Κλίνατε δεξιότερα… πανευρωπαϊκώς – Ένα εφιαλτικό σενάριο για τις ευρωεκλογές

09:51 16/3/2024 - Πηγή: Το Ποντικι

Σε 83 μέρες στήνονται κάλπες για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η κυριαρχία του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος δεν αμφισβητείται. Αλλά στις τάξεις του επικρατεί ανησυχία και προβληματισμός λόγω της αναμενόμενης ανόδου των δυνάμεων της ριζοσπαστικής Δεξιάς.

Το ερώτημα που κυριαρχεί είναι κατά πόσο η ευρωπαϊκή Κεντροδεξιά πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλίες για τον εξοστρακισμό των λαϊκιστών που ασκούν πιέσεις από τα δεξιά ή να προδώσει βασικές αρχές της και να προσπαθήσει να τους αντιμετωπίσει διά της ενσωματώσεως στην κεντρική πολιτική σκηνή.

Οι ριζοσπάστες της Δεξιάς, που εκφράζονται από ξενοφοβικές,

ρατσιστικές, νεοναζιστικές και λαϊκιστικές ομάδες, γνωρίζουν ότι οφείλουν την πολιτική ύπαρξή τους στην απόρριψη των επιλογών των δυνάμεων της κεντρικής πολιτικής σκηνής. Ως εκ τούτου δεν έχουν λόγο να ανταποκριθούν στο φλερτ της συστημικής Κεντροδεξιάς.

Το πρόβλημα το έχουν εξάλλου τα συστημικά κόμματα, που προσπαθούν να πατήσουν σε δύο βάρκες, με όποιον κίνδυνο ενέχει αυτή η επιλογή. Το βλέπουμε όπου στήνονται κάλπες για εθνικές εκλογές. Κάποια κεντροδεξιά κόμματα εξορκίζουν το ενδεχόμενο συνεργασίας με τη λαϊκιστική, ρατσιστική Δεξιά και άλλα κάνουν την ανάγκη φιλοτιμία και συνάπτουν συνεργασίες.

Το διπλό παιχνίδι των Γερμανών Χριστιανοδημοκρατών

Το παράδειγμα της Γερμανίας είναι χαρακτηριστικό: Η Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU) χαρακτηρίζει κόκκινη γραμμή τη συνεργασία με την Ακροδεξιά στην εσωτερική πολιτική σκηνή, όπου ανεβαίνει ανησυχητικά η δύναμη του ακροδεξιού – νεοναζιστικού AfD. Αλλά την ίδια ώρα η CDU δεν είχε κανένα πρόβλημα να συνεργάζεται επί μία δεκαετία, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (EPP), με το ακραίο κόμμα Fidesz του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν. Και οι Γερμανοί ψηφοφόροι του CDU έδειχναν να μην ενοχλούνται καθόλου με αυτήν τη (θεωρητικά) ανίερη συμμαχία σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Χωρίς κανέναν ενδοιασμό το ΕΡΡ υπερασπιζόταν τον Όρμπαν, καθώς εκείνος οδηγούσε τη χώρα του στον ολισθηρό δρόμο της διάλυσης των δημοκρατικών θεσμών. Ώσπου το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα έκρινε ότι ο Όρμπαν ήταν πολιτικό βαρίδι και τον ώθησε στην έξοδο. Όχι για τις θέσεις του, τις οποίες οι Ευρωπαίοι συντηρητικοί αποδέχονταν επί μία δεκαετία, αλλά λογαριάζοντας το πολιτικό κόστος. Δηλαδή το θέμα για το ΕΡΡ δεν ήταν αξιακό, αλλά μόνο το πολιτικό κόστος!

Η αγωνία του Μακρόν

Στο Παρίσι ο Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν διαβάζει με αγωνία τις δημοσκοπήσεις, που φέρνουν το κόμμα του δέκα μονάδες πίσω από την Ακροδεξιά. Το κόμμα της Μαρίν Λεπέν, με έναν 28χρονο στο τιμόνι, τον χαρισματικό Ζορντάν Μπαρντελά, φλερτάρει με το 30%. Ο Μακρόν λέγεται πως έβαλε έναν συνομήλικο του Μπαρντελά στον πρωθυπουργικό θώκο – τον 34χρονο Γκαμπριέλ Ατάλ – για να απαντήσει στη σκακιέρα, αλλά δεν του βγήκε. Κι έτσι ο προστατευόμενος της Λεπέν διακηρύττει εκ του ασφαλούς ότι «η Γαλλία επιστρέφει και η Ευρώπη ξαναγεννιέται».

Ο 28χρονος είναι ήδη ο πιο δυναμικά ανερχόμενος πολιτικός αστέρας στη Γαλλία, ο δεύτερος σε δημοτικότητα πίσω από τον πρώην πρωθυπουργό Εντουάρ Φιλίπ, μπροστά ακόμα και από τη μέντορά του Μαρίν Λεπέν. Η πλευρά του Μακρόν προσπαθεί να ανακόψει την πορεία του παρουσιάζοντάς τον ως έναν φιλορώσο ακραίο πολιτικό, αλλά αυτή η στρατηγική δεν έχει αποφέρει αποτελέσματα.

