Τέχνες και πόλη: Η πινακοθήκη των ονείρων και ένα μπαρ για τους «χαμένους» των Αθηνών

06:01 2/3/2024 - Πηγή: Το Ποντικι

Το τρίγωνο Χίλτον – Δρομέας – Εθνική Πινακοθήκη είναι ίσως από τα ομορφότερα σημεία της πόλης. Εάν δεν έχετε επισκεφτεί ήδη την Εθνική Πινακοθήκη, να το κάνετε το συντομότερο δυνατόν.

Εκτός από τη μόνιμη συλλογή της, η Εθνική Πινακοθήκη φιλοξενεί μέχρι τις 12 Μαΐου του 2024 την έκθεση «Αστυγραφία / Urbanography. Η ζωή της πόλης τις δεκαετίες 1950 – 1970», μια πρωτότυπη σύλληψη που παρακολουθεί τρεις δεκαετίες ραγδαίου μετασχηματισμού της

μεταπολεμικής Ελλάδας και επικεντρώνει το ενδιαφέρον της στην αστικοποίηση και τον τρόπο που ο άνθρωπος συμμετέχει ή αντιστέκεται στη νέα συνθήκη που του υπαγορεύει το ολοένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον του.

Παναγιώτης Τέτσης (1925-2016) Οικοδομή, 1964 Χαλκογραφία, ακουατίντα σε χαρτί Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου, αρ. έργου 3092

Η έκθεση έχει στόχο να ξεκινήσει έναν διάλογο ανθρώπινου βιώματος συνδυάζοντας τη ζωγραφική, τη γλυπτική, τη χαρακτική, τη φωτογραφία, σχέδια και αφίσες, τα οποία συνοδεύονται με αποσπάσματα από τον δημοφιλή ελληνικό κινηματογράφο, ταινίες κριτικού ρεαλισμού και αφηγήσεις.

«Παρουσιάζοντας 79 δημιουργούς, 202 εικαστικά έργα και 21 ταινίες, η “Αστυγραφία” επιχειρεί να χαρτογραφήσει το συνολικό εύρος της έννοιας αστικό βίωμα σκιαγραφώντας το κοινωνικό υποκείμενο εντός της πόλης, με όλη τη γοητεία που μπορεί να του ασκεί αλλά και με όλους τους περιορισμούς ή και τους αποκλεισμούς που τη συνοδεύουν, με την εκθεσιακή αφήγηση να μετακινείται διαρκώς από τη μεγάλη στη μικρή κλίμακα, από την πανοραμική λήψη στο κοντινό πλάνο», εξηγεί η διευθύντρια της ΕΠΜΑΣ και επιμελήτρια της έκθεσης Συραγώ Τσιάρα.

Αλέκος Φασιανός (1935-2022) Ο φέρων την πόλη του Λινόλαιο σε χαρτί Δωρεά του καλλιτέχνη Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου, αρ. έργου 10427

Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η Ελλάδα πέρασε στην αστικοποίηση και ανοικοδομήθηκε πλήρως. Οι άνθρωποι μετανάστευσαν εντός και εκτός συνόρων και η ελληνική κοινωνία και η αστική κουλτούρα μεταβλήθηκαν. Το αστικό τοπίο με τις μονοκατοικίες και το plain sight έδωσε τη θέση του στις πολυκατοικίες. Η πόλη γίνεται το κατεξοχήν πεδίο συγκρότησης ταυτοτήτων για εσωτερικούς και εξωτερικούς μετανάστες, ενώ η ταυτότητα της πόλης αλλάζει με την κατασκευή πολυκατοικιών και σύγχρονων εμπορικών καταστημάτων, τη διάνοιξη δρόμων, τη δημιουργία πλατειών, την πύκνωση της κυκλοφορίας ανθρώπων και οχημάτων.

Γιώργος Παραλής (1908-1975) Ο νεροχύτης της Βαρβάρας, 1971-1975 Λάδι σε μουσαμά Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου αρ. έργου 4828

«Οι καλλιτέχνες ερμηνεύουν την πόλη όχι μόνο ως δομημένο περιβάλλον που τους εμπεριέχει, αλλά και ως καθημερινό βίωμα, ένα πλαίσιο με το οποίο έρχονται αντιμέτωποι είτε με όρους αναγνώρισης, ασφάλειας και αποδοχής είτε με όρους ανίχνευσης, διαπραγμάτευσης και σύγκρουσης», αναφέρει επίσης η Συραγώ Τσιάρα γι’ αυτήν την ιστορική όσο και επίκαιρη έκθεση σε έναν ρευστό, ζωντανό κόσμο, που διαρκώς προσφέρει σε κάθε έναν από εμάς προκλήσεις που μας καλούν να αναμετρηθούμε με νέα δεδομένα και να διαμορφώσουμε θέση και ταυτότητα.

