Πώς απέδωσε η προσέγγιση του Ερντογάν για τη Συρία – Ο «γύρος νίκης» της Άγκυρας στη Δαμασκό και η προσπάθεια ανοικοδόμησης

21:31 17/12/2024 - Πηγή: Το Ποντικι

Λιγότερο από μία εβδομάδα μετά τη φυγή του έκπτωτου Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ στη Μόσχα, Τούρκοι αξιωματούχοι ύψωσαν τη σημαία τους πάνω από την πρεσβεία στη Δαμασκό. Την ώρα που πολλά από τα παντζούρια στην ανακτορική βίλα παραμένουν κλειστά, η τουρκική σημαία με το μισοφέγγαρο υψώθηκε πάνω από την ταράτσα της πρεσβείας για πρώτη φορά μετά από 12 χρόνια.

Είχε προηγηθεί η επίσκεψη πριν από μέρες του Αρχηγού της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (MIT) Ιμπραχίμ Καλίν στη συριακή πρωτεύουσα, τη Δαμασκό. Ο Καλίν προσευχήθηκε κάτω από τις αγιασμένες καμάρες

του τζαμιού των Ομαγιάντ, πριν εμφανιστεί μπροστά στα έκπληκτα πλήθη που συγκεντρώθηκαν για να δουν τον πρώτο ξένο αξιωματούχο που επισκέφτηκε τη νέα ηγεσία της Συρίας.

Σύμφωνα με τον Guardian, η Dareen Khalifa της μη κερδοσκοπικής International Crisis Group περιγράφει την επίσκεψη του Καλίν στη συριακή πρωτεύουσα ως «έναν γύρο νίκης», με την Άγκυρα να αναδεικνύεται ως κύριος ωφελούμενος από τη νέα κυβέρνηση στη Δαμασκό. Η ανατροπή του Άσαντ έχει δικαιώσει την προσέγγιση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για τη Συρία στο εσωτερικό της Τουρκίας, έδωσε στην Άγκυρα νέες ευκαιρίες σε έναν αγώνα εξουσίας σε κουρδικές περιοχές στα βορειοανατολικά και της έδωσε νέα επιρροή καθώς η Συρία «ανοικοδομείται».

«Οι σχέσεις μεταξύ της οργάνωσης HTS και της Τουρκίας δεν πρέπει να υπερεκτιμώνται, δεν είναι μια σχέση πληρεξουσίου, αλλά η Τουρκία έξυπνα περίμενε μέχρι να διευθετηθούν τα πράγματα και στη συνέχεια να προχωρήσει σε πλήρη ισχύ με την επίσκεψη του Καλίν και άλλων ανώτερων αξιωματικών», αναφέρει η Khalifa.

Η Τουρκία προσπάθησε να «παγώσει» την επίθεση, εκτιμούν αναλυτές

Η Άγκυρα είχε «εμποδίσει» εδώ και μήνες την οργάνωση HTS και είχε καθυστερήσει την έναρξη της επίθεσης της, είπαν οι αναλυτές, και αντ’ αυτού προσπάθησε να χρησιμοποιήσει μια συνάντηση με Ρώσους και Ιρανούς αξιωματούχους στις αρχές Νοεμβρίου με την ελπίδα να φέρει τελικά τον Άσαντ στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Ο Ερντογάν είπε ότι ο Άσαντ απέρριψε την προσφορά του να «συζητήσουν μαζί το μέλλον της Συρίας», χάνοντας εν αγνοία του την τελευταία του ευκαιρία να αποτρέψει τη στρατιωτική επίθεση που τερμάτισε τη βάναυση 53χρονη διακυβέρνηση της οικογένειάς του.

Όχι μόνο αρνήθηκε ο Άσαντ, αλλά οι δυνάμεις του συνέχισαν να χτυπούν τον θύλακα της Ιντλίμπ που ελέγχεται από τους αντάρτες, ενισχύοντας την επιθυμία της οργάνωσης να ξεκινήσει την επίθεσή της. Η Khalifa εκτιμά πως η Τουρκία απηύθυνε έκκληση στους Ρώσους συμμάχους του Άσαντ, ζητώντας από τη Μόσχα να μιλήσει με τον Σύρο ηγέτη και να σταματήσει τα πλήγματα, χωρίς αποτέλεσμα. Όταν ο Sharaa, ο οποίος ήταν παλαιότερα γνωστός με το όνομά του, Abu Mohammed al-Jolani, πλησίασε την Άγκυρα αργότερα τον Νοέμβριο, ειδοποιώντας τους ότι οι δυνάμεις του ήταν έτοιμες να εξαπολύσουν επίθεση, υποχώρησαν λόγω της αδυναμίας της Μόσχας να σταματήσει τον Άσαντ.

