«Καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς» του Χρόνη Μίσσιου

06:12 23/12/2023 - Πηγή: Το Ποντικι

Ήταν μόλις 16 ετών όταν τον συνέλαβαν και τον καταδίκασαν σε θάνατο για τη συμμετοχή του στον εμφύλιο πόλεμο ως μέλος του ΔΣΕ πόλεων. Ο Χρόνης Μίσσιος, ωστόσο, κατάφερε να γλυτώσει από τα δόντια του Χάρου, χωρίς αυτό να σημαίνει πως εκσφενδόνισε μακριά από τη ζωή του μια ατελείωτη σειρά από φυλακές,

εξορίες και απεχθή βασανιστήρια. Αποφυλακίζεται τελικά 21 χρόνια αργότερα, το 1973, και το 1985 γράφει το εξαιρετικό του αφήγημα «…καλά εσύ σκοτώθηκες νωρίς».

Σ’ αυτό το εξομολογητικό κείμενο – ας επισημανθεί ότι ο συγγραφέας του έμαθε γράμματα μέσα στις φυλακές – περνάει όλη τη φρίκη της μετεμφυλιακής περιόδου φτάνοντας ώς τη Χούντα το 1973.

Αφηγείται, λοιπόν, τις εμπειρίες του ως ανήλικου πολιτικού κρατούμενου που «περιόδευσε» από τις φυλακές της Κέρκυρας και του Βόλου μέχρι το Γεντί Κουλέ της Θεσσαλονίκης και από τη Γυάρο μέχρι τα στρατόπεδα εξορίας της Μακρονήσου και του Άι-Στράτη.

Όλη αυτή η επώδυνη διαδρομή με τη γυμνή βία, τα ποδοπατημένα όνειρα, αλλά και την αστείρευτη πίστη στο ακατόρθωτο, εκφράζεται μέσα από την καθαρή, λαϊκή γραφή του Μίσσιου η οποία, σαν ένα παραληρηματικό οργίλο ταξίδι, μας μεταφέρει σ’ εκείνη την αιματοβαμμένη εποχή που άφησε ανεξίτηλο το στίγμα πίσω της.

Ωστόσο ο συγγραφέας δεν χαρίζεται σε κανέναν. Έτσι η κριτική του είναι εξίσου αυστηρή στις αγκυλώσεις του κόμματος, στα αδιέξοδα της Αριστεράς και στις προδοσίες που γεύτηκε. Αν και πάντα αισιόδοξος και αφιερωμένος στην ιδεολογία του, στο τέλος της αφήγησής του διακρίνει κανείς τη γλυκόπικρη αίσθηση μιας χαμένης ευκαιρίας.

Η Σοφία Καραγιάννη (που επωμίστηκε και τη σκηνοθεσία) μαζί με τη Μυρτώ Αθανασοπούλου ενστερνίστηκαν απόλυτα το νόημα του έργου και κέντησαν κάθε πτυχή του, παραδίδοντας μια έξοχη δραματουργία.

Και, το κυριότερο, αν και συμπύκνωσαν το κείμενο, άφησαν ανέγγιχτη την ουσία του.

Εγκαθιδρύοντας εξαρχής τη συνθήκη μιας αφηγηματικής παράστασης, με συμβολικές σκηνικές λύσεις, γοργούς ρυθμούς, εναλλασσόμενες σκηνές εντάσεων και ημιτονίων, η σκηνοθέτης στήριξε το υποκριτικό ταλέντο των ηθοποιών οι οποίοι με λόγο ευθύβολο υποδύθηκαν πολλούς ρόλους.

Τέσσερις άντρες, λοιπόν, άλλοτε ως ποινικοί, άλλοτε ως βασανιστές, άλλοτε ως συγκρατούμενοι, άλλοτε ως ηγέτες του κόμματος, άλλοτε ως χαφιέδες κ.ά., μετέφεραν τα γεγονότα καθισμένοι γύρω από ένα στρωμένο τραπέζι με πιάτα, ποτήρια, νερό, κρασί, ψωμί, μήλα και κρεμμύδια.

Ωστόσο η ευφυής διαχείριση όλων αυτών των καθημερινών αντικειμένων και τροφών αποκτά ιδιαίτερη συμβολική σημασία. Για παράδειγμα, ο βίαιος τεμαχισμός ενός μήλου, που οι κατάδικοι υποχρεώνονται να μαζέψουν τα κομμάτια του ξανά και ξανά, παραπέμπει στην κακοποίησή τους, το νερό από πόσιμο γίνεται τρόπος πνιγμού στα βασανιστήρια και η βουλιμία με την οποία καταβροχθίζουν ωμά κρεμμύδια θυμίζει ξέσχισμα της ανθρώπινης σάρκας.

Όσο για τους ηθοποιούς (Ιωσήφ Ιωσηφίδης, Κωνσταντίνος Πασάς, Γιάννης Μάνθος, Δημήτρης Μαμιός), που ακροβατούσαν συνεχώς πάνω σε μια τεντωμένη χορδή, κατάφεραν να ενσαρκώσουν όλα τα πρόσωπα με έξοχο συντονισμό και υποκριτική ακρίβεια.

Ξεχώρισε ο Ιωσήφ Ιωσηφίδης στον ρόλο του αφηγητή – συγγραφέα καθώς μας μετέφερε καθαρά την εικόνα μιας πραγματικής, ωμής, αγωνιώδους ζωής.

Ξεχώρισε, επίσης, ο Δημήτρης Μαμιός που, αλλάζοντας ρόλους με εντυπωσιακή ευελιξία, μετέφερε μια σειρά συναισθημάτων: από τον θυμό στον φόβο και από την απόγνωση στην ελπίδα.

Δυναμική ήταν η χορογραφία της Μαργαρίτας Τρίκκα και λειτουργικό το σκηνικό της Γεωργίας Μπούρδα. Τέλος, η μουσική του Μάνου Αντωνιάδη και οι φωτισμοί της Βασιλικής Γώγου συνέβαλαν στην ατμόσφαιρα της παράστασης.

Διαβάστε επίσης:

H επίσημη πρεμιέρα της ταινίας «Ο Καπετάν Μιχάλης» από την The Film Group,στον κινηματογράφο «Δαναός»

Σινέ Ελευσίς: Ένας ιστορικός χώρος πολιτισμού ανοίγει ξανά τις πόρτες του

Πουλήθηκε σε δημοπρασία το μηχανικό κεφάλι του E.T., του πιο διάσημου εξωγήινου