Σκληρό πόκερ για το προσφυγικό

07:41 3/3/2016 - Πηγή: Το Ποντικι

ΠΟΛΙΤΙΚΗΈντυπη Έκδοση

Λύση στο θέμα της διαχείρισης των εσωτερικών συνόρων της Σένγκεν αλλά και στο θέμα της «συμμόρφωσης» της Τουρκίας προς τα συμφω­νηθέντα του Σχεδίου Δράσης επιζητεί η κυβέρνηση στην επικείμενη έκτακτη Σύνοδο Ε.Ε. - Τουρκίας στις Βρυξέλλες τη Δευτέρα, στο πε­ριθώριο της οποίας αναμένεται και κρίσιμη τριμερής μεταξύ Τσίπρα -Μέρκελ - Νταβούτογλου.

Σε

παράλληλο χρόνο αναμένεται να κρι­θεί και η εξέλιξη της υπόθεσης της πρώτης αξιολόγησης καθώς θα συ­νεδριάσει το Eurogroup, από το οποίο αναμένεται μια καλύτερη εικόνα για το πότε θα επιστρέψουν στην Αθήνα οι επικεφαλής των θεσμών και για το αν καταγράφεται και στο γή­πεδο του Σόιμπλε πιο επιεικής στάση του Βερο­λίνου απέναντι στην Αθήνα αναφορικά με την αξιολόγηση, όπως καταγράφουν τα δημοσιεύ­ματα του γερμανικού Τύπου τις τελευταίες ημέ­ρες.

Θα φανεί επίσης το αν το ΔΝΤ είναι διατεθει­μένο να «παγώσει» ή να χαμηλώσει τις απαιτή­σεις του όσον αφορά την πρώτη αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος, κάτι για το οποίο μια πρώτη εικόνα αναμενόταν και από το χθεσι­νοβραδινό δείπνο στις Βρυξέλλες μεταξύ των επικεφαλής των θεσμών, στο οποίο θα συμμε­τείχε και ο Τόμσεν.

Εν όψει της διπλής μάχης της Δευτέρας τα επόμενα εικοσιτετράωρα (όπως άλλωστε όλη η εβδομάδα που διανύουμε) αναμένεται να κυ­λήσουν με πυκνές διαβουλεύσεις στο εσωτερικό και το εξωτερικό. Στις 10 το πρωί ο Αλέξης Τσίπρας συναντά στο Μέγαρο Μαξίμου τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντό­ναλντ Τουσκ, ο οποίος για την προ­ετοιμασία της Συνόδου πραγματο­ποιεί ολιγοήμερη περιοδεία σε Αυ­στρία, Δυτικά Βαλκάνια, Ελλάδα και Τουρκία. Στη συνάντηση, ο Ντόναλντ Τουσκ αναμένεται να μεταφέρει προς τον πρωθυπουργό τα μηνύματα της Αυστρίας, καθώς έχει ήδη συναντή­σει τον Αυστριακό καγκελάριο Βέρ­νερ Φάιμαν, αλλά και να ακούσει τις απόψεις της Αθήνας σε σχέση με τις υποχρεώσεις της Τουρκίας εν όψει του επόμενου σταθμού του στην Άγκυρα. Αναμέ­νεται να συζητηθεί επίσης το σχέδιο έκτακτης ανάγκης που έχει υποβάλει η Αθήνα στην Κομισιόν.

Αμέσως μετά θα ενημερώσει το Υπουρ­γικό Συμβούλιο, εν όψει του Συμβουλίου Πολιτικών Αρχηγών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο, στις 12 το μεσημέρι της Παρασκευής, ενώ την ίδια μέρα πραγματοποιείται επίσκεψη στην Αθήνα του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Μελβούτ Τσαούσογλου, ο οποίος θα έχει επαφές με τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά. Την Κυριακή, ενημέρωση και συζήτηση για το προ­σφυγικό θα γίνει και στην Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ όπου θα μιλήσει ο πρωθυπουργός λίγες ώρες πριν αναχωρήσει για τις Βρυξέλλες. Η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με την ανάγκη σύνθετων όσο και λεπτών χειρισμών σε ό,τι αφορά το προσφυγικό, το οποίο επισήμως χαρακτηρίζεται «ευρωπαϊκό» ή και «διεθνές» πρόβλημα, με το μέγεθος των προσφυγικών ροών να είναι το μεγαλύτερο από τον Β’ Παγκό­σμιο Πόλεμο και μετά.

