Μονή της Χώρας: Πώς η κυβέρνηση εμφανίστηκε αμήχανη μπροστά στη νέα πρόκληση του Ερντογάν

06:04 8/5/2024 - Πηγή: Το Ποντικι

Παρότι το Ανώτατο Δικαστήριο της Τουρκίας ήδη από το 2019 είχε αποφασίσει τη μετατροπή της ιστορικής Μονής της Χώρας σε μουσουλμανικό τέμενος, εντούτοις η Αθήνα φάνηκε να αιφνιδιάζεται από την κίνηση του Τούρκου προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, να προχωρήσει στη μετατροπή του μουσείου σε τζαμί ανήμερα της Δευτέρας του Πάσχα, όπως είχε κάνει και με την Αγία Σοφία λίγα χρόνια πριν.

Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών αντέδρασε

με μια μάλλον «μετρημένη» ανακοίνωση, στην οποία ανέφερε ότι «η απόφαση των Τουρκικών Αρχών για την έναρξη της λειτουργίας της Μονής της Χώρας ως μουσουλμανικού τεμένους συνιστά πρόκληση για τη διεθνή κοινότητα καθώς αλλοιώνει και προσβάλλει τον χαρακτήρα της ως μνημείου παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO ανήκον στην ανθρωπότητα. Η διατήρηση του οικουμενικού χαρακτήρα μνημείων και η τήρηση των διεθνών προτύπων προστασίας της θρησκευτικής και πολιτιστικής κληρονομιάς αποτελεί σαφή διεθνή υποχρέωση που δεσμεύει όλα τα κράτη».

Από την πλευρά της κυβέρνησης, ο μόνος που αναφέρθηκε στο ζήτημα – δεν βοηθούσε και η εορταστική περίοδος… – ήταν ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Δημήτρης Καιρίδης, ο οποίος σημείωσε στον ΣΚΑΪ ότι «είναι ένα μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO και έρχεται σήμερα ο Ερντογάν, σε συνέχεια με αυτό που έγινε με την Αγιά Σοφία, κλείνοντας το μάτι στο ακραίο ισλαμιστικό εκλογικό ακροατήριό του», αν και απέρριψε τους ισχυρισμούς της αντιπολίτευσης περί πολιτικής κατευνασμού της Αθήνας προς την Άγκυρα, λέγοντας ότι «δεν υπάρχει κανένας κατευνασμός. Ο Ερντογάν έκανε στροφή, όχι η Ελλάδα. Ο Ερντογάν πήγε από το Μητσοτάκης γιοκ, στο να μην έχουμε ούτε παραβιάσεις».

Η αλήθεια είναι ότι η κίνηση της Άγκυρας να μετατρέψει σε τζαμί άλλο ένα κομμάτι της βυζαντινής ιστορίας στην Κωνσταντινούπολη έρχεται σε μια στιγμή που Ελλάδα και Τουρκία διαλέγονται (σε ορισμένες περιπτώσεις και παραγωγικά, όπως έγινε με τη βίζα για Τούρκους επισκέπτες σε ελληνικά νησιά) και στις 13 Μαΐου θα πραγματοποιηθεί στην τουρκική πρωτεύουσα η επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, και η συνάντησή του με τον Τούρκο πρόεδρο, εις ανταπόδοση της επίσκεψης Ερντογάν στην Αθήνα τον περασμένο Δεκέμβριο.

Κυβερνητικές πηγές ξεκαθάριζαν ότι ο Κ. Μητσοτάκης θα θέσει στον Ερντογάν και το ζήτημα της Μονής της Χώρας, ωστόσο, η όλη κατάσταση είναι αρκετά λεπτή, καθώς η μετατροπή του ναού/μουσείου σε τέμενος έρχεται μετά από απόφαση της τουρκικής δικαιοσύνης, οπότε υπάρχουν όρια σχετικά τις πιέσεις που η Αθήνα μπορεί να ασκήσει στην Άγκυρα για ανατροπή της απόφασης αυτής. Το βέβαιο, πάντως, είναι ότι τέτοιου είδους κινήσεις, όπως σημειώνουν κυβερνητικές πηγές, δεν διευκολύνουν τον διμερή διάλογο, ούτε επιτρέπουν μεγάλες προσδοκίες για τα αποτελέσματά του.

Βέβαια, ούτως ή άλλως – και διά στόματος Μητσοτάκη – η κυβέρνηση έχει καταστήσει απολύτως σαφές ότι δεν κρατά… μεγάλο καλάθι όσον αφορά στα αποτελέσματα του ελληνοτουρκικού διαλόγου, αναγνωρίζοντας ότι ο μαξιμαλιστικός πυρήνας της πολιτικής της Τουρκίας («Γαλάζια Πατρίδα» και τα συναφή…) δεν έχει αλλάξει και τονίζοντας σε κάθε ευκαιρία ότι η Ελλάδα συμμετέχει καλοπροαίρετα στο διάλογο, αλλά δεν είναι αφελής, ούτε συζητά ζητήματα που άπτονται της εθνικής κυριαρχίας της χώρας και των δικαιωμάτων της που απορρέουν από το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας.

Στην πραγματικότητα, αυτό που κατά βάση η Αθήνα επιδιώκει είναι να διατηρηθεί το (κατά γενική ομολογία καλό) κλίμα που αναπτύχθηκε μετά τους καταστροφικούς σεισμούς στην Τουρκία πέρσι το Φεβρουάριο, όταν σταμάτησαν οι παραβιάσεις του ελληνικού εθνικού εναέριου χώρου από τουρκικά μαχητικά, και να υπάρξουν θετικά βήματα σχετικά με ζητήματα όπως η συνεργασία για τις φυσικές καταστροφές και την κλιματική αλλαγή ή για τον τουρισμό και το εμπόριο, αλλά και συμφωνίες στο πλαίσιο των συζητήσεων για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ).

Εν πάση περιπτώσει, παρά τα οξέα σχόλια της αντιπολίτευσης (ο Χάρης Καστανίδης μίλησε ακόμα και για αναβολή της επίσκεψης Μητσοτάκη στην Άγκυρα), η κυβέρνηση δεν φαίνεται διατεθειμένη να αλλάξει τακτική προς το παρόν, χωρίς αυτό να σημαίνει, πάντως, ότι νέες τουρκικές προκλήσεις δεν θα φέρουν διαφοροποιήσεις στη στάση της Αθήνας, όπως σημείωσαν χαρακτηριστικά κυβερνητικοί κύκλοι.

Διαβάστε επίσης:

Η Ανάσταση έφερε και το τέλος του ιερού πολέμου εκκλησίας – πολιτείας με αφορμή την ισότητα στο γάμο

Επίσκεψη του Δημήτρη Κουτσούμπα στη Γερμανία από τις 9 έως τις 11 Μάη

Κασσελάκης από Ηγουμενίτσα: «Τα λιμάνια, ειδικά τα κομβικά λιμάνια, είναι δημόσια αγαθά για μας» (Videos)