«Ρήγμα» στη σχέση ΜΜΕ και κοινωνίας- Έρευνα δύο ΑΕΙ της Αγγλίας εντοπίζει έλλειμμα εμπιστοσύνης

12:33 5/12/2022 - Πηγή: Το Ποντικι

Ζήτημα αναξιοπιστίας του δημοσιογραφικού επαγγέλματος καταγράφεται στην αγγλική κοινή γνώμη από έρευνα που πραγματοποίησαν (σε αντιπροσωπευτικό δείγμα του πληθυσμού) τα πανεπιστήμια του Ντέρμπι και του Λιντς.

Στόχος της έρευνας ήταν η κατανόηση επιπέδων εμπιστοσύνης, της παιδείας  στα ΜΜΕ και πως το κανονιστικό πλαίσιο για τον κλάδο θα μπορούσε να βελτιώσει η εμπιστοσύνη του κόσμου και η στάση του απέναντι στην  ενημέρωση.

Η έρευνα η οποία διενεργήθηκε

για την εποπτική- ρυθμιστική αρχή για τον Τύπο στην Αγγλία, Impress (Independent Monitor for the Press), έδειξε ότι ο κόσμος δεν εμπιστεύεται τα ΜΜΕ διότι δεν τα καταλαβαίνει. 

Σχεδόν οι μισοί (49%) που έλαβαν μέρος στην έρευνα (σε 3.000 άτομα με τη μέθοδο ηλεκτρονικού ερωτηματολόγιου) απάντησαν ότι δεν εμπιστεύονται τους οργανισμούς ειδήσεων. Το ποσοστό εκείνων που εξέφρασαν εμπιστοσύνη στους δημοσιογράφους ήταν κατώτερο του 39%- αν και υψηλότερο συγκριτικά με το 29%  σε σχετική σφυγμομέτρηση της εταιρείας δημοσκοπήσεων IPSO.

Αυτά τα – πρώτα-ευρήματα της έρευνας δίνουν τροφή για προβληματισμό αν αναλογιστεί κάποιος ότι θεωρητικά τα ΜΜΕ και της δημοσιογραφίας στο Ηνωμένο Βασίλειο αποτελούν σημεία αναφοράς του κλάδου τουλάχιστον στην Ευρώπη. Φαίνεται όμως ότι το τελευταίο διάστημα κάτι δεν πάει (ή δεν γίνεται) καλά.

Ο δείκτης εμπιστοσύνης στους δημοσιογράφους είναι ελαφρώς υψηλότερος μεταξύ ανθρώπων με υψηλό επίπεδο μόρφωσης στους νέους (18-24 ετών) αλλά και στους αρκετά μεγαλύτερους (άνω των 75 ετών), ανεξαρτήτως φύλου, αναφέρει η ιστοσελίδα PressGazette.

Οι περισσότεροι παραδέχονται ότι διαθέτουν χαμηλά επίπεδα ειδησεογραφικής παιδείας (την ικανότητα κριτικής επεξεργασίας, ανάλυσης και αξιολόγησης των ειδήσεων). Επικρατεί δηλαδή μιντιακός αναλφαβητισμός.

Υψηλό είναι το ποσοστό αβεβαιότητας για το πως λαμβάνονται οι αποφάσεις στα δημοσιογραφικά γραφεία, πως γίνεται η αξιολόγηση των ειδήσεων, με ποια κριτήρια και αν τηρούνται κανόνες δημοσιογραφικής δεοντολογίας.

Για παράδειγμα πάνω από τους μισούς (54%) δηλώνουν ότι δεν γνωρίζουν πως, με ποια διαδικασία, οι δημοσιογράφοι επιλέγουν τα θέματα που θα καλύψουν.

Στον ίδιο βαθμό δηλώνουν ότι δεν γνωρίζουν τους κανόνες ρύθμισης (ή και αυτορρύθμισής) ΜΜΕ και δημοσιογράφων. Μόλις ποσοστό 16% δηλώνει ότι έχει γνώση για το κανονιστικό πλαίσιο των ΜΜΕ (7% στην έρευνα της IPSO).

Αναγνώριση λαθών και ενσυναίσθηση

Η έρευνα διαπιστώνει χάσμα ανάμεσα στις αξίες από τις οποίες θα ήθελε ο κόσμος να διέπονται οι δημοσιογράφοι και σε αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα.

