Σε δημοψήφισμα η ανάπλαση της ΔΕΘ;

06:45 7/4/2025 - Πηγή: Το Ποντικι

Να που η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης θα αρχίσει να απασχολεί την επικαιρότητα «εκτός σεζόν», όχι δηλαδή κατά τη γνώριμη περίοδο διεξαγωγής της τον Σεπτέμβριο, με τις συμπαρομαρτούσες κυβερνητικές εξαγγελίες και τις οικονομικές αντιπαραθέσεις, αλλά μεσούσης της άνοιξης.

Αιτία η σημερινή συνέντευξη Τύπου της Οργανωτικής Επιτροπής Δημοψηφίσματος για τη ΔΕΘ,

με την οποία θα ξεκινήσει η συλλογή υπογραφών για τη διενέργεια δημοψηφίσματος, με θέμα την εξαγγελθείσα ανάπλαση της Έκθεσης, όπως την προγραμματίζει ο Δήμος Θεσσαλονίκης.

Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη Οργανωτική Επιτροπή η συλλογή 25.000 υπογραφών από Θεσσαλονικείς πολίτες, θα οδηγήσει στο πρώτο επίσημο δημοψήφισμα για δημοτικό θέμα. Όπως υποστηρίζουν οι διοργανωτές, είτε το ζητήσει ο δήμος είτε ζητηθεί μέσω συλλογής υπογραφών, είναι υποχρεωτική η διενέργεια δημοψηφίσματος με επίσημα κατοχυρωμένο συμβουλευτικό χαρακτήρα.
Σύμφωνα με την Οργανωτική Επιτροπής, το ερώτημα του δημοψηφίσματος που αιτούνται θα έχει ως εξής:
“Συμφωνείτε το εκθεσιακό κέντρο της ΔΕΘ να μετατραπεί με αποκλειστικά δημόσια χρηματοδότηση σε Μητροπολιτικό Πάρκο υψηλού πρασίνου, πολιτισμού και άθλησης, χωρίς νέες κατασκευές, και ταυτόχρονα (α) να διατηρηθούν μόνο τα περίπτερα με θεσμικά αποδεδειγμένη ιστορική αξία και μνήμη, ώστε να αποκατασταθούν και να φιλοξενούν ήπιες εκθεσιακές και πολιτιστικές δραστηριότητες, και (β) οι μεγάλες εκθέσεις να μεταφερθούν σε νέες εγκαταστάσεις σε δημόσια έκταση στη Σίνδο;”

Το σχέδιο του δήμου

Στην πραγματικότητα η διεκδίκηση του δημοψηφίσματος αποσκοπεί στην αμφισβήτηση του σχετικού σχεδιασμού από τον δήμο Θεσσαλονίκης. Στην πρόβλεψη υπάρχει εκθεσιακή έκταση, με τέσσερα περίπτερα, ανέγερση business centre και ξενοδοχείου, στην περιοχή Συντριβανίου και υπόγειο πάρκινγκ 1100 θέσεων. Τα  υπολειπόμενα 110 στρέμματα θα αποτελέσουν μητροπολιτικό πάρκο. Το κόστος των κατασκευών, αρχικά τουλάχιστον, θα αναλάμβαναν ο δήμος Θεσσαλονίκης, με 120 εκατομμύρια ευρώ, ιδιώτης, ο οποίος μετά από διαγωνισμό θα αναλάμβανε την κατασκευή, αλλά και την εκμετάλλευση του business centre, του ξενοδοχείου και του πάρκινγκ, καταβάλλοντας 180 εκατομμύρια ευρώ. Βέβαια, το αρχικό σύνολο των 300 εκατομμυρίων ευρώ, με το πέρασμα του χρόνου και τις καθυστερήσεις φαίνεται να αγγίζει τα 370 εκατομμύρια ευρώ.