Πέντε άξονες

Στη Σύνοδο ο Αλέξης Τσίπρας προσέρχεται με την πάγια θέση πως το πρόβλημα υπερβαί­νει τις δυνάμεις της Ελλάδας και πως τα βάρη πρέπει να μοιραστούν σε όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. ανάλογα με τις δυνατότητες του καθε­νός και πως δεν μπορούν να κουνούν το δάχτυ­λο στην Ελλάδα κράτη που δεν δέχονται ούτε έναν πρόσφυγα.

Σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις, οι άξονες διεκδίκησης που έχει επεξεργαστεί η κυβέρνηση για να θέσει στη Σύνοδο είναι:

♦ η δέσμευση για δίκαιη και αναλογική κατα­νομή των προσφύγων και των επακόλουθων βαρών,

♦ η επιτάχυνση μετεγκατάστασης προσφύγων στις χώρες που έχουν συμφωνήσει την υποδο­χή προσφύγων από την Ελλάδα,

♦ η καθιέρωση μηχανισμού επανεγκατάστασης απευθείας από την Τουρκία στην Ευρώπη το συντομότερο δυνατόν,

♦ ο αποκλεισμός μονομερών ενεργειών από τις χώρες που έχουν εκδηλώσει ανάλογες δια­θέσεις και

♦ η δέσμευση για ανθρωπιστική βοήθεια.

Από τις παραπάνω διεκδικήσεις αυτή που φαίνεται να διασφαλίζεται περισσότερο είναι η παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας με τη μορφή κονδυλίων κατά κύριο λόγο, αλλά και υλικής υποστήριξης, καθώς το Κολλέγιο των Επιτρό­πων διά του αρμόδιου επιτρόπου για την αν­θρωπιστική βοήθεια και τη Διαχείριση Κρίσεων Χρίστου Στυλιανίδη ανακοίνωσε την πρότασή του προς την Κομισιόν για τη γρήγορη εκταμί­ευση κονδυλίων σε χώρες εντός Ε.Ε. που αντιμετωπίζουν ζήτημα ανθρωπιστικής κρίσης, και ειδικότερα για τριετή χρηματοδότηση συνολι­κού ύψους 700 εκατομμυρίων ευρώ προς τις χώρες που δέχονται μεγάλους αριθμούς προ­σφύγων, με το μεγαλύτερο μέρος να προορίζε­ται για την Ελλάδα.

Σύμφωνα με την κυβερνητική εκπρόσωπο Όλγα Γεροβασίλη, η ελληνική κυβέρνηση έχει καταθέσει στην Κομισιόν Σχέδιο Έκτακτη ς Ανά­γκης ύψους 480 εκατομμυρίων ευρώ με τις αναλυτικές ανάγκες σε προσωπικό, τεχνική βο­ήθεια και υλικά.

Με βάση τις επίσημες ανακοινώ­σεις, η βοήθεια αυτή θα δοθεί «σε στενή συνεργασία» με τα κράτη-μέλη, τις υπηρεσίες της Ύπατης Αρ­μοστείας του ΟΗΕ, ΜΚΟ και άλλες διεθνείς οργανώσεις, και θα περι­λαμβάνει τρόφιμα, καταλύματα και φάρμακα. Δεν προσδιορίζεται προς το παρόν ο τρόπος διαχείρισης των κονδυλίων αυτών, αν δηλαδή θα δί­νονται απευθείας προς τις οργανώ­σεις ή αν ένα μέρος τους ή συνολικά θα περνούν μέσα από την κυβέρνηση η οποία στη συνέχεια θα τα κατανέμει αναλόγως.

Η κυβερνητική εκπρόσωπος προ­χθές υποστήριξε ότι τα χρήματα θα εκταμιεύονται προς την ελληνική κυ­βέρνηση, αλλά είναι προς επεξεργα­σία το πώς θα το διαχειριστεί. Ωστό­σο, αυτό είναι πιθανό να αποτελέσει αντικείμενο ακόμη ενός παζαριού με τους Ευρωπαίους. Κατά τα λοιπά είναι σαφώς δύσκολο να κατοχυρωθεί η Ελλάδα ως προς τα αι­τήματά της για αναλογική κατανομή προσφύγων, ενεργοποίηση της διαδικασίας μετε­γκατάστασης και αποτροπή μονομερών ενερ­γειών εντός Ε.Ε., καθώς και δημιουργία μηχα­νισμού επανεγκατάστασης απευθείας από την Τουρκία, κάτι που δεν φαίνεται πολύ πιθανό να δεχτεί η γείτων με βάση τις ενδείξεις (πρώτα και κύρια την επιθετικότητα που εκδηλώνει στο Αι­γαίο).

