Στα άκρα η κόντρα Μακρόν - Ερντογάν

08:11 31/10/2020 - Πηγή: Το Ποντικι

ΚΟΣΜΟΣΈντυπη Έκδοση

Αποτροπιασμό προκάλεσε στη Γαλλία ο 18χρονος Τσετσένος Αμπντουλάχ Ανζόροφ, όταν αποκεφάλισε τον καθηγητή Σαμιέλ Πατί σε προάστιο του Παρισιού επειδή έδειξε σκίτσα του Μωάμεθ σε ένα μάθημα για την ελευθερία της έκφρασης. Ένα σοκαριστικό έγκλημα, που ξύπνησε στη Γαλλία τις φρικτές μνήμες από το μακελειό στα γραφεία του «Charlie Hebdo» μετά τη δημοσίευση σατιρικών σκίτσων του Μωάμεθ, αλλά και της πολύνεκρης επίθεσης στο Μπατακλάν.
Ταχύτατη

όσο ποτέ, με μέτρα ριζοσπαστικά, ήταν η αντίδραση του Προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν κατά των ισλαμιστικών και άλλων οργανώσεων στη χώρα με κλείσιμο τζαμιών, διάλυση ενώσεων, ακόμα και οργάνωση απελάσεων ξένων που δεν έχουν άσυλο – εκ των οποίων μάλιστα οι 180 βρίσκονται στη φυλακή – με στόχο να περάσει το μήνυμα ότι «ο φόβος θα πρέπει ν’ αλλάξει στρατόπεδο».

Στο στόχαστρο μπήκαν και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που έπαιξαν βασικό ρόλο στη διάδοση του βίντεο και η κυβέρνηση τα κατηγορεί για «ανεκτικότητα και χαλάρωση έναντι των ισλαμιστών που είναι κήρυκες μίσους στον κυβερνοχώρο». Η Μαρλέν Σιαπά, αρμόδια για την ιθαγένεια στο υπουργείο Εσωτερικών, είχε συνάντηση με τους υπεύθυνους στις διάφορες πλατφόρμες των δικτύων όπως Twitter, Facebook, Tik-Tok και Instagram.
Άμεση ήταν και η αντίδραση του Προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος διεκδικεί την «κηδεμονία» του ισλαμικού φονταμενταλισμού και, αναφερόμενος με περιφρονητικούς χαρακτηρισμούς στον Μακρόν, τον κάλεσε να δει μέχρι και ψυχίατρο.
Ως εκ τούτου οι σχέσεις Μακρόν - Ερντογάν βρίσκονται σε οριακό επίπεδο, η Γαλλία ανακάλεσε τον πρεσβευτή της στην Άγκυρα, ενώ έντονες ήταν οι αντιδράσεις και Ευρωπαίων αξιωματούχων.

Τα σκίτσα
Αξίζει να σημειωθεί πως ο αδικοχαμένος καθηγητής, στο μάθημα για την ελευθερία της έκφρασης, προτού δείξει τα σκίτσα του Μωάμεθ ζήτησε από τους μουσουλμάνους μαθητές να βγουν έξω από την αίθουσα αν το επιθυμούν, συναισθανόμενος ότι ίσως νιώσουν άβολα. Αυτό φάνηκε πως δεν ήταν αρκετό και λίγες ώρες μετά ήρθε ο αποτρόπαιος θάνατός του.
Η Γαλλία είναι ένα κράτος άθρησκο, καθώς εδώ και πολλά χρόνια απαγορεύει τα θρησκευτικά σύμβολα σε σχολεία, πανεπιστήμια και δημόσιες υπηρεσίες. Οι πολίτες δεν πρέπει να φέρουν σταυρό ή το αστέρι του Δαυίδ, ενώ πολύ μεγάλη συζήτηση έχει γίνει για τη μαντίλα. Την ίδια στιγμή όμως η Γαλλία είναι και χώρα με μεγάλο ποσοστό μουσουλμανικού πληθυσμού, κυρίως από χώρες της βόρειας Αφρικής.
Σε μια ένδειξη αλληλεγγύης οι αρχές της Τουλούζης και του Μονπελιέ – έπειτα από παραίνεση του Μακρόν – αποφάσισαν την προβολή παλαιότερων σκίτσων του «Charlie Hebdo» με πολιτικό και θρησκευτικό θέμα σε δημόσια κτήρια για τέσσερις ώρες το βράδυ της Τετάρτης. Ανάμεσα σε αυτά τα σκίτσα ήταν και εκείνα του Μωάμεθ, ενώ σε κτήρια προβλήθηκε και η φωτογραφία του καθηγητή Σαμιέλ Πατί.
Σχόλια και αναλύσεις έκαναν λόγο για ισλαμοφοβική εκστρατεία και προσβολή των μουσουλμάνων της Γαλλίας. Τα σατιρικά σκίτσα όμως που κάλυψαν τις προσόψεις των δημοσίων κτηρίων αναφέρονταν και στις τρεις μεγάλες μονοθεϊστικές θρησκείες, κάτι που έκανε και συνεχίζει να κάνει το περιοδικό σε όλη του την πορεία. Η Βίβλος, το Κοράνι και η Τόρα εμφανίστηκαν σαν... χαρτί υγείας, με μότο μάλιστα «όλες οι θρησκείες στον απόπατο».