Αναφερθήκαμε σε καθυστερήσεις, διότι το συγκεκριμένο σχέδιο, στο μεγαλύτερο μέρος του, είχε εκπονηθεί από τη δημαρχιακή αρχή του Γιάννη Μπουτάρη, το 2013, επί δημαρχίας Ζέρβα δεν κινήθηκε φύλλο, για να φτάσουμε στην τρέχουσα, επείγουσα ανάγκη της ανάπλασης και του επαναπροσδιορισμού της σχέσης της Έκθεσης με την πόλη. Ας σημειωθεί ότι την εισήγηση στο Δημοτικό Συμβούλιο, επί δημαρχίας Μπουτάρη, για το σχετικό σχεδιασμό, την ανέλαβε ο Σπύρος Πέγκας, σημερινός επικεφαλής της παράταξης της αντιπολίτευσης «Θεσσαλονίκη για όλους». Η εν λόγω δημοτική παράταξη συμμετέχει στην κίνηση για το δημοψήφισμα και μάλιστα ο επικεφαλής της αποτελεί έναν από τους ομιλητές στη σημερινή συνέντευξη Τύπου.

Η παράταξη Αγγελούδη

Η τωρινή δημοτική αρχή, προεκλογικά ως δημοτική παράταξη «Ομάδα για τη Θεσσαλονίκη» μιλούσε για «επανεξέταση της πολιτικής του Δήμου Θεσσαλονίκης για το χώρο της ΔΕΘ, εφ’ όσον η πρόοδος της εξαγγελθείσας για το συγκεκριμένο χώρο ανάπλαση καθυστερεί». Η καθυστέρηση, λοιπόν, έδωσε το δικαίωμα της επανεξέτασης. Ως εδώ καλά. Μόνον που η μετεκλογική επανεξέταση δε είναι και πολύ σύμφωνη με προεκλογική ανάρτηση της δημοτική παράταξη του νυν δημάρχου. Η ανάρτηση μιλούσε για παραμονή των εγκαταστάσεων της Έκθεσης στο κέντρο της πόλης, με περισσότερο πράσινο, αλλά όχι για business centre και ξενοδοχείο. Κάποιο χέρι φαίνεται να …εξαφάνισε τη σχετική ανάρτηση εδώ και λίγο καιρό. Το σημερινό σχέδιο φαντάζει σε διάσταση με τις προεκλογικές αναφορές της νυν δημοτικής αρχής, γεγονός που προκαλεί ερωτηματικά για τις αιτίες της μεταστροφής.
Οι αντιπολιτευόμενοι, πάλι, οι οποίοι προέρχονται από την πρώην παράταξη Μπουτάρη, υποστηρίζουν ότι το σχέδιο του 2013 είχε κατατεθεί στο όνομα της οικονομικής κρίσης, που έπρεπε να καταφύγει στο ΣΔΙΤ, ενώ τώρα τον πρώτο λόγο τον έχει η κλιματική κρίση.

Μια παλιά ιστορία…

Γίνεται φανερό ότι η σχετική υπόθεση και οι διαμάχες αποτελούν τους τόκους της προαναφερθείσας καθυστέρησης, για κάτι το οποίο απασχολεί τη Θεσσαλονίκη από τα πρώτα χρόνια του 2000. Ήταν τότε που η πραγματικά βελτιωτική και «πράσινη» λύση για την πόλη μιλούσε για μεταφορά της ΔΕΘ στην έκταση της βιομηχανικής περιοχής της Σίνδου και μετατροπή της έκτασής της σε μητροπολιτικό πάρκο. Έτσι, με αφετηρία το δάσος του Σέιχ Σου, θα «κατέβαινε» προς την πόλη ένας μεγάλος πνεύμονας οξυγόνου. Την πράσινη σκυτάλη από τον Κεδρηνό λόφο θα την έπαιρνε η Πανεπιστημιούπλη, θα την έδινε στην Έκθεση και θα κατέληγε στην παραλία, περνώντας από την περιοχή του δημαρχείου. Στο μεταξύ, τα πράγματα άλλαξαν. Ο Γιάννης Μπουτάρης χαλάρωσε τις ενστάσεις του, αποδεχόμενος ουσιαστικά την ανέγερση του δημαρχιακού μεγάρου στο συγκεκριμένο χώρο, ενώ το πανεπιστήμιο γέμισε μπετόν. Έμεινε μια Έκθεση…

