Τα τρία σενάρια για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης - Αναστάτωση σε Βρυξέλλες και Ουάσινγκτον, ποιοι οι καθοριστικοί παράγοντες

21:07 7/1/2016 - Πηγή: Το Ποντικι

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται υπό πολιορκία προβλημάτων κι αναπόφευκτα αρχίζουν τα σενάρια για το μέλλον της. Οι λόγοι συγκεκριμένοι και πάνω - κάτω γνωστοί.

1. Η οικονομική κρίση δεν έχει ξεπεραστεί και δημιουργούνται συνεχώς αναταράξεις που «ζορίζουν» το κοινό νόμισμα.

2. Η άφιξη εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων από Συρία, Ιράκ, Αφγανιστάν δοκιμάζει την ευρωπαϊκή αρχή των κοινών συνόρων.

3. Η Βρετανία πρόκειται σύντομα να διοργανώσει δημοψήφισμα

για το αν θα μείνει ή θα αποχωρήσει από την Ένωση.

4. Οι πολιτικές διαρκούς λιτότητας πνίγουν ειδικά τους λιγότερο προνομιούχους σε κάθε χώρα και πολλές κοινωνίες είναι στα όριά τους.

Μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, οι αξιωματούχοι στους διαδρόμους των Βρυξελλών είναι πραγματικά ανάστατοι. Η επιβίωση μιας Ευρώπης με κοινό νόμισμα, κοινά σύνορα και χώρες που θα είναι από κάθε άποψη σταθερά μέλη απειλείται σοβαρά.

Οι χώρες της Ευρώπης μοιάζουν πολύ... μικρές για να εγγυηθούν από μόνες τους την απαραίτητη οικονομική σταθερότητα των πολιτών τους. Η ενοποίησή τους σε μια συνομοσπονδία θεωρείται, στις Βρυξέλλες, η ενδεδειγμένη μακροπρόθεσμη λύση.

Όμως, οι «Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης», κατά τον Τσόρτσιλ, κινδυνεύουν να εξελιχθούν σε μια «Ευρωπαϊκή μη – Ένωση». Τίποτα δεν δείχνει ότι οδεύουμε προς ένα υπερ – κράτος.

Τρία, λοιπόν, είναι τα πιθανά μελλοντικά σενάρια σύμφωνα με ανώτατους αξιωματούχους σε Βρυξέλλες και Ουάσινγκτον, όπως επισημαίνει η Κάθλιν Μακ Ναμάρα (καθηγήτρια διεθνών σπουδών και διακυβέρνησης στο Georgetown University) στο καινούργιο βιβλίο της "The Politics of Everyday Europe", το οποίο αναδεικνύει και το Foreign Affairs.

1. Η Ευρώπη να δεχτεί, παρά να μπλοκάρει τελικά, την δημιουργία μικρών ανεξάρτητων κρατών που θα θεωρούν τους στενότερους δεσμούς με τις Βρυξέλλες ως μια μορφή ελευθερίας. Για παράδειγμα η Σκωτία θα υποστήριζε πολύ λιγότερο την ιδέα της απόσχισης από το Ηνωμένο Βασίλειο, αν δεν υπήρχε η δυνατότητα να ενταχθεί στην ΕΕ ως ανεξάρτητη χώρα. Όμως, αν η ΕΕ δεχθεί την Σκωτία ως μέλος, τότε οι Βάσκοι και οι Καταλανοί θα ακολουθήσουν, ανοίγοντας την πόρτα για περισσότερες αποσχίσεις. Αυτό είναι κάτι που οι μεγάλες δυνάμεις στην Ευρώπη δεν πρόκειται να επιτρέψουν, ωστόσο κάποιες εξ' αυτών μπορεί να υποχρεωθούν εν τέλει να το πράξουν.