«Τελικά η Τουρκία είπε εντάξει, δώστε τους ένα μάθημα, αλλά η Άγκυρα δεν συνειδητοποίησε ότι η οργάνωση HTS θα καταλάμβανε το Χαλέπι, πόσο μάλλον ολόκληρη τη χώρα», σημειώνει η Khalifa. «Κανείς δεν πίστευε ότι θα γινόταν κάτι τόσο μεγάλο. Η Άγκυρα ήξερε τι είδους ελιγμό ίσως κάνει αυτή η οργάνωση HTS, ότι θα έδινε την εντύπωση ότι πήγαιναν προς μια κατεύθυνση, ανατολικά, ενώ στην πραγματικότητα ήθελαν να πάνε νότια. Αλλά τίποτα περισσότερο από αυτό».

Την ώρα που οι αντάρτες είχαν συγκεντρωθεί στα περίχωρα της Χομς, πιέζοντας νότια στον αυτοκινητόδρομο που οδηγεί στη Δαμασκό δύο μέρες πριν φύγει ο Άσαντ, ο Ερντογάν έδωσε δημόσια την υποστήριξή του πίσω από αυτό που αποκάλεσε «πορεία της αντιπολίτευσης». Η Τουρκία παρακολουθούσε την εξέγερση μέσω του δικτύου των καναλιών πληροφοριών της, καθώς και των δημοσίων αναφορών, ανέφερε, μιλώντας έξω από ένα τζαμί στην Κωνσταντινούπολη, προσθέτοντας: «Ας συνεχιστεί αυτή η πορεία στη Συρία χωρίς ατυχήματα και προβλήματα».

Η Gönül Tol του thinktank του Ινστιτούτου Μέσης Ανατολής αναφέρει ότι ο θρίαμβος της εξέγερσης εξέπληξε ακόμη και την Τουρκία, με αποτέλεσμα αυτό που η ίδια χαρακτηρίζει «καταστροφική επιτυχία» από την οπτική γωνία της Άγκυρας. «Αυτό εξέπληξε πραγματικά την Άγκυρα, και φυσικά τώρα ποντάρουν σε αυτό – ανοίγει ευκαιρίες ιδιαίτερα για την τουρκική εξωτερική πολιτική και για τον Ερντογάν στο εσωτερικό, αλλά προφανώς υπάρχουν και κίνδυνοι», σημειώνει.

Η προσέγγιση του Ερντογάν για τη Συρία

Ο Τούρκος πρόεδρος έχει επιχειρήσει εδώ και καιρό μια κίνηση εξισορρόπησης στο εσωτερικό του για το θέμα των Σύριων προσφύγων, κινούμενος ανάμεσα σε μια προσεκτικά διαμορφωμένη δημόσια εικόνα ως ηγέτης του ισλαμικού κόσμου που υποδέχτηκε εκτοπισμένους μουσουλμάνους και στις επιθυμίες των εθνικιστών εταίρων του συνασπισμού του να εκδιώξουν πολλά από τα 3,2 εκατομμύρια Σύριων στην Τουρκία.

Η πτώση του Άσαντ, εξηγεί η Tol, επέτρεψε στον Ερντογάν έναν τρόπο να ενισχύσει την εικόνα του ηγέτη που έκανε τα περισσότερα για να προστατεύσει τους Σύρους, ενώ χιλιάδες φεύγουν, κατευνάζοντας τους εθνικιστές υποστηρικτές του. Τούρκοι αξιωματούχοι δεν έχασαν χρόνο: ο υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, είπε την επομένη της εκδίωξης του Άσαντ ότι οι Σύροι θα επέστρεφαν στα σπίτια τους και υπολογίζεται ότι 7.600 άνθρωποι είχαν περάσει τα σύνορα μέχρι το τέλος της περασμένης εβδομάδας.

