Τα τέσσερα διδάγματα από το «όχι» στην Ιταλία και το αισιόδοξο μήνυμα της Αυστρίας

01:25 5/12/2016 - Πηγή: Το Ποντικι

ΚΟΣΜΟΣ

Απρόβλεπτες συνέπειες για το μέλλον της Ευρώπης ενδέχεται να έχει η διαφαινόμενη ήττα του Ιταλού πρωθυπουργού Ματέο Ρέντσι, όπως προκύπτει από τα πρώτα έξιτ πολς για το χθεσινό δημοψήφισμα.

Η αναπόφευκτη πολιτική και οικονομική αστάθεια στην Ιταλία και η ενίσχυση του λαϊκίστικου Κινήματος των Πέντε Αστέρων του Μπέπε Γκρίλο, το οποίο πρωτοστάτησε στην καμπάνια του "Οχι" και έχει προαναγγείλει δημοψήφισμα

για την συμμετοχή της Ιταλίας στην Ευρωζώνη, δημιουργεί πλέον σοβαρές αμφιβολίες για τις προοπτικές του Ευρώ. Κι όλα αυτά λίγες εβδομάδες πριν την έλευση του 2017, όταν οι δοκιμασίες για τη συνοχή της ΕΕ θα κορυφωθούν με τις κρίσιμες αναμετρήσεις σε Γαλλία και Γερμανία. Ακόμη κι αν δεν επιβεβαιωθούν οι δυσοίωνες προβλέψεις για "αρχή του τέλους" του ενιαίου νομίσματος, η φετινή χρονιά κλείνει με τον λαϊκισμό και τον εθνικισμό να θριαμβεύουν, το στόχο της περαιτέρω ομοσπονδιοποίησης να έχει υποχωρήσει πλήρως και τους Ευρωπαίους πολίτες να απομακρύνονται όλο και περισσότερο από ένα κοινό όραμα για την ήπειρο την οποία μοιράζονται.

Τραγικός ήρωας της ιστορίας ο Ρέντσι, ο οποίος κατάφερε να μετατρέψει το δημοψήφισμα σε ψήφο εμπιστοσύνης στο πρόσωπο του. Κι ενώ οι αλλαγές ήταν επιβεβλημένες, αυτό που έμεινε στο τέλος ήταν η αντιδημοτικότητα του.

Ενα πρώτο ηθικό δίδαγμα από αυτήν την παρακινδυνευμένη κίνηση είναι "ποτέ μην προκηρύσσεις δημοψήφισμα όταν δεν ξέρεις σίγουρα ότι θα το κερδίσεις", ειδικά όταν απειλείται η συνοχή ολόκληρης της Ευρωζώνης από την έκβαση του.

Το δεύτερο είναι "καλύτερα μην προκηρύσσεις δημοψήφισμα για ιδιαίτερα τεχνικά ζητήματα με σύνθετες διατυπώσεις" που κανονικά θα έπρεπε να αποτελούν μέλημα των συνταγματολόγων και όχι του λαού.

Το τρίτο είναι "τα δημοψηφίσματα καλό είναι να αποφεύγονται όταν οι στόχοι τους είναι μικροκομματικοί και βραχυπρόθεσμοι" (βλέπε αντίστοιχη περίπτωση του Βρετανού πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον, ο οποίος πέτυχε να οδηγήσει τη χώρα του στην έξοδο από την ΕΕ, ενώ αρχικός σκοπός του ήταν η συσπείρωση του κόμματός του) γιατί μπορεί να αποβούν μπούμερανγκ.

Το τέταρτο είναι πως η καταστροφολογία και η κινητοποίηση ευρωπαϊκών θεσμών, ΜΜΕ και άλλων φορέων του κατεστημένου έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα στους ψηφοφόρους: τους εκνευρίζουν και τους εξωθούν με μεγαλύτερο πάθος στην "αντισυστημική" ψήφο. Το είδαμε στην περίπτωση της Ελλάδας, της Βρετανίας και τώρα της Ιταλίας. Όσοι κόπτονται για το μέλλον της Ευρώπης, της αστικής δημοκρατίας, των αξιών και αρχών της καλούνται να επαναπροσδιορίσουν τα επικοινωνιακά τους εργαλεία. Προς το παρόν τα post truth politics κι η ανεξέλεγκτη διασπορά μισαλλοδοξίας από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μοιάζουν σχεδόν αήττητα.

Δεν ήταν όμως όλα ζοφερά χθες: στην Αυστρία οι δημοσκοπήσεις-Κασσάνδρες διαψεύστηκαν. Ο ανεξάρτητος υποψήφιος πρόεδρος, πρώην επικεφαλής των Πρασίνων, Αλεξάντερ φαν ντέρ Μπέλεν επικράτησε άνετα του ακροδεξιού αντιπάλου του Νόρμπερτ Χόφερ, προσφέροντας μια αχτίδα ελπίδας σε μια σκοτεινή μέρα για την Ευρώπη. Ο φαν ντέρ Μπέλεν είναι φιλοευρωπαίος και τάσσεται υπέρ μιας ανοιχτής Αυστρίας. Έχει εκφράσει επανειλημμένα την περηφάνεια του για το γεγονός ότι η πατρίδα του ήταν από τις πλέον φιλόξενες και γενναιόδωρες στην υποδοχή προσφύγων. Παράλληλα έχει πλέξει το εγκώμιο της καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ για την προσφυγική της πολιτική.

Συνεπώς η νίκη του συνιστά και ενίσχυση της πολιτικής Μέρκελ, η οποία μάχεται για τη νομιμοποίηση της όχι μόνο στην Γερμανία αλλά και στο εσωτερικό του δικού της κόμματος. Ενδεχόμενη νίκη του Χόφερ θα είχε ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα καθώς ο ακροδεξιός υποψήφιος ήταν σφοδρός επικριτής της πολιτικής της και θα μπορούσε να ενθαρρύνει ανάλογες φωνές στη Γερμανία και δη εκ μέρους της ξενοφοβικής "Εναλλακτικής για τη Γερμανία". Επιπλέον η ευρωσκεπτικιστική στάση του Χόφερ και οι πρωτοβουλίες του για δημοψήφισμα περί παραμονής της χώρας του στην ΕΕ θα επέτειναν τη γενικότερη εικόνα αποσύνθεσης της Ευρωζώνης και της ΕΕ.

Ουσιαστικά η νίκη του φαν ντέρ Μπέλεν ήταν ένα ισχνό, πλην αισιόδοξο, μήνυμα για ολόκληρη την Ευρώπη ότι ο λαϊκισμός δεν είναι μονόδρομος και πως οι ευρωπαϊκές αξίες μπορούν ακόμη να συγκινήσουν μεγάλο μέρος του εκλογικού σώματος στη γηραιά ήπειρο.

Πηγή: Καθημερινή

ΕυρώπηΙταλίαΔημοψήφισμαόχιΡέντσιHas video: Exclude from popular: 0