Στο μεταξύ, αν λάβει κανείς υπόψη χθεσι­νό δημοσίευμα του «Γκάρντιαν», τα περιθώρια για το ξεπάγωμα της ροής των προσφύγων προς την Κεντρική Ευρώπη φαίνεται να είναι ιδι­αίτερα στενά παρά τις προτροπές της Άνγκελα Μέρκελ. Σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα, η Κομισιόν θα ζητήσει από τα κράτη-μέλη την άρση των συνοριακών ελέγχων προκειμένου να μην υπονομευθεί η Συνθήκη Σένγκεν. Αυτό όμως μεταφέρει τη βασική πίεση προς την Ελ­λάδα καθώς το σχέδιο της Κομισιόν θα ζητά κα­λύτερη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε., δίνοντας διορία στην Αθήνα ώς τον Μά­ιο ώστε να αποδείξει την αποτελεσματικότητά της ως προς αυτό, διαφορετικά θα συνεχίσει να επικρέμαται η απειλή εξόδου από τη Σένγκεν, παρόλο που ο πρωθυπουρ­γός διακηρύσσει ότι το θέμα έχει λήξει οριστικά.

Συμβούλιο Αρχηγών και βέτο

Ο σχεδιασμός και τα χαρτιά που διαθέτει η ελληνική κυβέρνηση ανα­μένεται να παρουσιαστούν στο Συμβού­λιο των Πολιτικών Αρχηγών την Παρα­σκευή. Μέχρι στιγμής σε κεντρικό θέ­μα έχει αναγορευτεί η διακηρυγμένη πρόθεση της κυβέρνησης να εξετάσει ακόμη και το βέτο αν το κείμενο των συμπερασμάτων δεν ικανο­ποιεί τα ελληνικά συμφέροντα.

Εδώ μπορούν να επισημαν­θούν τα εξής:

Αν και τις προηγούμενες μέρες το βέτο προβλήθηκε ως το απόλυ­το όπλο που έχει στη διακριτική της ευχέρεια η κυβέρνηση, η λεπτομερέστερη εξέταση του θέματος φαίνεται να οδηγεί σε αναδιπλώ­σεις. Για παράδειγμα, η Όλγα Γεροβασίλη αναφέρθηκε στο ενδεχόμενο ένα βέτο να θίγει και χώρες που διάκεινται φιλικά και υποστηρικτικά προς την Ελλάδα. «Προφανώς κάτι τέτοιο δεν θα ήταν μια από τις καλύτερες επιλογές» σημεί­ωσε, προσθέτοντας ότι σε κάθε περίπτωση θα μελετηθούν όλα τα μέσα. Επίσης, ο υπουργός Εξωτερικών σημείωσε ότι, αν κι εφόσον ασκη­θεί βέτο, αυτό δεν θα είναι εναντίον κάποιας χώρας, αλλά στο κείμενο συμπερασμάτων.

Η έντονη αντίδραση της αντιπολίτευσης και η συμφωνία Κυριάκος, Φώφη και Σταύρος να εμφανιστούν συντονισμένοι ως προς την άρνη­σή τους στο ενδεχόμενο του βέτο - υπό το επι­χείρημα ότι η Ελλάδα θα απομονωθεί περισσό­τερο και θα δώσει ισχυρότερο πάτημα σε μονο­μερείς ενέργειες άλλων χωρών - αναγκάζει την κυβέρνηση σε χαμήλωμα των τόνων, τη στιγμή που, επισήμως τουλάχιστον, επιδιώκει από το Συμβούλιο να προκύψει μια εθνική γραμμή πριν από τη Σύνοδο, ενώ διαμηνύεται ότι ο πρωθυ­πουργός θα κάνει διάλογο με τους αρχη­γούς και δεν προτίθεται να ζη­τήσει «λευκή επιταγή» ή να ανακοινώσει απλώς ειλημμένες αποφάσεις.

Πάντως, παρά το ότι δεν αναμένεται να προ­κύψει κάποια ρητή αναφο­ρά σε βέτο στο κείμενο των συμπερασμάτων του Συμβου­λίου Πολιτικών Αρχηγών, είναι πιθανό η κυβέρνηση να συνεχί­σει να συντηρεί μέσω διαρροών τη συγκεκριμένη απειλή για μπλο­κάρισμα αποφάσεων στο μέλλον που αφορούν την Αυστρία και τις χώρες του Βίσεγκραντ.