Τώρα πλέον, με βάση αυτούς τους αρχικούς ευσεβείς πόθους, οι δύο αντιπολιτευόμενες δημοτικές παρατάξεις, αυτή του κυρίου Πέγκα κι αυτή της κυρίας Κέκη, η «Θεσσαλονίκη ανάποδα», μαζί με τη Σύμπραξη «Όλη η ΔΕΘ ένα πάρκο», με την κυρία Ιωαννίδου ως εκπρόσωπό της, και το Σύλλογο Αρχιτεκτόνων, εκπροσωπούμενος από τον κύριο Σαμδάνη, είναι αυτοί που θα ανακοινώσουν στη συνέντευξη Τύπου, την προσπάθειά τους για συλλογή υπογραφών, προς διενέργεια δημοψηφίσματος. Τουλάχιστον, υποστηρίζουν, ας μείνουν αυτά τα κοντά 200 στρέμματα πρασίνου στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, «αμόλυντα» από μπετόν.  Όσο για τις εγκαταστάσεις της ΔΕΘ, ας προχωρήσει η αρχική πρόθεση για μεταφορά τους στη Σίνδο. Ευνοήτως, την κίνηση αυτή υποστηρίζουν με σθένος όλες οι δημοτικές αρχές της δυτικής Θεσσαλονίκης. Αγκάθι στην πρόταση αυτή αποτελεί η ενδεχόμενη δυσκολία στη μεταφορά των επισκεπτών, αλλά τότε προς τι το «Fly over» του περιφερειακού και οι σχεδιαζόμενες επεκτάσεις του μετρό στα δυτικά, είναι η απάνησή τους. Στο κάτω κάτω, ας πυκνώσουν οι συγκοινωνιακές γραμμές.

Στη διεκδίκηση δεν υπάγονται ελαφρών απαιτήσεων περιοδικές εκθέσεις, όπως αυτή του Βιβλίου ή των Ανθέων, ούτε και η κατεδάφιση ιστορικής αρχιτεκτονικής σημασίας περιπτέρων, τα οποία μπορούν να φανούν χρήσιμα. Κάποια από αυτά, μάλιστα, φέρουν τις αρχιτεκτονικές υπογραφές του Μουτσόπουλου, του Φατούρου και του Κονταξάκη.

Ωστόσο, καμία συζήτηση να παραμείνουν οι ογκώδεις «Agrotica» και «Zootechnia», οι οποίες δημιουργούν προβλήματα κυκλοφορίας και μόλυνσης στην πόλη.

Η περίπτωση Μαγκριώτη

Πριν απ’ όλα τα προηγούμενα, ο πρώην υπουργός Γιάννης Μαγκριώτης κι εκ των πρωτεργαττών της «Κίνησης πολιτών για Μητροπολιτικό πάρκο στη ΔΕΘ», είχε μιλήσει από τον Σεπτέμβριο του 2024, στο Δημοτικό Συμβούλιο, για το κατατεθειμένο μέσω ΤΑΙΠΕΔ σχεδίου ανάπλασης. Επεσήμανε ότι πρόκειται για μια Real estate ανάπλαση, σε μια πόλη με την μικρότερη αναλογία πρασίνου ανά κάτοικο στην Ευρωπαϊκή Ένωση (2,7 τετραγωνικά μέτρα ανά κάτοικο). Συγκεκριμένα, αποκάλυψε ότι η Ε.Ε. είχε ζητήσει από το 2010 να ληφθούν μέτρα για την έλλειψη πρασίνου στο αστικό περιβάλλον της χώρας, ενώ  το 2023 υπήρξε και καταδίκη, της οποίας το επιτίμιο αναμένεται να καταβάλλουμε. Άρα ας μη χύνουν κροκοδείλια δάκρυα, όσοι αρνούνται στην πράξη την πραγματική ανάπτυξη. Επίσης, αναφέρει ότι με βάση το σχεδιασμό, ο υπολοιπόμενος χώρος πρασίνου στην ανάπλαση δεν πείθει ότι ξεπερνάει τα 60 τετραγωνικά μέτρα.

Παρά ταύτα, δεν είναι βέβαιο ότι ο κύριος Μαγκριώτης θα συμμετάσχει στην κίνηση για τη διενέργεια δημοψηφίσματος, έστω κι αν συμφωνεί με τις θέσεις των υπολοίπων αντιπολιτευομένων στην πρότασή τους. 

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της πρόσκλησης της Οργανωτικής Επιτροπής Δημοψηφίσματος για τη ΔΕΘ στη σημερινή συνέντευξη τύπου στα γραφεία της ΕΣΗΕΜ-Θ, στις 12 το μεσημέρι.