Οι καλλιτέχνες ερμηνεύουν τις αλλαγές που συμβαίνουν στο αστικό τοπίο, την ανθρωπογεωγραφία και τη διασύνδεση υλικού και έμψυχου περιβάλλοντος, παρελθόντος και παρόντος. Αρχικά κυριαρχούν η νοσταλγία, οι στερεοτυπικές ή εξιδανικευτικές αφηγήσεις μιας ιδιαίτερης αστικής ταυτότητας που αλλοιώνεται μαζί με τα νεοκλασικά σπίτια που «καταπίνουν» οι οικοδομές, ενώ η τέχνη προσπαθεί να διασώσει την πόλη που εξαφανίζεται.

Οι «χαμένοι» των Αθηνών βρίσκονται στο Παγκράτι!

Έπειτα από αυτήν τη μνημειώδη έκθεση, σε απόσταση 15 λεπτών με τα πόδια, αξίζει να «χαθείτε» στο Παγκράτι και να «βρεθείτε» στο Lost Athens. To Lost άνοιξε ξανά τις πόρτες του στις 23 Δεκεμβρίου του 2022. Πέντε φίλοι, ο Βασίλης Στεφανάκης, ο Λαέρτης Λοϊζίδης, ο Γιώργος Τσούμας, ο Αλέξανδρος Καραλίβανος και ο Παναγιώτης Μπόγιας έβαλαν στόχο να δημιουργήσουν έναν από τους πιο ζεστούς και φιλόξενους χώρους στο Παγκράτι και το πέτυχαν.

Όπως μας εξηγεί ο Αλέξανδρος Καραλίβανος, η φιλοσοφία του μαγαζιού βασίζεται στο κυριακάτικο τραπέζι. «Βασιστήκαμε στην ιεροτελεστία του κυριακάτικου τραπεζιού όπου όλη η οικογένεια μαζεύεται γύρω από ένα τραπέζι και οι συγγενείς φέρνουν το δικό τους φαγητό να το απολαύσουν όλοι μαζί. Αυτός είναι και ο λόγος που συγκεντρωνόμαστε μαζί κάθε μέρα 5 με 6. Εκείνο το διάστημα κλείνει η κουζίνα και καθόμαστε όλοι μαζί γύρω από τα κεντρικά τραπέζια και τρώμε». Είναι άλλωστε και ο λόγος που άνοιξαν την κουζίνα για να μπορεί ο κόσμος να βλέπει τη σεφ Ελένη Σαράντη και την ομάδα της να δημιουργούν το μενού, το οποίο είναι βασισμένο στη μεσογειακή κουζίνα.

Και εμμένουν στο μεσογειακό αφού τα προϊόντα που διαλέγουν για το Lost προέρχονται από Έλληνες παραγωγούς. Ο Αλέξανδρος Καραλίβανος επισημαίνει: «Για να διαμορφώσουμε τον κατάλογο παίζει σημαντικό ρόλο η εποχικότητα, τα προϊόντα που βγάζει η ελληνική γη κάθε εποχή. Έτσι το μενού αλλάζει περίπου τρεις φορές τον χρόνο, μαζί με τις εποχές. Προσπαθούμε πολύ να φέρνουμε προϊόντα από Έλληνες παραγωγούς, όπως π.χ. η μπουράτα που φέρνουμε παράγεται στη Θεσσαλονίκη».

Το Lost όμως είναι και στέκι που μπορείς να πας να πιεις ένα ωραίο μπουκάλι κρασί, τη λίστα των οποίων έχει επιμεληθεί ο σομελιέ Τηλέμαχος Παπανδρέου. Οι περισσότερες ετικέτες είναι ελληνικές και όπως εξηγεί η Δώρα Νικολάου, wine specialist στο Lost, «η φιλοσοφία των κρασιών επικεντρώνεται στη φυσική οινοποίηση, στο φυσικό βιοδυναμικό κρασί ελάχιστης παρέμβασης. Θέλουμε να σερβίρουμε κρασιά που είναι ζωντανοί οργανισμοί στον πελάτη, που συνεχίζουν να εξελίσσονται και να διαφοροποιούνται».

Κάπως έτσι, με ένα ταξίδι στην αθηναϊκή ζωή του παρελθόντος και ένα καλό κρασί, τελειώνει μια μαγική βόλτα στο κέντρο των Αθηνών!

Διαβάστε επίσης:

Τέχνες και Πόλη: Μια έκθεση για το σώμα στο Κέντρο Τεχνών Μετς κι ένα μπαρ με βιβλικό όνομα

Τέχνες και πόλη: Μια βόλτα στην έκθεση του ΕΜΣΤ και ένα γαστρονομικό ταξίδι που δεν πρέπει να χάσεις

Οι Beatles μέσα από τον φακό του ΜακΚάρτνεϊ