«Ποιος είναι η πέτρα και ποιος το αυγό;» – 19 διηγήματα για μια Ελλάδα που μας μεγάλωσε…

13:27 25/1/2024 - Πηγή: Το Ποντικι

Μικρές ιστορίες ειπωμένες, μπορεί, από μια τρύπια χλαίνη κρεμασμένη στο καρφί της πόρτας, που τις νύχτες η τρύπα γίνεται στόμα και μιλάει με ανθρώπινη λαλιά, είναι το νέο βιβλίο του Θασίτη συγγραφέα Κώστα Χατζηεμμανουήλ που κυκλοφορεί από τος εκδόσεις “Αρμός” με τίτλο “Η πέτρα και το αυγό”.

Οδοντίατρος του νησιού, τέως δήμαρχος Θάσου για δύο θητείες με σημαντικό έργο, με σπουδές στο Δημοκρίτειο  Ιστορίας και Εθνολογίας, με ένα ξεχωριστό βιβλίο στο ενεργητικό του (‘Πέρσες” για παιδιά, από την Ελληνοεκδοτική), έρχεται τώρα με 19 ιστορίες να σχηματίσει ένα λογοτεχνικό μωσαϊκό για την Ελλάδα

του χτες, τον πόλεμο, τον έρωτα, τον φόβο.

Τα διηγήματα. Δυο πόδια ακρωτηριασμένα από κρυοπαγήματα, στον διάδρομο, κάνουν νυχτερινή περίπολο, την ίδια ώρα που η Στοίχαινα σμίγει με τον ιατροφιλόσοφο πάνω στις μαρμάρινες κερκίδες του αρχαίου θεάτρου, ένας αυτόχειρας στη σκοπιά φαντάρος με τον πνιγμένο στο ποτάμι αδερφό του στοιχειώνουν ξανά τον Άραχθο, ένας εκτελεστής από την Κύπρο ανταμώνει τον εξόριστο ζωοκλέφτη από τη Μυτιλήνη, ο καλόγερος της Εικοσιφοίνισσας κουβεντιάζει με το Ντουρντουβάκι του Κίτσεβου, ο Σπαρτιάτης Λύσανδρος συναντιέται με τον Βούλγαρο κομαντάντ Παλάζωφ στην ανασκαφή και οι μαθητές του γυμνασίου σε ένα νησί συνταξιδεύουν καθημερινά με έναν εισπράκτορα λεωφορείου πρώην λαϊκό δικαστή της Λαοκρατίας. Θαρρεί κανείς πως όλα περιστρέφονται σε μια “λοταρία θανάτου”, στον τόπο που βασιλεύει η πρόθεση “αμφί” και οι σχέσεις των ανθρώπων του με την εξουσία είναι η σχέση που έχει η “πέτρα και το αυγό”. 

Η συνέντευξη

-Ποια σημεία του βιβλίου σας απολαύσατε περισσότερο όταν τα γράφατε;

-Οι ήρωες του βιβλίου είναι πρόσωπα που έζησαν και έδρασαν τα τελευταία εκατό και, χρόνια. Θύματα και θύτες, αγωνιστές, πατριώτες, στρατιώτες, ξωμάχοι, καθημερινοί άνθρωποι, ήρωες που προχώρησαν στα στα σκοτεινά, όπως λέει ο Σεφέρης, αλλά, και προδότες, δωσίλογοι, εγκληματίες, κατακτητές. Είναι απόλαυση να ξυπνάς από τον ύπνο της αιώνιας λήθης τα πρόσωπα της ιστορίας και να τα οδηγείς στον κόσμο της μυθοπλασίας για να συναντηθούν εκεί, με τα πλάσματα της δικής σου δημιουργίας, ακόμα κι αν, κάποιες από τις ιστορίες είναι βιωματικές και Ποιος είναι η πέτρα και ποιος το αυγό; ανάμεσα στους ήρωές τους βρίσκεσαι και συ ο ίδιος.