Πολιτικό πλαίσιο της Οργανωτικής Επιτροπής Δημοψηφίσματος

«Η δημιουργία ενός Μητροπολιτικού Πάρκου Υψηλού Πρασίνου στο χώρο της ΔΕΘ, με ταυτόχρονη διατήρηση ορισμένων περιπτέρων με θεσμικά αποδεδειγμένη ιστορική αξία και μνήμη, ώστε να ανακαινιστούν και να φιλοξενούν ήπιες εκθεσιακές και πολιτιστικές δραστηριότητες, και μεταφορά των μεγάλων εκθεσιακών δραστηριοτήτων σε νέες εγκαταστάσεις στα δυτικά της πόλης, αποτέλεσε για δεκαετίες την εκπεφρασμένη επιθυμία της τοπικής κοινωνίας. Με αυτόν τον τρόπο, η πόλη θα κατάφερνε μια σημαντική αύξηση των ελεύθερων χώρων πρασίνου, τα σημαντικά κτίρια και η μνήμη της ΔΕΘ θα διασώζονταν, ενώ η δυτική πλευρά του πολεοδομικού συγκροτήματος, αλλά και η ίδια η ΔΕΘ, θα αποκτούσαν μια πιο ισόρροπη και βιώσιμη αναπτυξιακή προοπτική.

Από το 2014 και μετά ωστόσο, η προοπτική της μετεγκατάστασης αντικαταστάθηκε σταδιακά από το σχέδιο της επί τόπου ανάπλασης, με τη μέθοδο της ΣΔΙΤ και με την προσθήκη νέων εμπορικών χρήσεων, όπως το ξενοδοχείο και το εμπορικό κέντρο. Παρότι η αρχική αιτιολογία αυτής της μεταστρoφής ήταν το υψηλό κόστος της μετεγκατάστασης, το κόστος της επί τόπου ανάπλασης φτάνει σήμερα τα 300 εκατομμύρια ευρώ, από τα οποία η άμεση ή έμμεση συνεισφορά του δημοσίου θα ξεπεράσει τα 200. Είναι σαφές ότι το μόνο κίνητρο της επί τόπου ανάπλασης είναι οι επιπλέον εμπορικές χρήσεις, δηλαδή η έμμεση ιδιωτικοποίηση, και μάλιστα με δωρεάν παραχώρηση κι επιπλέον κρατικό χρήμα, του ακριβότερου οικοπέδου που διαθέτει σήμερα το ελληνικό δημόσιο στη Θεσσαλονίκη.

Η απότομη αυτή στροφή, η οποία ακύρωσε ώριμους σχεδιασμούς καθυστερώντας τη δημιουργία του Πάρκου και της νέας ΔΕΘ για πολλά χρόνια, έγινε χωρίς καμία ουσιαστική διαβούλευση με την κοινωνία της πόλης. Σήμερα, η διοίκηση του Δήμου Θεσσαλονίκης, η κυβέρνηση και η ΔΕΘ επιμένουν από κοινού ότι η όποια συζήτηση έχει κλείσει και το έργο πρέπει να προχωρήσει με τη λύση της επιτόπου ανάπλασης. Η πόλη φαίνεται να μπαίνει σε έναν γκρίζο μονόδρομο, τον οποίο δεν έχει η ίδια αποφασίσει.

Αυτή την κομβική στιγμή, η μόνη δημοκρατική λύση είναι η προσφυγή στους ίδιους τους δημότες και τις δημότισσες του ευρύτερου πολεοδομικού συγκροτήματος, μέσα από ένα τοπικό δημοψήφισμα. Το ισχύον νομικό πλαίσιο και συγκεκριμένα ο Νόμος 4555/2018 έθεσε ένα σαφές και ολοκληρωμένο πλαίσιο για τη διεξαγωγή τοπικών δημοψηφισμάτων, για κρίσιμα τοπικά ζητήματα, σε επίπεδο Δήμου ή Περιφέρειας. Το μέλλον της ΔΕΘ είναι κατεξοχήν ένα τέτοιο ζήτημα, αφού από την επιλογή της λύσης θα κριθούν για δεκαετίες η μορφή της πόλης, η ποιότητα ζωής και η υγεία των κατοίκων.