Η υπόσχεση του Φιντάν ότι τουρκικές εταιρείες θα βοηθήσουν στην ανοικοδόμηση της Συρίας προκάλεσε άνοδο των μετοχών σε εταιρείες κατασκευών και τσιμέντου την επόμενη ημέρα μετά την ανατροπή του Άσαντ, παρά το γεγονός πως είχε «πληγεί» φήμη τους λόγω της εκτεταμένης καταστροφής μετά τους φονικούς σεισμούς που έπληξαν τη νότια Τουρκία και τη βόρεια Συρία στις αρχές του περασμένου έτους.

Ενώ η Άγκυρα ξεκίνησε πρόσφατα μια αρχική προσέγγιση σε κουρδικές μαχητικές ομάδες που από καιρό θεωρούσε τρομοκρατικές οργανώσεις, η Tol επεσήμανε τις ξαφνικές αλλαγές στο εσωτερικό της Συρίας που οδήγησαν σε αναστροφή. Ομάδες ανταρτών που υποστηρίζονται από την Τουρκία διώχνουν τώρα τις κουρδικές δυνάμεις που υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ από πόλεις στη βόρεια Συρία, επεκτείνοντας γρήγορα τη ζώνη ελέγχου τους.

«Ενώ όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα στη Δαμασκό… η Άγκυρα παίρνει όλα όσα θέλει», λέει η Khalifa. «Η πόλη Manbij έπεσε στα χέρια των δυνάμεων που υποστηρίζονται από την Τουρκία χωρίς να γίνουν πρωτοσέλιδα, έτσι πιέζουν στα βορειοανατολικά και τη γλιτώνουν με τρόπους που δεν θα είχε συμβεί ποτέ πριν».

Μιλώντας κατά τη διάρκεια μιας διάσκεψης για τη Συρία στην Ιορδανία το Σαββατοκύριακο, ο Φιντάν έκανε ξεκάθαρη τη στρατηγική της Άγκυρας. «Υποστηρίζουμε τους νόμιμους εκπροσώπους των Κούρδων της Συρίας στις προσπάθειές τους να υπερασπιστούν τα δικαιώματά τους στη Δαμασκό», ανέφερε, υποδεικνύοντας ότι η Τουρκία θα δεχόταν μόνο την κουρδική εκπροσώπηση στη συριακή πρωτεύουσα, αλλά όχι αλλού.

Τούρκοι αξιωματούχοι που εμφανίζονται στη Δαμασκό, λέει η Tol, θα χρησιμοποιήσουν τη νέα επιρροή τους πάνω στους νέους ηγεμόνες της Συρίας για να διασφαλίσουν ότι καμία αυτόνομη κουρδική διοίκηση δεν θα κυριαρχήσει στα βορειοανατολικά.

«Η Συρία μετά τον Άσαντ παρέχει στην Τουρκία μεγάλη δύναμη και η οργάνωση HTS μπορεί να χρησιμοποιήσει όλη τη βοήθεια που μπορεί να λάβει», υπογραμμίζει. Η οργάνωση επιδιώκει να αποφύγει την απομόνωση και θα χρησιμοποιήσει τη συμβολή της Τουρκίας για να εξασφαλίσει ότι τελικά θα κερδίσει την αναγνώριση από τη διεθνή κοινότητα, προσθέτει. Η Τουρκία παραμένει η πύλη τους προς τον έξω κόσμο.

«Η Τουρκία θα παίξει σημαντικό ρόλο, βοηθώντας την οργάνωση HTS να «ανοικοδομήσει» και να «ανοικοδομηθεί», καθώς και η Συρία χρειάζεται επενδύσεις. Η Τουρκία θα παίξει σημαντικό ρόλο σε κάθε βήμα».

Διαβάστε επίσης:

Αυξάνονται παγκοσμίως οι πωλήσεις καταφυγίων για πυρηνικό πόλεμο – Τι αναφέρουν οι ειδικοί

ΕΕ: Πρόστιμο-μαμούθ 251 εκατ. ευρώ στη Meta για το χακάρισμα λογαριασμών του Facebook το 2018

Δικαιωμένος δηλώνει ο Σολτς για τους πυραύλους Taurus μετά τις δηλώσεις Τραμπ για την Ουκρανία