Θυσιάζονται οι συντάξεις;

Στο μεταξύ μέχρι χθες έδει­χναν να αναπτερώνονται οι ελπί­δες της κυβέρνησης για «πρά­σινο φως» στην αξιολόγη­ση στο Eurogroup που διεξάγεται την ίδια μέρα με τη Σύνοδο. Τις τε­λευταίες μέρες δημοσιεύματα γερμανικών και διεθνών ΜΜΕ που μιλούν για αλλαγή στάσης του Βερολίνου, με διαφαινόμενη την πρόθεση διασύνδεσης προσφυγικού και αξιολόγησης, και καταγράφουν προθέσεις παραχωρήσεων της γερμανικής καγκελαρίας στο ασφαλιστικό καλλιεργούν κλίμα ξεκλειδώματος της αξιολό­γησης.

Παρόλο που η κυβέρνηση αποφεύγει επισή­μως να συνδέσει τα δύο ζητήματα, καθώς δεν θέλει να δημιουργήσει εντυπώσεις ότι αποδέ­χεται «ασήκωτο» βάρος (προσφυγικό) προκει­μένου να πάρει μια ανάσα στην υλοποίηση του προγράμματος με την ολοκλήρωση της αξιολό­γησης, βλέπει αυτά τα μηνύματα ως ενθαρρυ­ντικά εν όψει της Δευτέρας.

Ωστόσο, η στροφή αυτή του Βερολίνου, αν πράγματι υπάρχει, μάλλον δεν πραγματοποιεί­ται με το «αζημίωτο» καθώς η ελληνική πλευρά φαίνεται να έχει κάνει βήματα προσέγγισης προκειμένου να συναντήσει την άλλη πλευρά στα «μισά του δρόμου» (τρόπος του λέγειν), όσον αφορά τόσο το ασφαλιστικό όσο και το δημοσιονομικό κενό.

Όσον αφορά το πρώτο ο πρωθυπουργός, κα­τά τη συνέντευξή του στο Star και τον Νίκο Χατζηνικολάου τη Δευτέρα, επιβεβαίωσε πλη­ροφορίες για σενάρια περικοπών στις υψηλές συντάξεις, παρόλο που ο ίδιος επιχείρησε να το υποβαθμίσει λέγοντας ότι δεν είναι κόκκινη γραμμή το πλαφόν στις υψηλές συντάξεις. Κύ­ριο μέλημα της κυβέρνησης, είπε, είναι η υπε­ράσπιση της πλειονότητας των συντάξεων των 600 - 1.200 ευρώ ενώ σημείωσε πως θα δοθεί μάχη και για τις συντάξεις των 1.400 - 1.500 ευ­ρώ.

Το ερώτημα είναι ποια θα είναι η τελική στά­ση του ΔΝΤ, το οποίο ο πρωθυπουργός κάλεσε να κάνει «στροφή στον ρεαλισμό», να εγκατα­λείψει δηλαδή τις ακραίες θέσεις του. Κι επίσης ερώτημα είναι το κατά πόσο οι Ευρωπαίοι θα πι­έσουν για να ξεκαθαρίσει τη στάση του, όπως ζήτησε ο Τσίπρας.

Σε κάθε περίπτωση η κυβέρνηση επιμένει πως σε ό,τι αφορά το κλείσιμο της αξιολόγησης είναι πλέον πολύ κοντά με τους Ευρωπαίους, ει­δικά στο ασφαλιστικό όπου «η διαπραγμάτευ­ση έχει φτάσει στο όριό της». Το επανέλαβε για μία ακόμη φορά χθες από τις Βρυξέλλες ο Ευ­κλείδης Τσακαλώτος, ο οποίος αναρωτήθηκε γιατί το ΔΝΤ, σε αυτήν τη δύσκολη συγκυρία όπου όμως οι προβλέψεις είναι θετικές, επιμέ­νει σε περισσότερα μέτρα τα οποία αναγκαστικά θα οδηγήσουν σε μείωση συντάξεων.

Πάντως αξίζει να σημειωθεί ότι ο επικεφαλής του ESΜ Κλάους Ρέγκλινγκ εξέφρασε χθες τη βεβαιότητα πως θα υπάρξει συμφωνία ενώ εκτί­μησε και πως θα υπάρξει συμμετοχή του ΔΝΤ στο νέο πρόγραμμα.

προσφυγικόκρίσηΔΝΤΣένγκενΤουρκίαΚυβέρνησηΕΕαξιολόγησηEurogroupIssue: 1906Issue date: 03-03-2016Has video: