Μη κρατικά ΑΕΙ: Αρχίζει η νέα «μάχη» για την κυβέρνηση, με επίκεντρο τη συνταγματικότητα

09:02 19/2/2024 - Πηγή: Το Ποντικι

Με τη δημόσια διαβούλευση να ολοκληρώνεται το απόγευμα της Κυριακής και να συγκεντρώνει περισσότερα από 1.300 σχόλια, πλέον το δρόμο για τη Βουλή παίρνει και το νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας με τίτλο με τίτλο: «Ενίσχυση του Δημόσιου Πανεπιστημίου – Πλαίσιο λειτουργίας μη κερδοσκοπικών παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων».

Ήδη, όπως είναι γνωστό, το νομοσχέδιο έχει προκαλέσει πολύ μεγάλες αντιδράσεις εντός των δημοσίων πανεπιστημιακών ιδρυμάτων της χώρας, με τους περισσότερους φοιτητικούς συλλόγους να έχουν προχωρήσει σε

καταλήψεις των σχολών τους, εκατοντάδες μέλη ΔΕΠ να υπογράφουν κείμενα με τα οποία ζητείται η απόσυρσή του και τη Σύνοδο των Πρυτάνεων να αναφέρει ότι «η ίδρυση των μη κρατικών πανεπιστημίων θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στη λειτουργία των δημόσιων πανεπιστημίων, ιδίως των περιφερειακών, τα οποία κρίνεται ότι πρέπει κατά προτεραιότητα να ενισχυθούν. Μια τόσο σοβαρή αλλαγή απαιτεί διαβούλευση με άνεση χρόνου».

Μάλιστα, στο επίκεντρο της συζήτησης επί του επίμαχου νομοσχεδίου βρίσκεται το ζήτημα της συνταγματικότητάς του, με τους αντιδρώντες να υποστηρίζουν ότι οι προβλέψεις του έρχονται σε σύγκρουση με τα όσα προβλέπει το άρθρο 16 του Συντάγματος, το οποίο αναφέρει ρητώς ότι «η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση. Τα ιδρύματα αυτά τελούν υπό την εποπτεία του Κράτους, έχουν δικαίωμα να ενισχύονται οικονομικά από αυτό και λειτουργούν σύμφωνα με τους νόμους που αφορούν τους οργανισμούς τους».

Με την άποψη αυτή έχουν ήδη ταχθεί οκτώ γνωστοί συνταγματολόγοι (Αλκιβιάδης Δερβιτσιώτης, Καθηγητής ΔΠΘ, Γιάννης Δρόσος, Ομ. Καθηγητής ΕΚΠΑ, Ακρίτας Καϊδατζής, Αναπλ. Καθηγητής ΑΠΘ, Ιφιγένεια Καμτσίδου, Αναπλ. Καθηγήτρια ΑΠΘ, Ξενοφών Κοντιάδης, Καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου, Παναγιώτης Μαντζούφας, Καθηγητής ΑΠΘ, Γιώργος Σωτηρέλης, Καθηγητής ΕΚΠΑ και Κώστας Χρυσόγονος, Καθηγητής ΑΠΘ), οι οποίοι σε κείμενό τους υποστηρίζουν ότι «η Ελλάδα ούτε έχει καταδικασθεί ποτέ από το Δικαστήριο της ΕΕ για παραβίαση του ενωσιακού δικαίου εξαιτίας της απαγόρευσης λειτουργίας ιδιωτικών πανεπιστημίων, ούτε καν έχει παραπεμφθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο Δικαστήριο. Συνεπώς για την λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων, κερδοσκοπικών ή μη, απαιτείται συνταγματική αναθεώρηση».

Παράλληλα, πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ που αφορούσε στην αναγνώριση ισοτιμίας των τίτλων σπουδών των Ανώτερων Σχολών Καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης, ξεκαθάρισε ότι βάσει των προβλέψεων του Συντάγματος «η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται στην Ελλάδα αποκλειστικώς από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, πλήρως αυτοδιοικούμενα, απαγορεύεται δε απολύτως η σύσταση σχολών ανώτατης εκπαίδευσης από ιδιώτες, ασχέτως του προορισμού ή του χαρακτήρα των σχολών αυτών (Σ.τ.Ε. 1318/2009, 547/2008 επταμ. κ.ά.)».