Δράση και αντίδραση
Η κόντρα Τουρκίας - Γαλλίας μεταφέρθηκε και σε εμπορικό επίπεδο. Δεν είναι μόνο η Άγκυρα που προωθεί το μποϊκοτάζ γαλλικών προϊόντων. Αρκετές χώρες στον αραβικό κόσμο ακολούθησαν το παράδειγμά της. Αγροτικά, γαλακτοκομικά, αρώματα πολυτελείας, καλλυντικά και πολλά άλλα έχουν καταγραφεί στα κοινωνικά μέσα για μποϊκοτάζ με σχετικό hashtag στα αραβικά.
Στο Κατάρ οι δύο μεγαλύτερες αλυσίδες λιανικής πώλησης Al Meera και Souq al Baladi προχώρησαν ήδη στην πράξη αποσύροντας τα γαλλικά προϊόντα, ενώ δεν έδωσαν απάντηση σε σχετικό ερώτημα του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων (AFP), σύμφωνα τουλάχιστον με το πρακτορείο. Επίσης το πανεπιστήμιο του Κατάρ ανακοίνωσε ότι αναβάλλει, μέχρι νεωτέρας, τη γαλλική πολιτιστική εβδομάδα.
Στο Κουβέιτ 60 συνεταιρισμοί ανακοίνωσαν το μποϊκοτάζ με δηλώσεις, στο AFP, του προέδρου της συνομοσπονδίας τους Καλέντ Αλ Οταϊμπί. Επίσης ο Μοχάμεντ Αλ Μοταϊρί, επικεφαλής του συνδέσμου ταξιδιωτικών πρακτορείων, δήλωσε ότι 430 πρακτορεία ανέστειλαν τις κρατήσεις και τις πτήσεις τους προς τη Γαλλία.

Το Βερολίνο προ των ευθυνών του
Η πλήρης γαλλοτουρκική ρήξη φέρνει και το Βερολίνο αντιμέτωπο με μια πραγματικότητα από την οποία πολύ δύσκολα μπορεί πλέον να ξεφύγει.
Οι σχέσεις της Άγκυρας με το Βερολίνο είναι γνωστές και βασίζονται, μεταξύ άλλων, στο μεγάλο ποσοστό Τούρκων κατοίκων της Γερμανίας, στις εμπορικές σχέσεις και στο μεταναστευτικό. Σημεία που αντανακλούν και στη δυσκολία του Βερολίνου για επιβολή κυρώσεων στην Άγκυρα με αφορμή την κατάσταση στην ανατολική Μεσόγειο.
Η συγκρουσιακή πολιτική της Άγκυρας, που αποσκοπεί στην κηδεμόνευση και τον έλεγχο του ριζοσπαστικού Ισλάμ, συνιστά μια διαρκή απειλή για την ενότητα της Ευρώπης. Η κόντρα Μακρόν - Ερντογάν π.χ. φέρνει την καγκελάριο Μέρκελ προ των ευθυνών της. Είναι η στιγμή που, αν θέλει να μην προκαλέσει ρήγμα στο εσωτερικό της Ε.Ε., πρέπει να συνταχθεί με το Παρίσι και να διαταράξει, σε έναν βαθμό, τις δύσκολες ισορροπίες με τον Ερντογάν.
Ωστόσο η Γαλλία δεν είναι η μόνη χώρα της Ευρώπης στην οποία δρουν ακραίοι ισλαμιστές. Κι άλλες κυβερνήσεις, οι οποίες δεν τολμούσαν να λάβουν έως τώρα δραστικά μέτρα για την ανεξέλεγκτη δράση φονταμενταλιστών στο εσωτερικό τους ως δέσμιες της «πολιτικής ορθότητας», ίσως υποχρεωθούν σύντομα να ακολουθήσουν τον δρόμο του Μακρόν. Σε διαφορετική περίπτωση κινδυνεύουν να βρεθούν υπό την ισχυρή πίεση της κοινής γνώμης.
Αυτό, τα επόμενα χρόνια, θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το αν ακραίες ομάδες ή άτομα θα κλιμακώσουν ή όχι τη δράση τους – είτε με εξωτερική καθοδήγηση είτε όχι.