Ο διπλωματικός πόλεμος των Ιμίων - Το χρονικό

12:42 28/2/2018 - Πηγή: Το Ποντικι

ΣΤΗΛΕΣΙΣΤΟΡΙΑΈντυπη Έκδοση

Η Τουρκία, ανεξαρτήτως των εσωτερικών πολιτικών ισορροπιών, εφαρμόζει μια πάγια και διαχρονική πολιτική διεκδικήσεων κρατώντας ανοιχτές ιστορικές εκκρεμότητες, σε αντίθεση με την ελληνική πλευρά η οποία αντιδρά περιστασιακά και αμυνόμενη.

Αυτή η πολιτική των συνεχών αμφισβητήσεων και υποχωρήσεων αντιστοίχως δεν αφήνει άλλα περιθώρια στη χώρα μας από το να αφυπνιστεί και να σχεδιάσει μια εθνική γραμμή αντιμετώπισης. 1912: Μετά τη λήξη του Ιταλοτουρκικού πολέμου, τα Δωδεκάνησα

περιήλθαν στην Ιταλία. 24.7.1923: Με βάση τη Συνθήκη Ειρήνης της Λωζάννης που υπογράφτηκε στις 24.7.1923 μεταξύ της Τουρκίας και των Νικητριών Δυνάμεων του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, η Τουρκία παραιτήθηκε οριστικά υπέρ της Ιταλίας παντός δικαιώματος επί των κατεχομένων υπό της Ιταλίας νήσων «[...] Καλύμνου [...] και των υπ’ αυτών εξαρτημένων νησίδων». Κατά την εφαρμογή της Συνθήκης Ειρήνης της 24.7.1923, προέκυψαν αμφισβητήσεις μεταξύ της Τουρκίας και της Ιταλίας ως προς τα ακριβή όρια ανάμεσα στα ιταλοκρατούμενα Δωδεκάνησα και την τουρκική επικράτεια και σε ό,τι αφορούσε τις ενδιάμεσες νησίδες. 4.1.1932: Για τη μερική διευθέτηση αυτών των διαφορών συνήφθη η Σύμβαση της Άγκυρας της 4.1.1932 μεταξύ Ιταλίας και Τουρκίας, η οποία οριοθετούσε ορισμένα σημεία των εκατέρωθεν χωρικών υδάτων και ορισμένες νησίδες, όχι όμως τις συγκεκριμένες βραχονησίδες. Την ίδια μέρα (4.1.1932) οι δύο αντιπροσωπείες αντάλλαξαν επιστολές, βάσει των οποίων αναλάμβαναν την υποχρέωση να προβούν στον καθορισμό και του υπολοίπου τμήματος των ιταλοτουρκικών θαλασσίων συνόρων. 28.12.1932: Ο καθορισμός του εναπομείναντος τμήματος των ιταλοτουρκικών θαλασσίων συνόρων έγινε με το Πρακτικό που υπογράφτηκε στην Αγκυρα 12 μήνες αργότερα, την 28.12.1932, μεταξύ της Τουρκίας και της Ιταλίας. Στη συμφωνία αυτή προσδιορίζεται το πού ανήκουν οι περισσότερες νησίδες της περιοχής, οι οποίες «ουδεμίας αμφισβητήσεως αποτελούν αντικείμενον» – μεταξύ αυτών και «οι βραχονησίδες Kardak», των οποίων επιβεβαιώνεται η υπαγωγή στην Ιταλία, καθώς η οροθετική γραμμή σημειώνεται «στο μέσον της αποστάσεως μεταξύ των βραχονησίδων Kardak και της νήσου Kato της Ανατολίας».Την εγκυρότητα του Πρακτικού της 28.12.1932 επιχειρεί σήμερα να αμφισβητήσει η Τουρκία, με το εξής επιχείρημα: Η τότε Κοινωνία Των Εθνών (Κ.Τ.Ε.), πρόδρομος του Ο.Η.Ε., είχε ορίσει ότι οποιαδήποτε Συνθήκη μεταξύ των μελών της, για να ισχύει, έπρεπε να κατατίθεται στην Κ.Τ.Ε., να πρωτοκολλείται και να δημοσιεύεται επισήμως από αυτήν. Πράγματι, οι προαναφερθείσες Συνθήκες της 24.7.1923 και της 4.1.1932 ακολούθησαν αυτή τη διαδικασία, όχι όμως και το συμπληρωματικό Πρακτικό της 28.12.1932. Η ερμηνεία που δίνει το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών είναι ότι το τελευταίο κρίθηκε ότι δεν έχρηζε πρωτοκολλήσεως κ.λπ., διότι θεωρήθηκε ως συμπλήρωμα της προηγούμενης Συνθήκης. Το επιχείρημα αυτό επιβεβαιώνεται από σχετικό σχόλιο που έκανε την 1.2.1996 υπηρεσιακός παράγοντας του ιταλικού υπουργείου Εξωτερικών. 10.2.1947: Τα Δωδεκάνησα περιήλθαν τελικά στην Ελλάδα με βάση τη Συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων που υπογράφτηκε την 10.2.1947 μεταξύ της Ιταλίας και των νικητριών δυνάμεων του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Βάσει αυτής της Συνθήκης, η Ιταλία παραχώρησε στην Ελλάδα την πλήρη κυριαρχία επί των νήσων «[...] Καλύμνου [...] και των παρακειμένων νησίδων». Διαδεχόμενη η Ελλάδα την Ιταλία στην κυριαρχία της Δωδεκανήσου, κληρονόμησε ό,τι έλεγχε προηγουμένως η Ιταλία, συνεπώς και τις νησίδες «Καρντάκ - Αιμνιά - Ίμια», που ρητά σημειώνονται ως ιταλικές στο Πρακτικό της 28.12.1932. Το Πρακτικό αυτό χρησιμοποιήθηκε άλλωστε ως πηγή επισήμων πληροφοριών για την οριοθέτηση της περιοχής που παραχωρήθηκε στην Ελλάδα, όπως προκύπτει και από τον ελληνικό Νόμο 547 του 1948, που περιλαμβάνει ονομαστική απαρίθμηση των νησίδων και βραχονησίδων που υπήχθησαν στις επαρχίες στις οποίες διαιρέθηκαν τα Δωδεκάνησα. Συγκεκριμένα τα Αίμνια, Μικρό και Μεγάλο, σημειώνονται ρητά ως υπαγόμενα στην Επαρχία Καλύμνου. 4-5.2.1995: Επανερχόμενη στο ζήτημα η Τουρκική πλευρά, εξέφρασε επισήμως (ανακοινώσεις 4-5.2.1995) την άποψη ότι «η υπογραφείσα την 28.12.1932 Συμφωνία μεταξύ Τουρκίας και Ιταλίας δεν είναι Συνθήκη, εφόσον δεν είχε συζητηθεί στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση, ούτε είχε επικυρωθεί, αλλά είναι ένα πρακτικό συνεδρίασης αξιωματούχων κατωτέρου επιπέδου των δύο χωρών, το οποίο δεν δεσμεύει νομικά την Τουρκία. Εφόσον, λοιπόν, δεν υπάρχει κάποια συμφωνία, το Αιγαίο εισέρχεται σε μία φάση αλλαγής. Στο Αιγαίο υπάρχουν 3.000 αμφισβητήσιμα βράχια, νησίδες, ακόμη και νησιά, των οποίων η Τουρκία εξετάζει διεξοδικά την κατάσταση βάσει κάθε Συνθήκης». 6.2.1996: Αποκρούοντας αυτήν την άποψη, το ιταλικό υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε την 6.2.1996 ότι «η ιταλο-τουρκική συμφωνία του 1932 είναι έγκυρη και παραμένει εν ισχύι». Μία εβδομάδα αργότερα, την 15.2.1996, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με ψήφισμά του θεώρησε τις τουρκικές ενέργειες ως «παραβίαση εκ μέρους της Τουρκίας των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας», και επεσήμανε ότι «η βραχονησίδα Ίμια ανήκε στο νησιωτικό σύμπλεγμα της Δωδεκανήσου, με βάση τη Συνθήκη της Λωζάννης του 1923, το Πρωτόκολλο Ιταλίας - Τουρκίας του 1932 και τη Συνθήκη των Παρισίων του 1947, καθώς ακόμη και τους τουρκικούς γεωγραφικούς χάρτες της δεκαετίας του 1960, όπου το εν λόγω νησιωτικό σύμπλεγμα εμφανίζεται ως τμήμα της ελληνικής επικρατείας.29.12.1995: Από το 1947 που οι βραχονησίδες είχαν ενσωματωθεί στην Ελλάδα, η Τουρκία ουδέποτε επί μία πεντηκονταετία είχε διατυπώσει κάποια αμφισβήτηση σε ό,τι αφορά το καθεστώς τους, ώς τον Δεκέμβριο του 1995. Την 29.12.1995, με αφορμή την προσάραξη ενός τουρκικού φορτηγού πλοίου στην μία των βραχονησίδων Ίμια και την εν τέλει ρυμούλκηση του ως την Τουρκία από ελληνικό ρυμουλκό, η Τουρκία προέβη σε ρηματική διακοίνωση προς την Ελλάδα, με τον ισχυρισμό ότι τα Ίμια αποτελούν τουρκικό έδαφος και είναι εγγεγραμμένα στο κτηματολόγιο της τουρκικής επαρχίας της Μούγκλας (Mugla). Η Ελλάδα προέβη με τη σειρά της σε ρηματική διακοίνωση προς την Τουρκία, απορρίπτοντας τον τουρκικό ισχυρισμό, με το σκεπτικό ότι η Τουρκία είχε αναγνωρίσει βάσει της προαναφερθείσης διμερούς συμφωνίας του 1932 ότι τα Ίμια ανήκαν στην Ιταλία, η οποία και τα παραχώρησε στην Ελλάδα το 1947. 29.1.1996: Ένα μήνα αργότερα, την 29.1.1996,η Τουρκία, με νέα ρηματική διακοίνωση, ισχυρίστηκε ότι η διμερής ιταλοτουρκική συμφωνία του 1932 δεν ισχύει πλέον, διότι: α) οι συνθήκες είναι σήμερα διαφορετικές και β) η Ελλάδα δεν είχε υπογράψει την τότε συμφωνία. Επακολούθησε κλιμάκωση της έντασης, καθώς ξεκίνησε ένας «πόλεμος συμβόλων», με αλλεπάλληλες υψώσεις και υποστολές των σημαιών των δύο χωρών και συγκέντρωση ναυτικών δυνάμεων στην ευρύτερη περιοχή. Το θερμό επεισόδιο απεφεύχθη και επήλθε εν τέλει την 31.1.1996, μετά από ολονύκτιες διαβουλεύσεις, μια καταρχήν αποκλιμάκωση. 14 -2 -2018: Τουρκική ακταιωρός εμβόλισε το σκάφος του Λιμενικού «Γαύδος» κατά τη διάρκεια ελιγμών γύρω από τις βραχονησίδες στα Ίμια. Στο σκάφος του Λιμενικού προκλήθηκαν ρωγμές και ζημιές.

Απόσπασμα χάρτη που συνοδεύει τη χάραξη των θαλασσίων συνόρων Ιταλίας – Τουρκίας το έτος 1932

Xenofonbgmail.comΊμιαΤουρκίαΕλλάδακρίσηχρονικόχάρτηςIssue: 2009Issue date: 22-02-2018Has video: Exclude from popular: 0