Περιμένοντας τον Μπάιντεν - Ελλάδα και Τουρκία αξιολογούν τη νέα κατάσταση στις ΗΠΑ και κατοχυρώνουν θέσεις

07:12 13/11/2020 - Πηγή: Το Ποντικι

ΠολιτικήΈντυπη Έκδοση

Αναμένοντας την ανάληψη καθηκόντων του νέου πλανητάρχη Ελλάδα και Τουρκία αξιολογούν τα δεδομένα και επιχειρούν να διερευνήσουν τις προθέσεις της νέας αμερικανικής ηγεσίας. Στην Άγκυρα είναι προφανής η κατήφεια για την απώλεια ενός «φίλου», καθώς η καλή σχέση Τραμπ - Ερντογάν ήταν γνωστή και δημόσια διακηρυγμένη.
Εξαιτίας αυτού ίσως στην Αθήνα περισσεύουν αυτόν τον καιρό οι υπεραισιόδοξες αναλύσεις (από κυβέρνηση

και αξιωματική αντιπολίτευση) για τον «φιλέλληνα» Μπάιντεν.
Την ίδια στιγμή στο πεδίο της αντιπαράθεσης (Αιγαίο - ανατολική Μεσόγειο) τόσο η Ελλάδα όσο και η Τουρκία επιχειρούν να υπογραμμίσουν τις θέσεις τους με ανακοινώσεις ερευνών, όπως αυτές που κάνει το «Oruc Reis», και στρατιωτικών ασκήσεων
Με τις εν λόγω αναγγελίες οι δύο χώρες διακηρύττουν την κυριαρχία τους σε επίμαχες περιοχές ή αμφισβητούν τα δικαιώματα που διακηρύττει ότι έχει η άλλη πλευρά. Με τον τρόπο αυτόν, δηλαδή των δημόσιων ανακοινώσεων για δραστηριότητες, οι δύο χώρες επιχειρούν να οικοδομήσουν δικαιώματα ενόψει και μελλοντικών διπλωματικών διεργασιών.

Ο πόλεμος των Navtex
Στο πλαίσιο, λοιπόν, της έμπρακτης άσκησης κυριαρχικών δικαιωμάτων η Ελλάδα, τις προηγούμενες ημέρες, εξέδωσε Navtex για την πραγματοποίηση αεροναυτικών ασκήσεων σε θαλάσσιες περιοχές στο βόρειο και κεντρικό Αιγαίο.
Η απάντηση της Τουρκίας ήρθε με την έκδοση δύο Navtex, με τις οποίες ζητάει την αποστρατιωτικοποίηση της Σάμου, της Χίου, της Σαμοθράκης και της Λήμνου με βάση τη Συνθήκη της Λωζάννης. Επιπροσθέτως ισχυρίζεται ότι τμήμα που έχει δεσμευτεί από την Ελλάδα για ασκήσεις εμπίπτει σε περιοχή δικής του δικαιοδοσίας για έκδοση Navtex.
Παράλληλα, χθες, η Άγκυρα υπογράμμισε την αμετακίνητη πρόθεσή της να συνεχίσει τις έρευνες νότια και μεταξύ Ρόδου και Καστελλόριζου παρατείνοντας τη διάρκεια της ισχύουσας Navtex μέχρι τις 23 Νοεμβρίου. Υπενθυμίζεται ότι η τρέχουσα Navtex έληγε στις 14 Νοεμβρίου και η περιοχή των ερευνών φτάνει μέχρι τα 12 ναυτικά μίλια από τις ακτές της Ρόδου. Μάλιστα αξίζει να σημειωθεί ότι στην εν λόγω Navtex διατυπώνεται η προειδοποίηση προς τα παραπλέοντα πλοία να παραμείνουν σε απόσταση 6 ναυτικών μιλίων από το «Oruc Reis» και τα βοηθητικά του πλοία «Ataman» και «Cengiz Han».
Απάντηση σ’ αυτήν την τουρκική κίνηση από την ελληνική πλευρά ήταν η έκδοση αντι-Navtex, με την οποία χαρακτηρίζεται παράνομη η τουρκική, και η έκδοση Navtex, στην οποία αναγγέλλονται ελληνικές αεροναυτικές ασκήσεις στην επίμαχη περιοχή.