2. Το δεύτερο σενάριο θα ήταν η περαιτέρω ισχυροποίηση της Γερμανίας ως ο de facto ηγεμόνας της Ένωσης. Με τις Γαλλία και Ιταλία να φθίνουν σε επιρροή και την Βρετανία να μην είναι μέλος της Ευρωζώνης, η Γερμανία θα αναχθεί σε πυρήνα της ΕΕ και τυπικά. Η γερμανική επιρροή, όμως, είναι συχνά προβληματική και δημιουργεί διάφορες δυσλειτουργίες κι εντάσεις. Κι αυτό είναι κάτι που συνυπολογίζεται. Έτσι εξηγείται και ότι πολλές χώρες, αν και συνεχίζουν να ακολουθούν τους κοινούς κανόνες, ενδιαφέρονται όλο και λιγότερο για μια ευρωπαϊκή ομοσπονδία, εφόσον στην πράξη αυτή η ομοσπονδία θα εξαρτάται από την γερμανική καγκελαρία.

3. Το τρίτο πιθανό μέλλον θα εξαρτηθεί μοιραία από το δημογραφικό. Τα χαμηλά ποσοστά γεννήσεων και η γήρανση των πληθυσμών σε όλη την Ευρώπη δημιουργούν πρακτικές ανάγκες για εισαγωγή εργατικού δυναμικού. Η Κομισιόν υπολογίζει ότι ο επαγγελματικά ενεργός ευρωπαϊκός πληθυσμός θα μειωθεί τουλάχιστον κατά 7.5 εκατομμύρια μεταξύ 2013 – 2020. Εν τω μεταξύ, η ήπειρος πλημμυρίζει πρόσφυγες και μετανάστες καθώς εξελίσσεται η μεγαλύτερη προσφυγική κρίση που έχει δει από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η Ευρώπη εξελίσσεται ταχύτατα σε μια από τις περιοχές του κόσμου με την μεγαλύτερη πληθυσμιακή ποικιλία. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, η Γερμανία έχει το τρίτο σε σειρά μεγαλύτερο ποσοστό μεταναστών από κάθε άλλη χώρα. Από τα 81 εκατ. των κατοίκων της, τα 16 είναι αλλοδαπής καταγωγής. Η Βρετανία είναι η δεύτερη ευρωπαϊκή χώρα με τους περισσότερους μετανάστες.

Έτσι, αφού η μετανάστευση θα είναι ασταμάτητη γεωπολιτικά και μάλλον επιθυμητή οικονομικά και δημογραφικά, η Ευρώπη θα αρχίσει να μοιάζει όλο και περισσότερο με τις ΗΠΑ καθώς ο πληθυσμός της νομοτελειακά θα αλλάζει. Αυτή ακριβώς η προοπτική θεωρείται ότι μπορεί να κάνει ευκολότερη την περαιτέρω ευρωπαϊκή ενσωμάτωση, καθώς η αίσθηση της εθνικής ταυτότητας με την παλιότερη παραδοσιακή έννοια θα μεταβάλλεται σε πιο χαλαρή.

Ακόμη, όμως, και οι υποστηρικτές αυτής της θεωρίας αναγνωρίζουν ότι αυτό ακριβώς το ενδεχόμενο είναι που βραχυπρόσθεσμα ξεσηκώνει πολύ κόσμο και κατά των μεταναστών και κατά της περαιτέρω ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Από τα τρία μελλοντικά σενάρια, το πιθανότερο θεωρείται ότι η Ένωση θα συνεχίσει κάτω από την γερμανική ηγεσία. Το κατά πόσο επιτυχημένο θα είναι αυτό το μέλλον θα εξαρτηθεί και από το κατά πόσο το Βερολίνο θα μπορέσει να εφαρμόσει και πολιτικές για το κοινό όφελος όλων των μελών της Ένωσης, διότι μέχρι τώρα κάτι τέτοιο δεν υφίσταται.

Βέβαια, μια Ευρωπαϊκή Ένωση που δεν θα εξελιχθεί σε ομοσπονδία μεταξύ ίσων αλλά θα πορευτεί κάτω από την γερμανική ομπρέλα θα συνεχίσει μεν να λειτουργεί αλλά ίσως να μην μπορεί να εκμεταλλευτεί πλήρως το συλλογικό πολιτικό και οικονομικό της βάρος στον κόσμο.

Ευρωπαϊκή ΈνωσηΓερμανίααποσχίσειςΜετανάστεςHas video: