόσωπο που θα έχει τα οφέλη από την ενεργοποίηση των θετικών μέτρων, εφόσον βέβαια αυτά ενεργοποιηθούν. Όσον αφορά το θέμα των συντάξεων... πονάει από όπου και αν το πιάσει κάποιος. Η μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης κατά 1% του ΑΕΠ ισοδυναμεί με μείωση διαθέσιμου εισοδήματος της τάξεως των 2 δισ. ευρώ καθώς οι υπολογισμοί δεν θα γίνουν με το ΑΕΠ του 2016 (περίπου 175 δισ. ευρώ), αλλά με το ΑΕΠ του 2019 (το οποίο εκτιμάται ότι θα είναι περίπου 200 δισ. ευρώ, αν επαληθευτούν φυσικά οι στόχοι της ανάπτυξης). Ποιο είναι λοιπόν το... στόρι που θα πρέπει να φτιαχτεί προκειμένου να περάσει πιο εύκολα η συμφωνία; Από μόνο του, το τέλος της αβεβαιότητας είναι ένα σοβαρό επιχείρημα καθώς γι’ αυτό βασικά διψάει αυτήν τη στιγμή ολόκληρη η αγορά. Με την άρση της αβεβαιότητας, είναι πολύ πιθανό ότι θα ανατραπούν και μια σειρά από αρνητικές συνέπειες, όπως η μείωση των καταθέσεων, η αύξηση των «κόκκινων» δανείων, ακόμη και η μείωση της κατανάλωσης ή η αναβολή επενδυτικών κινήσεων. Το «κάτι παραπάνω»Φυσικά δεν αρκεί μόνο αυτό. Στο κυβερνητικό στρατόπεδο έχει δημιουργηθεί η προσδοκία ότι η τελική συμφωνία θα συνοδευτεί με το «κάτι παραπάνω» στο θέμα του χρέους. Μπορεί να μην αποσαφηνιστούν ένα προς ένα τα μέτρα, ωστόσο εκτιμάται ότι με τον έναν ή τον άλλο τρόπο η Ελλάδα θα λάβει τη διαβεβαίωση ότι οι ετήσιες δαπάνες της για την εξυπηρέτηση του χρέους δεν θα ξεπερνούν σε ετήσια βάση το 15% του ΑΕΠ για μια μακρά χρονική περίοδο, μέχρι τουλάχιστον το 2032. Αυτό μπορεί να μη γίνει εύκολα κατανοητό από την κοινή γνώμη, ωστόσο, θα συνοδευτεί από «συνθήματα» που γίνονται πιο εύκολα αντιληπτά, όπως η συμμετοχή της χώρας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, η προοπτική εξόδου στις αγορές και η απομάκρυνση της ανάγκης για ένα τέταρτο μνημόνιο (σ.σ.: ένα δεσμευτικό πλαίσιο για την Ελλάδα είναι δεδομένο ότι θα υπάρχει και μετά το 2019, δεν είναι όμως απαραίτητο ότι θα λέγεται μνημόνιο). Για επικοινωνιακή διαχείριση εκτιμάται ότι θα προσφερθεί και το θέμα των εργασιακών, αν και μέχρι και χθες η κυβέρνηση δεν επιβεβαίωνε τις πληροφορίες που μετέδωσε το Reuters για διατήρηση του υφιστάμενου πλαισίου στις ομαδικές απολύσεις (σ.σ.: με εξαίρεση το θέμα του βέτο). Πληροφορίες αναφέρουν ότι η τελική συμφωνία θα προβλέπει τελικώς τη μερική αποκατάσταση των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Μπορεί αυτό να μη γίνει άμεσα, αλλά μέσα στο 2018, ωστόσο και μόνο η χρήση της λέξης «συλλογικές διαπραγματεύσεις» θα είναι αρκετή για να αξιοποιηθεί επικοινωνιακά. Όσον αφορά τα αντίμετρα, κυβερνητικές πηγές επιμένουν ότι η αποκάλυψη του περιεχομένου του θετικού πακέτου θα δώσει τη δυνατότητα στους κυβερνητικούς βουλευτές να μιλήσουν για ανακατανομή των φορολογικών βαρών και για ελάφρυνση τμημάτων της κοινωνίας που έχουν υποστεί και τα ισχυρότερα πλήγματα. Το «δύσκολο κομμάτι» θα είναι τα θέματα της ενέργειας. Σύμφωνα πάντοτε με πληροφορίες, η πώληση παραγωγικών μονάδων δεν αποφεύγεται. Το βάρος θα πέσει επικοινωνιακά στο γεγονός ότι θα μεταβιβαστούν κυρίως μονάδες λιγνίτη, κάτι όμως που δύσκολα θα ρίξει τους τόνους στις σχέσεις με τους συνδικαλιστές της ΔΕΗ. Σε κάθε περίπτωση, επειδή η νομοθέτηση είναι πιθανό να μετατεθεί για μετά το Πάσχα, θα δοθεί αρκετός χρόνος για «ζύμωση» ώστε να πέσουν οι τόνοι μέχρι να έρθει η κρίσιμη ώρα της ψηφοφορίας.συμφωνίαθεσμοίΚυβέρνησηΜάλταIssue: 1962Issue date: 30-03-2017Has video: Exclude from popular: 0