Ο κοσμοπολιτισμός της Σώτης Τριανταφύλλου

07:10 23/3/2015 - Πηγή: Το Ποντικι

"Π" ARTΒΙΒΛΙΟΈντυπη Έκδοση

Σώτη Τριανταφύλλου

Μηχανικοί καταρράκτες

Εκδόσεις: Πατάκη

Σελ.: 126

Η Σώτη Τριανταφύλλου μπορεί να γράφει μιαν ιστορία από τη Σοβιετική Ένωση εξίσου επιδέξια κι αυθεντικά με μιαν αμερικάνικη, με πρωτογενή άνεση, απελευθερωμένη από τον στενό κορσέ της ηθογραφικής μας προσκόλλησης

Όπως κάθε αξιόλογος άνθρωπος, έτσι και η Σώτη Τριανταφύλλου έχει και τους εχθρούς της, δηλαδή όλους εκείνους που δίνουν κύρος και πιστοποιούν την αξία της. Η μοναδικότητά της ως μια πέρα για πέρα ολοκληρωμένης και ξεχωριστής επαγγελματία συγγραφέα, ως εκ

πεποιθήσεως και εκ βαθέων κοσμοπολίτισσας, ως συνειδητοποιημένης πολίτη που διαθέτει φωνή και κυρίως τεκμηριωμένη άποψη, ως δυναμικής αρθογράφου, ως ακάματης μεταφράστριας, ως δηλαδή véritable διανοουμένης, μας «πέφτει πολύ» για τις εγχώριες μίζερες, επαρχιακές αντοχές μας… Το βασικό «αμάρτημα» της Τριανταφύλλου είναι ότι οι πολιτικές της απόψεις παίρνουν μιαν υγιή απόσταση από τον τυφλό κομματικό προτεσταντισμό των εγχώριων πολιτικών μπακάλικων που σχηματίζουν τη διαβρωμένη αλυσίδα του πολιτικού μας συστήματος.

Η Τριανταφύλλου δεν έχει, φυσικά, μόνο πολιτικούς αντιπάλους. Διαθέτει απείρως περισσότερους συνειδητοποιημένους φίλους της λογοτεχνίας της και της εν γένει πνευματικότητάς της, που εκτιμούν τη σημαντικότατη και πολυδιάστατη παρουσία της στα ελληνικά γράμματα – που κατά τη γνώμη μου δεν έχει αξιολογηθεί επαρκώς, πράγμα που ωστόσο δεν είναι της παρούσης.

Εκείνο, όμως, που της χαρίζει μιαν ιδιαίτερη θέση στη λογοτεχνία μας είναι ο εμπεδωμένος κοσμοπολιτισμός της, που της παρέχει την άνεση ως πολίτης του κόσμου, με βάση τη γλώσσα της και τον πολιτισμό της, δηλαδή τη βιωματική της καταγωγή, να επιχειρήσει το μεγάλο και γοητευτικό ταξίδι στην εξωστρέφεια, στο διαφορετικό, στο πέρα από τον ορίζοντα! Έτσι, η Σώτη μπορεί να γράφει μιαν ιστορία από τη Σοβιετική Ένωση, όπως και μιαν άλλη αυθεντικά αμερικάνικη, με πρωτογενή άνεση, απελευθερωμένη από τον στενό κορσέ της εγχώριας ηθογραφικής μας προσκόλλησης. Επαρχία των επαρχιών, η Ελλάδα στενάζει ασφυκτικά κάτω από την ίδια της την παράδοση και αναμασά τα ίδια και τα ίδια – με λιγότερο ή περισσότερο καλές επιδόσεις… Η Τριανταφύλλου είναι από τους συγγραφείς μας που τόλμησαν να ξεφύγουν απ’ αυτήν τη στειρότητα – επιτυχώς και ευδοκίμως. Έκανε αυτό το παραπάνω βήμα που μας βγάζει έξω από τα στενά όριά μας, αποκαλύπτοντας τον κόσμο σε όλο του το εύρος!

Στην τελευταία της νουβέλα, ο Σαλ ξεκινά ένα μεγάλο ταξίδι διασχίζοντας όλη την Αμερική προκειμένου να καταλήξει στο Μεξικό, όπου θα υποβληθεί σε εγχείρηση αλλαγής φύλλου. Εκ παραλλήλου, παρακολουθούμε με ενδιαφέρον την εξωτερική όψη της Αμερικής, των τόπων της και των ιδιαιτεροτήτων τους σε συνδυασμό με την εσωτερική διαδρομή του Σαλ που επιτέλους επεμβαίνει δυναμικά στη ζωή του προκειμένου να αλλάξει ένα σφάλμα της φύσης κι από άνδρας να γίνει γυναίκα, καταπώς έπρεπε να είχε γεννηθεί… Αυτή η παράλληλη ξενάγηση του αναγνώστη στην αμερικανική γεωγραφία και στην εσωτερικότητα του Σαλ μας εισάγει στην υπαρξιακή αγωνία ενός ανθρώπου που παλεύει στα όρια της φύσης του. Ο Σαλ είναι τραγικό πρόσωπο γιατί διεκδικεί τον δικό του τρόπο για τη ζωή του, τη δική του άποψη για το πώς του αρέσει να είναι ο ίδιος – και αυτό έρχεται σε βίαιη αντίθεση με τον τρόπο που οι άλλοι θεωρούν ότι πρέπει να είναι ο Σαλ. Η Τριανταφύλλου, πολύ έξυπνα, μέσα από μιαν ακραία ιστορία – αυτήν της αλλαγής φύλλου – στρέφει την προσοχή και τον προβληματισμό του αναγνώστη στην έννοια της διαφορετικότητας αλλά και στα όριά της.

Στη νουβέλα αυτήν, η Σώτη Τριανταφύλλου μάς μεταφέρει με αφοπλιστική άνεση και εμπεδωμένη αμεσότητα στην αμερικανική πραγματικότητα μέσα από μια λογοτεχνία πάλλουσα, ζωντανή, ευέλικτη, πολυεπίπεδη και κυρίως με την αποκαλυπτική ενάργεια της απλότητας.

ΠΟΝΤΙΚΙ artΒΙΒΛΙΟΣώτη ΤριανταφύλλουIssue: 1856Issue date: 19-03-2015