Σεισμοί στις Κυκλάδες: Πώς βιώνουν την κατάσταση οι κάτοικοι – «Έχουν εξαντληθεί, παρακαλούν να γίνει ο κύριος σεισμός»

11:45 16/2/2025 - Πηγή: Το Ποντικι

Εξάντληση, ανασφάλεια και αβεβαιότητα είναι όσα αισθάνεται ως επί το πλείστον μέρος του πληθυσμού που έχει παραμείνει στη Σαντορίνη και βιώνει τις συνεχείς σεισμικές δονήσεις που σημειώνονται από τις αρχές Φεβρουαρίου.

Αυτό προκύπτει από τις πρώτες εκτιμήσεις κλιμακίου της Εταιρείας Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ψυχικής Υγείας (ΕΠΑΨΥ) και του Ερευνητικού Εργαστηρίου «Κέντρο Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Κρίσεων» του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής (ΠΑΔΑ) που επισκέφθηκε πριν μία εβδομάδα το νησί.

«Η

διεθνής εμπειρία δείχνει ότι οι κρίσεις αυτού του είδους αυξάνουν τον κίνδυνο ψυχικών επιπτώσεων, όπως το άγχος, τη θλίψη και το ψυχικό τραύμα. Ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν μια τέτοιου είδους έκτακτη κρίσιμη ανάγκη τείνουν να αναρρώνουν με τον καιρό, άλλοι κινδυνεύουν να αντιμετωπίσουν πιο σοβαρά και μακροχρόνια προβλήματα» αναφέρουν.

«Οι μελέτες ποικίλλουν σημαντικά στις εκτιμήσεις τους για το ποσοστό των ατόμων που αναπτύσσουν σχετικά προβλήματα ψυχικής υγείας μετά από φυσικές καταστροφές. Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι περίπου το 10-15% των ανθρώπων μπορεί να διατρέχουν κίνδυνο να αναπτύξουν προβλήματα ψυχικής υγείας, ήπια ή σοβαρά, μετά από μία τέτοιου είδους έκτακτη και ψυχοκοινωνικά επιβαρυντική κατάσταση» τονίζουν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

«Η διαφορά σε σχέση με άλλες καταστάσεις, όπως οι πυρκαγιές στην Εύβοια ή οι πλημμύρες στη Θεσσαλία είναι ότι στη Σαντορίνη δεν έχει γίνει ένα μεγάλο καταστροφικό σεισμικό γεγονός, αλλά υπάρχει μια έντονη σεισμική διέγερση που είναι ιδιαίτερα παρατεταμένη σε διάρκεια. Οι άνθρωποι είναι σε αγωνία και βιώνουν μεγάλη και διαρκή ανασφάλεια. Είναι πιθανό ότι οι πολλαπλές, επαναλαμβανόμενες καταστάσεις έκτακτης ανάγκης που προκύπτουν με τους συνεχείς καθημερινούς σεισμούς να γίνουν μια διαρκή και επίμονη πρόκληση για την ψυχοκοινωνική ευημερία», αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Ασημόπουλος, αντιπρόεδρος του Δ.Σ. της ΕΠΑΨΥ (Εταιρεία περιφερειακής ανάπτυξης και ψυχικής υγείας). 

Προσθέτει ότι «όλοι οι άνθρωποι βέβαια δεν είναι το ίδιο ψυχικά ανθεκτικοί. Ορισμένοι μπορεί να είναι περισσότερο ψυχικά ευάλωτοι, δίχως αυτό να σημαίνει ότι έχουν προβλήματα ψυχικής υγείας. Όμως αυτή η παρατεταμένη περίοδος ανασφάλειας, αγωνίας και ψυχικής εξάντλησης είναι δυνατόν για αυτούς τους ανθρώπους να είναι επιβαρυντική και καθοριστική στο να αναπτύξουν έντονη ψυχική δυσφορία και πιθανά προβλήματα ψυχικής υγείας».

Η… ευχή να γίνει ο κύριος σεισμός

Χαρακτηριστικό μάλιστα της κόπωσης στην οποία έχουν περιέλθει όσοι παραμένουν στο νησί είναι, όπως τονίζει ο κ. Ιωακειμίδης, ότι υπάρχουν άνθρωποι που εύχονται «να γίνει ένας πιο ισχυρός σεισμός παρά αυτό το καθημερινό βασανιστήριο». 

«Αυτό από μόνο του δείχνει την κούραση που υφίστανται», επισημαίνει.

Σύμφωνα με τον κ. Ιωακειμίδη αυτή η παράταση στην ανασφάλεια που επικρατεί «είναι και διεθνώς πρωτοφανής. Δίκαια η συζήτηση των ημερών κυριαρχείται από τα ζητήματα της γεωλογίας, της σεισμολογίας, των υποδομών, αλλά ποτέ, και είναι πολύ σημαντικό αυτό, δεν πρέπει να ξεχνάμε τον παράγοντα άνθρωπο και πολύ φοβάμαι ότι μερικές φορές δεν έχει την ορατότητα που θα έπρεπε», υπογραμμίζοντας «τι γίνεται με τους ανθρώπους που μένουν πίσω, τι γίνεται με τους ανθρώπους που έχουν φύγει, πώς μπορούμε καλύτερα να τους προετοιμάσουμε, όχι μόνο στα ζητήματα της ασφάλειας, αλλά και στα ζητήματα της πρόληψης και της ευημερίας τους». 