Η λύση του δημοψηφίσματος έχει προταθεί ήδη από πολλές συλλογικότητες της πόλης, εντός κι εκτός του Δημοτικού Συμβουλίου της Θεσσαλονίκης, ενώ αντίστοιχη απόφαση έχει πάρει ήδη το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Νεάπολης – Συκεών. Αν η διοίκηση του Δήμου Θεσσαλονίκης αρνηθούν αυτό το ενδεχόμενο του δημοψηφίσματος, η μόνη λύση που απομένει είναι η διεξαγωγή του δημοψηφίσματος κατόπιν αιτήματος του 10% των δημοτών/ισσών, όπως προβλέπει ο νόμος.

Με βάση τα παραπάνω, οι φορείς που υπογράφουμε την παρούσα ανακοίνωση, συλλογικότητες ή δίκτυα της κοινωνίας των πολιτών, δημοτικές παρατάξεις, συλλόγοι, σωματεία, συγκροτούμε μια ευρεία Οργανωτική Επιτροπή Δημοψηφίσματος, η οποία θα αναλάβει τη συγκρότηση και τον συντονισμό της πρωτοβουλίας των πολιτών που θα καταθέσουν τη σχετική πρόταση στο Δήμο Θεσσαλονίκης, δηλαδή τη συλλογή υπογραφών και τις ανάλογες δράσεις ενημέρωσης που θα χρειαστούν για αυτή την πρωτοβουλία.

Το ερώτημα που θα προταθεί είναι το εξής:

“Συμφωνείτε το εκθεσιακό κέντρο της ΔΕΘ να μετατραπεί με αποκλειστικά δημόσια χρηματοδότηση σε Μητροπολιτικό Πάρκο υψηλού πρασίνου, πολιτισμού και άθλησης, χωρίς νέες κατασκευές, και ταυτόχρονα (α) να διατηρηθούν μόνο τα περίπτερα με θεσμικά αποδεδειγμένη ιστορική αξία και μνήμη, ώστε να αποκατασταθούν και να φιλοξενούν ήπιες εκθεσιακές και πολιτιστικές δραστηριότητες, και (β) οι μεγάλες εκθέσεις να μεταφερθούν σε νέες εγκαταστάσεις σε δημόσια έκταση στη Σίνδο;”

Πιστεύουμε ολόψυχα ότι τα μεγάλα “Ναι στο δημοψήφισμα” και “Ναι στο Μητροπολιτικό Πάρκο” που θα ακουστούν μέσα από αυτήν μας την πρωτοβουλία, θα δώσουν στην πόλη και τους κατοίκους της την ανάσα που τόσο χρειάζονται».

ΜΕΛΗ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ

1. Δημοτική παράταξη «Θεσσαλονίκη για Όλους»2. Δημοτική παράταξη «Η Πόλη Ανάποδα»3. Δημοτική κίνηση «Οικολογία – Αλληλεγγύη»4. Σύμπραξη – Όλη η ΔΕΘ ένα Πάρκο5. Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Θεσσαλονίκης.6. Ένωση φορέων Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας Κεντρικής Μακεδονίας – ΕΝ ΚΑΛΟ ΚΕΜ7. Σύνδεσμος Kατοίκων Γαλαξία8. Πρωτοβουλία Kατοίκων Κρυονερίου – Άνω Τούμπας9. Ενιαίος Σύλλογος Μεταπτυχιακών Φοιτητ(ρι)ών και Υποψηφίων Διδακτόρων/ισσών του τμήματος Πολιτικών Επιστημών, Α.Π.Θ.10. Ένωση Eνοικιαστών/τριών Θεσσαλονίκης11. Συνέλευση Γυναικών 8 Μάρτη

Διαβάστε επίσης:

Πιερρακάκης: «Επενδύσεις 584 εκ. ευρώ από τα μη κρατικά – μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια»

Κωνσταντοπούλου: «Δεν πρόκειται να σταματήσουμε μέχρι να πάει φυλακή όχι μόνο ο Τριαντόπουλος, αλλά και ο Μητσοτάκης»

Σκέρτσος – Τέμπη: «Οι οικογένειες των θυμάτων έχουν τρελαθεί από την αντιπολίτευση» – «Πασχίζουν να κρατήσουν τη λογική τους»