Για παράδειγμα η κοινή γνώμη θα ήθελε (86%) οι δημοσιογράφοι να παραδέχονται ανοιχτά τα λάθη τους, αλλά σε ποσοστό μόλις 46% πιστεύουν ότι αυτό συμβαίνει στην πράξη.

Επίσης σε ποσοστό 51% η αγγλική κοινή γνώμη πιστεύει ότι εκφράζονται διαφορετικές απόψεις της κοινωνίας αν και η συντριπτική πλειοψηφία (85%) υποστηρίζει ότι αυτό θα έπρεπε να συμβαίνει.

Επίσης οκτώ στους δέκα λένε ότι πρέπει να υπάρχει σαφής διαχωρισμός είδησης και άποψης αλλά και να ξεκάθαρο τί είναι είδηση και τί είναι διαφήμιση.

Στον ίδιο βαθμό πιστεύουν οι αναγνώστες/τηλεθεατές/ ακροατές ότι θα έπρεπε τα ΜΜΕ της χώρας τους να έχουν ενσυναίσθηση στους απλούς ανθρώπους και να ανταποκρίνονται στα παράπονα του κοινού. Μόλις τέσσερις στους δέκα θεωρούν ότι αυτό συμβαίνει στην πράξη.

Κάτω από τους μισούς πολίτες (46%) έχουν την πεποίθηση ότι τα ΜΜΕ δίνουν στον κόσμο να καταλάβει πως προκύπτουν οι ειδήσεις ενώ σχεδόν οκτώ στους δέκα (77%) θεωρούν ότι αυτό αυτό θα έπρεπε να ισχύει.

Η κοινή γνώμη είναι της άποψης ότι τα ΜΜΕ αναφέρουν τις δημοσιογραφικές αρχές με σαφήνεια μόλις σε ποσοστό 46%. Αυτό θα έπρεπε να συμβαίνει θεωρεί το 76%.

Μόλις τέσσερις στους δέκα (46%) πιστεύουν ότι τα ΜΜΕ είναι ανεξάρτητα κατάσταση ιδεατή για το 76% του δείγματος των ερωτώμενων.

Προβληματισμό για τον κλάδο εξάλλου πρέπει να προκαλεί η ποσόστωση απαντήσεων που έδωσαν όσοι έλαβαν μέρος στην έρευνα σχετικά με τη σχέση που έχουν τα ΜΜΕ με τους χρήστες/αναγνώστες τους και αν λαμβάνουν υπόψη τις επιθυμίες τους.

Σύμφωνα με τη λαϊκή ετυμηγορία, όπως αυτή προκύπτει από την έρευνα των δύο ΑΕΙ,  ο δημοσιογράφος οφείλει ανάμεσα σε πολλά να είναι περισσότερο ακριβής, να ενημερώνει, να κάνει πιο ισορροπημένη και αμερόληπτη ενημέρωση, να «φωτίζει» τα λάθη, να κάνει μεγαλοσχήμονες και ισχυρούς και θεσμούς να λογοδοτούν, να επιμορφώνει, να εκφράζει μειονότητες, να υπερασπίζεται την πλειονότητα της κοινής γνώμης, να βοηθά τους θεατές να σχηματίσουν άποψη.

 «Το μήνυμα είναι προφανές. Για να βελτιωθεί το επίπεδο εμπιστοσύνης στη δημοσιογραφία, όλος ο κλάδος θα πρέπει να συζητήσει πιο ανοιχτά με το κοινό τις αρχές της ενημέρωσης, για το πως μπορούν να διασφαλιστούν υψηλά ποιοτικά πρότυπα και τη σημασία των κανόνων ρύθμισης για την διατήρηση αυτών των προτύπων», παρατηρεί ο Ρίτσαρντ  Έιρ, πρόεδρος της ανεξάρτητης ρυθμιστικής αρχής για τον Τύπο, Impress.

Διαβάστε επίσης:

«Καθημερινή»: Καλεί τον πρωθυπουργό να ανακοινώσει την ημερομηνία των εκλογών

Τηλεθέαση Σαββάτου: Το Μουντιάλ απόλυτος κυρίαρχος της prime time

Μάριον Μιχελιδάκη: Οι πρώτες δηλώσεις για το πρόωρο «κόψιμο» της Ίνας Ταράντου από το ΟΡΕΝ