Προσθέτει ότι παρακολουθούν την εξέλιξη της κατάστασης, καθώς άλλου τύπου παρέμβαση χρειάζεται να γίνει εάν υπάρξει τελικά ένα καταστροφικό γεγονός, άλλη εάν αυτή η περίοδος παραταθεί κι άλλη εάν λήξει σύντομα. «Οπότε είμαστε σε συνεχή επαφή. Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι το στρες ή η ανασφάλεια πυροδοτούν κρίσεις και κυρίως στις πιο ευάλωτες ομάδες της τοπικής κοινότητας», εξηγεί.

Ο κίνδυνος με τους ευάλωτους

Ο κ. Ασημόπουλος αναφέρει ότι «η διεθνής έρευνα έχει επικεντρωθεί σε ορισμένες ομάδες του πληθυσμού που θεωρούνται ευάλωτες ή διατρέχουν μεγαλύτερο ψυχοκοινωνικό κίνδυνο σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και καταστροφών, όπως τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι, τα άτομα με αναπηρία, οι περιθωριοποιημένες ομάδες και τα άτομα με προϋπάρχουσες ψυχικές διαταραχές».

Στη Σαντορίνη, σύμφωνα με τα έως τώρα δεδομένα που κατέγραψαν οι κοινωνικοί λειτουργοί του Κέντρου Κοινότητας και το προσωπικό του Προγράμματος Βοήθεια στο Σπίτι του Δήμου, 250 άτομα έχουν καταγραφεί ως ευάλωτα ή δυνητικά ευάλωτα και τα οποία είναι κυρίως ηλικιωμένοι, άτομα με αναπηρία και άτομα με ψυχικές ασθένειες, και για τα οποία χρειάζεται να ληφθεί ειδική πρόνοια». 

Αναφέρει ότι «μεγάλος αριθμός ηλικιωμένων επιθυμεί να παραμείνει στο νησί, κάτι το οποίο έχει παρατηρηθεί και σε αντίστοιχες ηλιακές ομάδες σε άλλες περιοχές όπου προκλήθηκαν φυσικές καταστροφές».

«Αυτό που ανησυχεί και τις υπηρεσίες, όπως και στις καταστροφές του Daniel, είναι ότι υπάρχουν άνθρωποι, ιδιαίτερα ηλικιωμένοι, που λένε ότι εγώ θα κάτσω εδώ, θα πεθάνω εδώ, εδώ γεννήθηκα. Αυτό είναι κάτι που απασχολεί τις αρχές, τις κοινωνικές υπηρεσίες και εμάς, δηλαδή ο τρόπος που θα διαχειριστούμε τις ανάγκες των ανθρώπων αυτών αν κλιμακωθεί δυσμενώς η κατάσταση», επισημαίνει ο κ. Ιωακειμίδης.

Συνοψίζοντας, σύμφωνα με τον κ. Ασημόπουλο «στο πλαίσιο αυτής της ειδικής συνθήκης χρειάζεται μία συστηματική διερεύνηση των ειδικότερων αναγκών των ανθρώπων της τοπικής κοινότητας, τόσο όσων έχουν παραμείνει στη Σαντορίνη που υπολογίζονται σε 3.000 όσο και όσων έφυγαν που υπολογίζονται σε 12.000. Είναι άνθρωποι, παιδιά και ενήλικες, που ήδη βιώνουν πολλές αιφνίδιες απώλειες, απώλεια ασφάλειας, απώλεια της συνηθισμένης καθημερινότητας, απώλεια επαφών και σχέσεων, σπιτιού λόγω μετακίνησης, ίσως και απώλεια εισοδήματος ή εργασίας, γεγονός που αυξάνει το κίνδυνο να βιώσουν δύσκολα συναισθήματα και ψυχικά προβλήματα, όπως συμπτώματα που βασίζονται στο άγχος, συμπεριλαμβανομένης της οξείας διαταραχής στρες και της μετατραυματικής διαταραχής στρες, διαταραχές ύπνου, παρατεταμένη θλίψη, διαταραχές της διάθεσης συμπεριλαμβανομένης της κατάθλιψης και κατάχρησης ουσιών».

Όπως αναφέρουν «η ψυχοκοινωνική υποστήριξη κατά τη διάρκεια αυτής της μακράς διάρκειας σεισμικής δραστηριότητας, αλλά και μετά, είναι μεγάλης σημασίας. Μέσω τόσο προληπτικών δράσεων όσο και παροχή υπηρεσιών ανίχνευσης, διάγνωσης και θεραπείας προβλημάτων ψυχικής υγείας, η ψυχοκοινωνική υποστήριξη μπορεί να βοηθήσει στην οικοδόμηση της ανθεκτικότητας των ανθρώπων και της κοινότητας. Η ψυχοκοινωνική υποστήριξη απαιτεί ολοκληρωμένες, πολυεπίπεδες και στοχευμένες δραστηριότητες, καθώς και συντονισμό υπηρεσιών, που να ανταποκρίνονται στις περίπλοκες και δυναμικές ανάγκες των ατόμων και της κοινότητας».

Διαβάστε επίσης:

Ψωμί: Τρώτε και εσείς κάθε μέρα; – Πώς η καθημερινή κατανάλωση επηρεάζει το σώμα μας

Ουρολοίμωξη: Ποια φαγητά και ροφήματα πρέπει να καταναλώνετε με μέτρο όσο έχετε συμπτώματα

Ημερίδα «Πλοήγηση στη ΜΕΘ» από το νοσοκομείο «Παπανικολάου»