Αντιθέτως, με την άποψη ότι το νομοσχέδιο βρίσκεται εντός συνταγματικής λογικής και προβλέψεων έχουν ταχθεί οι, επίσης συνταγματολόγοι, Ευάγγελος Βενιζέλος, Αντώνης Μανιτάκης, Βασίλης Σκουρής και Νίκος Αλιβιζάτος, δίνοντας στην κυβέρνηση επιπλέον «αέρα», καθώς και οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν σαφώς πλειοψηφική θέση υπέρ της ίδρυσης μη κρατικών μη κερδοσκοπικών ΑΕΙ στη χώρα, έστω κι αν οι ίδιοι οι πολίτες εκτιμούν ότι εν τέλει παραρτήματα στην Ελλάδα δεν πρόκειται να ιδρύσουν κάποια από τα γνωστά και μεγάλα πανεπιστήμια του εξωτερικού (π.χ. κάποιο από τα Ivy League ιδρύματα των ΗΠΑ), αλλά κάποια μέτρια πανεπιστημιακά ιδρύματα από την αλλοδαπή.

Για την ώρα, η κυβέρνηση επικαλείται τη νομιμότητα για να στραφεί κατά των καταλήψεων που πραγματοποιούν οι φοιτητές, ζητώντας να γίνει διαδικτυακή η εξεταστική (αν και οι καθηγητές ορισμένων σχολών και ιδρυμάτων αντιτίθενται σε αυτή την προοπτική, θέτοντας, μάλιστα, και ζήτημα αυτοδιοίκητου των ΑΕΙ) και, ταυτόχρονα, δηλώνει ότι δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση να κάνει πίσω σε μια «εμβληματική», όπως τη χαρακτηρίζει, μεταρρύθμιση, τονίζοντας, παράλληλα, ότι:

● Το νομοσχέδιο ενισχύει και θεσμικά, αλλά και οικονομικά τα δημόσια πανεπιστήμια και

● Διασφαλίζει ότι οι σπουδές στα παραρτήματα ξένων ΑΕΙ που θα ιδρυθούν στη χώρα θα είναι υψηλού επιπέδου.

Το μεγάλο «στοίχημα» της κυβέρνησης είναι το νομοσχέδιο να υποστηριχθεί από τα κόμματα της αντιπολίτευσης και ειδικά από τον ΣΥΡΙΖΑ (ο οποίος μοιάζει να προσανατολίζεται στο να καταψηφίσει) και το ΠΑΣΟΚ (ο πρόεδρος του οποίου δήλωσε πρόσφατα ότι «εμείς δεν θα σταθούμε εμπόδιο στην ίδρυση μη κρατικών – μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων, τα οποία θα πληρούν κάποιες πολύ αυστηρές προδιαγραφές για να μπορούν να ονομάζονται πανεπιστήμια. Θέλουμε να γίνουν σωστά»), έτσι ώστε να μην φανεί ότι είναι μια νομοθετική πρωτοβουλία που έχει τη στήριξη μόνο της ΝΔ. Ωστόσο, ακόμα και σε αυτή την περίπτωση, η κυβέρνηση δεν πρόκειται να κάνει πίσω, έστω κι αν εκτιμάται ότι τελικά το νομοσχέδιο θα «κριθεί» στο ΣτΕ.

Διαβάστε επίσης:

Λίνα Μενδώνη: «Στο Βρετανικό Μουσείο τα αριστουργήματα του Φειδία έγιναν ντεκόρ για το ντεφιλέ»

Μάρκος Χατζησάββας: «Στον ΣΥΡΙΖΑ κάποιοι έχουν μάθει να αντιπροσωπεύουν εσαεί και παντού τα μέλη»

Ραγδαίες εξελίξεις στον ΣΥΡΙΖΑ: 17 από τα 23 μέλη της Πολιτικής Γραμματείας ζητούν έκτακτη συνεδρίαση για τις κινήσεις Κασσελάκη