Η γαλλική Ακροδεξιά είναι σημείο αναφοράς για τους ομοϊδεάτες της σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Η Ιταλία έχει ήδη στην πρωθυπουργία μια πολιτικό που ξεκίνησε την καριέρα της από τη φασιστική νεολαία. Μήπως έρχεται και η σειρά της Γαλλίας;

Γιατί οι Ευρωπαίοι ψηφοφόροι δεν αντιδρούν

Ο Ντάνιελ Κέλεμεν από τη Σχολή Δημόσιας Πολιτικής στο πανεπιστήμιο Georgetown και ο Τζόναθαν Σλάπιν, καθηγητής Πολιτικών Θεσμών και Ευρωπαϊκής Διακυβέρνησης στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης, μελέτησαν το φαινόμενο αυτό με ερωτηματολόγια σε 8.000 ψηφοφόρους στη Γερμανία και την Ιταλία. Το ζητούμενο ήταν να διαπιστώσουν κατά πόσο οι ψηφοφόροι των συστημικών κομμάτων δεν αντέδρασαν σε συνεργασίες των κομμάτων τους με ακραία ριζοσπαστικά στοιχεία γιατί δεν ενδιαφέρονταν ή γιατί απλώς δεν γνώριζαν.

Τα αποτελέσματα της έρευνας οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι οι περισσότεροι ψηφοφόροι γνώριζαν ελάχιστα για το τι γίνεται στις Βρυξέλλες και τις συμμαχίες στο πλαίσιο των ομάδων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Το 72% των ατόμων που συμμετείχαν στην έρευνα δεν γνώριζαν καν σε ποια ευρωομάδα ανήκε το κόμμα που ψήφιζαν σε εθνικό επίπεδο. Ωστόσο το 65% απάντησε ότι θα αντιδρούσε αμέσως εάν γνώριζε τι γινόταν με αυτές τις συμμαχίες στο ευρύτερο ευρωπαϊκό πλαίσιο και το 41% θα ψήφιζε άλλο κόμμα στις επόμενες εθνικές εκλογές.

Ωστόσο το πιο ανησυχητικό από τα ευρήματα είναι ότι Ευρωπαίοι πολίτες πηγαίνουν στις κάλπες και δεν γνωρίζουν τι κάνουν τα κόμματα που υποστηρίζουν μόλις βγουν από τα εθνικά όρια…

Εδώ και χρόνια τα αποκαλούμενα κεντρώα, φιλοευρωπαϊκά κόμματα έκαναν παιχνίδι με αμφιλεγόμενες πολιτικές δυνάμεις που δεν ανήκουν στο λεγόμενο δημοκρατικό τόξο, με τους ψηφοφόρους να μην δίνουν και πολύ σημασία.

Τιμωρητική διάθεση

Το διπλό παιχνίδι των κομμάτων της κεντρικής σκηνής, εκτός από το ότι δημιουργεί μια γενιά ψηφοφόρων που διακρίνονται για την απάθεια, έχει αποτέλεσμα και ένα ρεύμα κυνισμού. Και ο κυνισμός αντικατοπτρίζεται στη δεξιά στροφή του εκλογικού σώματος, που έτσι εκφράζει απογοήτευση για την αναποτελεσματικότητα των κεντρικών πολιτικών επιλογών και δείχνει τιμωρητική διάθεση για τους πολιτικούς που θεωρεί υπεύθυνους.

Αυτό δείχνουν τουλάχιστον οι δημοσκοπήσεις ενόψει των ευρωεκλογών: Η ευρωομάδα της ριζοσπαστικής Δεξιάς ID (Ταυτότητα και Δημοκρατία) και η ακροδεξιά, εθνικιστική ομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR) μπορεί να αναδειχτούν τρίτη δύναμη στο νέο ευρωκοινοβούλιο, πίσω από το Λαϊκό Κόμμα και τους Σοσιαλιστές. Στην ID συμμετέχουν η ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) και ο Εθνικός Συναγερμός από τη Γαλλία.

«Θα δούμε μια πραγματικά σημαντική στροφή προς τα δεξιά» δήλωσε ο Σάιμον Χιξ, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο European University Institute, αναφερόμενος στη συμπεριφορά του εκλογικού σώματος στην ευρωκάλπη. Κατά την εκτίμησή του η ομάδα Ταυτότητα και Δημοκρατία μπορεί να αυξήσει κατά 40 τις έδρες της.

Οι Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές (ECR), όπου πρωταγωνιστούν το πολωνικό Κόμμα του Νόμου και της Δικαιοσύνης και οι Αδελφοί της Ιταλίας, της πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι, μπορεί να κερδίσουν 18 περισσότερες έδρες στην Ευρωβουλή και να γίνουν η τέταρτη σε δύναμη ευρωομάδα.