-Με ποιον τρόπο έγινε η επιλογή του τίτλου;

“Η πέτρα και το αυγό” είναι ο τίτλος ενός από τα διηγήματα της συλλογής, εμπνευσμένος από την προσφιλή, συχνά επαναλαμβανόμενη ερώτηση, του διευθυντή του Γυμνασίου του νησιού, την περίοδο της Χούντας, μετά την πρωινή προσευχή και την έπαρση σημαίας. “Εμείς είμαστε η πέτρα και σεις το αυγό. Είτε η πέτρα κυλήσει στο αυγό είτε το αυγό κυλήσει στην πέτρα, ποιο θα σπάσει;’ Οι ιστορίες του βιβλίου διατρέχουν πάνω από έναν αιώνα ελληνισμού, στον τόπο που βασιλεύει η πρόθεση “αμφί” και η σχέση των ανθρώπων του με την εξουσία είναι σχέση που έχει η πέτρα με το αυγό.

-Έμπνευση. Από πού συλλάβατε την ιδέα για να γράψετε;

-Κυρίως από αφηγήσεις των ίδιων των ηρώων του βιβλίου ή από πληροφορητές που μου μετέφεραν τα δικά τους ακούσματα. Αυτές οι μαρτυρίες από πρώτο, δεύτερο, τρίτο χέρι, αλλά και τα προσωπικά βιώματα υπήρξαν η σαΐτα και το στημόνι της ιστορίας που ύφανα στον αργαλειό της μυθοπλασίας.

-Πως θα παρουσιάζατε το βιβλίο σε έναν αναγνώστη που δεν σας γνωρίζει;

Σαν λογοτεχνικά δοσμένες κορυφαίες στιγμές της νεότερης και σύγχρονης ιστορίας μας , καθώς και του καθημερινού μας βίου, με τις παθογένειες και τις αρετές μας, τις καλές και τις κακές στιγμές μας, τα ορατά και αόρατα της ελληνικής ψυχής. Σαν παλίμψηστο, σαν ψηφιδωτό, σαν περίπατο στα λιακωτά, αλλά, και στα σκοτεινά σοκάκια του αίματος, του έρωτα, της ζωής, του θανάτου.

Ένας ακόμη συγγραφέας. Τι ήταν αυτό που σας γέννησε την ανάγκη να γράψετε και να το μοιραστείτε;

-Την ώρα που γράφω δεν σκέφτομαι τον αναγνώστη. Ζω στην απόλυτη μοναξιά, περιστοιχισμένος από στοιχειά. Δεν ενδιαφέρομαι για το αν, πότε και ποιος θα τύχει να διαβάσει αυτά που γράφω. Σαν μπει η τελευταία τελεία, το έργο παύει να ανήκει στον συγγραφέα του. Σταματά ο συγγραφέας να ορίζει τους ήρωές του. Τότε είναι η στιγμή, που γεννιέται η επιθυμία το έργο να “ξεπορτίσει” και να ταξιδέψει.

-Τι είναι αυτό που κάνει έναν συγγραφέα σημαντικό;

Σπουδαίος είναι ο συγγραφέας που κατορθώνει να μιλήσει στην πανανθρώπινη λαλιά. Στη βάση τους όλοι οι άνθρωποι είναι ίδιοι. Αν σκάψεις βαθιά στην ανθρώπινη ψυχή, πιο βαθιά από τις ιδιαιτερότητες της κάθε κουλτούρας, πιο βαθιά από τις κυρίαρχες απόψεις της κάθε εποχής και του κάθε τόπου, θα φτάσεις να βρεις, στον πυρήνα της ανθρώπινης ψυχής, το ίδιο δάκρυ, το ίδιο γέλιο, τον ίδιο πόθο.

Διαβάστε επίσης:

Ταινίες Πρώτης Προβολής: Δράμα, περιπέτεια και ο θρυλικός «Ferrari»

Η Κάπα παίζει… θέατρο!

Ρεκόρ στα Όσκαρ 2024: Από γυναίκες δημιουργούς οι 3 στις 10 υποψηφιότητες στην «Καλύτερη Ταινία»