Κρίσιμο μεσοδιάστημα
Δεδομένων όλων αυτών είναι προφανές ότι δημιουργούνται όλες οι προϋποθέσεις για έναν ακόμη γύρο ελληνοτουρκικής έντασης, ο οποίος μάλιστα μπορεί να εκδηλωθεί στο κρίσιμο μεσοδιάστημα που ξεκινά από τώρα και φτάνει μέχρι τις 16 Ιανουαρίου, οπότε θα αναλάβει καθήκοντα ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ.
Επιπροσθέτως θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι αυτό το έτσι κι αλλιώς επίφοβο μεσοδιάστημα στην παρούσα φάση, με τον Τραμπ να αρνείται να αποδεχτεί το εκλογικό αποτέλεσμα, καθίσταται ιδιαίτερα επικίνδυνο, καθώς η παρούσα αμερικανική διοίκηση έχει στραμμένο το βλέμμα της στις εσωτερικές εξελίξεις αφήνοντας περιθώρια για τυχόν ανεξέλεγκτες κινήσεις «παικτών» όπως η Τουρκία.
Το πρόβλημα στην ανατολική Μεσόγειο θα πρέπει να σημειωθεί επίσης ότι καθίσταται ακόμη πιο περίπλοκο μετά τη νίκη του «αδιάλλακτου» Τατάρ στις πρόσφατες εκλογές στο τουρκοκυπριακό ψευδοκράτος.
Ο Τατάρ, συνοψίζοντας τις θέσεις του Ερντογάν για το Κυπριακό, υπογραμμίζει στις δημόσιες τοποθετήσεις του ότι εκλέχθηκε για να προωθήσει τη «λύση» δύο κρατών. Είναι προφανές ότι με μια τέτοια θέση απομακρύνονται οι πιθανότητες συμφωνίας για το Κυπριακό. Όμως δίχως την επίλυση του Κυπριακού η οποιαδήποτε συνολική διευθέτηση των ζητημάτων στην ανατολική Μεσόγειο μοιάζει ανέφικτη...
Σύμφωνα με τις δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας «οι Τουρκοκύπριοι δεν θα ξανακαθίσουν σε τραπέζι διαπραγμάτευσης, απλά για να συζητήσουν». «Μην περιμένετε από την Τουρκία», είπε ο Τσαβούσογλου, «να εγκαταλείψει τα δικαιώματά της στις ενεργειακές πηγές της ανατολικής Μεσογείου. Δεν υπάρχει καμία περίπτωση επιτυχίας για πρωτοβουλίες οι οποίες μας αφήνουν εκτός παιχνιδιού».

Ο 46ος «φίλος της Ελλάδας»
Μέσα σ’ αυτό το κλίμα η Αθήνα προσπαθεί να ενισχύσει τις περιφερειακές συμμαχίες που έχει οικοδομήσει το προηγούμενο διάστημα. Βασικός πυλώνας αυτών των συμμαχιών είναι η Αίγυπτος και σ’ αυτό το πλαίσιο επισκέφτηκε χτες την Αθήνα ο Πρόεδρος της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι.
Στις δηλώσεις του μετά τη συνάντησή του με τον Αιγύπτιο Πρόεδρο ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δεν έκρυψε τις προσδοκίες του για τη νέα αμερικανική διοίκηση: «Είμαι βέβαιος ότι ο Πρόεδρος Μπάιντεν θα συμβάλει στην αποκατάσταση των ισορροπιών στην περιοχή» τόνισε ο Έλληνας πρωθυπουργός και συμπλήρωσε ότι «η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να καλωσορίζει την επιστροφή των ΗΠΑ στον ηγετικό τους ρόλο στο ΝΑΤΟ και στην περιοχή».
Ο Μητσοτάκης τόνισε σχετικά με την επίσκεψη του Αιγύπτιου Προέδρου στην Αθήνα και τη συνάντησή τους ότι αυτή «γίνεται λίγες μόλις μέρες μετά την εκλογή νέου Προέδρου στις ΗΠΑ. Σε ό,τι αφορά τις διμερείς σχέσεις Ελλάδας και ΗΠΑ προσδοκώ στο εξής ότι θα γίνουν ισχυρότερες σε όλα τα επίπεδα».
Στις δηλώσεις του μετά τη συνάντηση με τον Αιγύπτιο Πρόεδρο ο Μητσοτάκης άφησε αιχμές για τη στάση της Τουρκίας και τον αποσταθεροποιητικό ρόλο της γείτονος στον χώρο της ανατολικής Μεσογείου και όχι μόνο.
Μάλιστα ο πρωθυπουργός ανέφερε με νόημα ότι «είναι σημαντικός ο ρόλος της Αιγύπτου και καθοριστικός» λόγω της σχέσης της Αιγύπτου με «το μετριοπαθές, το πραγματικό Ισλάμ», τη στιγμή που «άλλες χώρες χρησιμοποιούν το Ισλάμ για τους δικούς τους γεωπολιτικούς σκοπούς».