Αυτό σημαίνει ότι οι δύο όμορες ομάδες ECR και ID θα ελέγχουν το ένα τέταρτο των εδρών του ευρωκοινοβουλίου έχοντας τη δύναμη να επηρεάζουν πλέον ουσιαστικά τις πολιτικές αποφάσεις που λαμβάνονται στις Βρυξέλλες και το Στρασβούργο.

Ο πειρασμός που θα αντιμετωπίσουν οι κεντροδεξιοί να καταφύγουν σε συμμαχίες με τη Δεξιά (σε όλες τις εκφάνσεις της) θα είναι μεγαλύτερος εκ των πραγμάτων. Το ερώτημα είναι κατά πόσο οι ηγεσίες των κεντροδεξιών κομμάτων αντιλαμβάνονται το πολιτικό κόστος ή θα λειτουργήσουν με την ασφάλεια που τους δίνει η απάθεια των ψηφοφόρων.

Όμως, καθώς τα ζητήματα δημοκρατίας και οι κίνδυνοι από την άνοδο των λαϊκιστικών κομμάτων έρχονται ολοένα και πιο συχνά στο προσκήνιο, τα παραδοσιακά κόμματα υποχρεώνονται να τηρούν περισσότερο προσεκτική στάση στις συμμαχίες που συνάπτουν αφού διαπιστώνουν ότι οι ανίερες συμμαχίες έχουν πολιτικό κόστος.

Και υπό τον φόβο αυτόν μπορεί να προκύπτει το φαινόμενο… Πορτογαλία.

Αντί παπάς… πολιτικός αρχηγός

Μια εικόνα από το αύριο μπορεί να είναι αυτή που έχουμε σε αυτήν τη χώρα της Ιβηρικής Χερσονήσου, όπου τα δύο συστημικά κόμματα αλληλοεξοντώθηκαν στις εθνικές εκλογές, με νικητή το τρίτο κόμμα, που είναι (τι έκπληξη!) ένα ακροδεξιό, ρατσιστικό, εθνικιστικό κόμμα που ήρθε από το πουθενά.

Η κεντροδεξιά συμμαχία βγήκε πρώτη, αλλά με διαφορά μόλις δύο εδρών από τους Σοσιαλιστές, οι οποίοι δείχνουν να προτιμούν ολίγη αγρανάπαυση στην αξιωματική αντιπολίτευση για να ανασυγκροτηθούν και φαίνεται αδύνατη η συγκρότηση βιώσιμης κυβέρνησης. Την οποία δηλώνει ότι εγγυάται ένας νέος πολιτικός αστέρας, ο Αντρέ Βεντούρα, αρχηγός του κόμματος Chega (που σημαίνει «Αρκετά»).

Ο τύπος αυτός ίδρυσε το κόμμα Chega το 2019 φεύγοντας από τη μεγάλη αγκαλιά της Κεντροδεξιάς και από το 7% πριν από δύο χρόνια το είδε να εκτοξεύει τη δύναμή του στο 18%. Ο Βεντούρα ήθελε να γίνει παπάς, σπούδασε δικηγόρος, δούλεψε ως σχολιαστής ποδοσφαιρικών αγώνων και κατέληξε πολιτικός αρχηγός, υιοθετώντας το σλόγκαν «Θεός, πατρίδα, οικογένεια και δουλειά», σύνθημα του Νέου Κράτους (δηλαδή του δικτατορικού καθεστώτος που ανέτρεψε πριν από 50 χρόνια η Επανάσταση των Γαρυφάλλων).

Με το «Πατρίς – Θρησκεία – Οικογένεια» (α λα πορτογαλικά) και ολίγα συνθήματα κατά των Ρομά, των μουσουλμάνων, των μεταναστών, των αριστερών που εκτελούν – όπως λέει – «εγκληματικά προγράμματα… υπό την ομπρέλα του κουβανικού καθεστώτος» και βεβαίως αρνούμενος το δικαίωμα στην άμβλωση, ο Βεντούρα έγινε ρυθμιστής των πολιτικών εξελίξεων στην Πορτογαλία.

Ο κατά δήλωσή του «οικονομικά φιλελεύθερος, πολιτισμικά εθνικιστικής και συντηρητικός σε θέματα εθίμων» Πορτογάλος πολιτικός έχει ομοϊδεάτες παντού. Οι οποίοι έχουν και πρόθυμους ψηφοφόρους. Και θα το δούμε μπροστά μας σε βαθμό που θα… πέσουμε από τα σύννεφα!

Διαβάστε επίσης:

Οι Ρώσοι στις κάλπες για να νομιμοποιήσουν την παντοδυναμία Πούτιν

Φονικοί ανεμοστρόβιλοι στις ΗΠΑ: Τρεις νεκροί, μεγάλες καταστροφές – Συγκλονιστικές εικόνες (photos/videos)

Ερυθρά Θάλασσα: Εμπορικό πλοίο χτυπήθηκε από πύραυλο ανοικτά της Υεμένης