Θηλιά η οικονομία - Ύστατη προσπάθεια από τον Ερντογάν να αποτρέψει την κατάρρευση

08:18 15/11/2020 - Πηγή: Το Ποντικι

ΚΟΣΜΟΣΈντυπη Έκδοση

Γαμπρός, βεζίρης, αμνός για θυσία; Ο λόγος για τον Μπεράτ Αλμπαϊράκ, τέως υπουργό Οικονομικών της Τουρκίας, ο οποίος έκανε γνωστή την παραίτησή του, την οποία ο Πρόεδρος της Τουρκίας και πεθερός του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έκανε δεκτή. Προηγήθηκε η καρατόμηση του κεντρικού τραπεζίτη και η αντικατάστασή του από τον Νατσί Αγκμπάλ, πρώην υπουργό Οικονομικών της Τουρκίας.
Στα χέρια του Αλμπαϊράκ το τουρκικό νόμισμα κατέγραψε πτώση ρεκόρ έναντι του δολαρίου, που άγγιξε ακόμα και το 45%, ο πληθωρισμός βρίσκεται κολλημένος στο 12%, η ανεργία στους νέους

είναι σε δυσθεώρητα ύψη και γενικά η τουρκική οικονομία αντιμετωπίζει μία από τις χειρότερες υφέσεις των τελευταίων ετών.

Ο Αλμπαϊράκ παραμένει εξαφανισμένος μετά την παραίτησή του. Οι αγορές ωστόσο επιβράβευσαν την κίνηση αυτή με την τουρκική λίρα να ανατιμάται τη Δευτέρα 5% έναντι του δολαρίου και του ευρώ.
Ο νέος διοικητής Νατσί Αγκμπάλ δήλωσε ότι η κεντρική τράπεζα θα χρησιμοποιήσει «αποφασιστικά» όλα τα μέσα πολιτικής για να επιτύχει τον βασικό στόχο της σταθερότητας των τιμών.
Τα κέρδη της λίρας αντέστρεψαν την πτώση της την περασμένη εβδομάδα σε χαμηλά επίπεδα - ρεκόρ, καθώς ενισχύθηκαν οι προσδοκίες των αναλυτών για αύξηση των επιτοκίων, που θα μπορούσε να χαλαρώσει την πίεση στη συναλλαγματική ισοτιμία και, συνεπώς, στον πληθωρισμό και στο έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου.
Όλα δείχνουν πως το αιφνιδιαστικό «ξήλωμα» των δύο κορυφαίων οικονομικών αξιωματούχων της Τουρκίας προετοιμάζει το έδαφος για μία αύξηση των επιτοκίων και άλλες κινήσεις με στόχο να σταματήσει η πτώση - ρεκόρ της λίρας.

Θα σωθεί;
Για τον γερμανικό Τύπο η παραίτηση του Αλμπαϊράκ αποτελεί αδιαμφισβήτητη ένδειξη για την εντεινόμενη απελπισία της τουρκικής κυβέρνησης, η οποία πλέον δεν ξέρει πώς να αποτρέψει τη χρεοκοπία. Σύμφωνα με την αμερικανική επενδυτική τράπεζα Goldman Sachs, τα τελευταία δύο χρόνια η τουρκική κεντρική τράπεζα έχει σπαταλήσει περίπου 100 δισεκατομμύρια δολάρια σε μία μάταιη προσπάθεια να ανακόψει τον κατήφορο της λίρας, εξαντλώντας πλέον τα συναλλαγματικά διαθέσιμα.
Η κεντρική τράπεζα θα έπρεπε να ανεβάσει τα επιτόκια παρακινώντας τους επενδυτές να επενδύσουν στη λίρα, κάτι που ωστόσο έχουν αποτρέψει μέχρι στιγμής ο Πρόεδρος Ερντογάν, αλλά και ο μέχρι πρότινος ΥΠΟΙΚ, καθώς αμφότεροι παρουσιάζονται δηλωμένα αντίπαλοι μίας πολιτικής υψηλών επιτοκίων, κάτι το οποίο ίσως αναστραφεί με την αλλαγή του κεντρικού τραπεζίτη.

Οικογενειακές μπίζνες
Η εξουσία στην Τουρκία είναι γνωστό τοις πάσι πως αποτελεί οικογενειακή επιχείρηση.
Ο Αλμπαϊράκ, ο οποίος σύμφωνα με αναλυτές προοριζόταν για την ηγεσία του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ερντογάν, μετά την αποχώρηση του τελευταίου, φαίνεται πως «θυσιάστηκε» σε μια προσπάθεια της κυβέρνησης να κερδίσει πολύτιμο χρόνο, ειδικά μετά την αλλαγή προσώπου στον Λευκό Οίκο με την εκλογή του Τζο Μπάιντεν.
Στην Ουάσιγκτον, αλλά και στην Άγκυρα, είναι ευρέως γνωστές οι διασυνδέσεις «υψηλού κινδύνου» του Αλμπαϊράκ και οι κατηγορίες για εμπλοκή του σε σκάνδαλα, που κινδυνεύουν να βγουν στο φως μετά την αλλαγή ηγεσίας στον προεδρικό θώκο.
Η πιο βαριά σκιά που τον ακολουθεί είναι εκείνη της καταγγελλόμενης εμπλοκής του στο σκάνδαλο Halkbank, της τουρκικής τράπεζας μέσω της οποίας φέρεται να γινόταν ξέπλυμα χρήματος για να παρακαμφθούν οι αμερικανικές κυρώσεις κατά του Ιράν, με το όνομα του «γαμπρού» να καταλαμβάνει περίοπτη θέση στο κατηγορητήριο.

Το ξέπλυμα χρήματος για λογαριασμό του Ιράν γινόταν κυρίως με λαθρεμπόριο χρυσού. Βαλίτσες γεμάτες χρυσό, που αποκτήθηκε μέσω παράνομων πωλήσεων πετρελαίου, βοήθησαν το Ιράν να αποφύγει τις οικονομικές κυρώσεις των ΗΠΑ για το πυρηνικό του πρόγραμμα.
Τουλάχιστον 200 τόνοι χρυσού φέρονται να μεταφέρθηκαν με αυτόν τον τρόπο στο Ντουμπάι και από εκεί το συνάλλαγμα μεταφερόταν σε Ιράν, Ρωσία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έως το 2013. Η ασυλία που απολάμβανε η τουρκική τράπεζα φαίνεται πως τελειώνει με την εκλογή Μπάιντεν, ο οποίος έκανε γνωστές τις προθέσεις του απέναντι στην Τουρκία, ακόμα και μέσω ήπιου λόγου.

Ο δίαυλος Τραμπ - Ερντογάν
Στο βιβλίο του ο πρώην σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του Τραμπ, Τζον Μπόλτον, αποκάλυψε αυτό που είχε γράψει και η εφημερίδα «New York Times», ότι δηλαδή ο Ερντογάν το 2018, σε τηλεφωνικό αίτημα προς τον Τραμπ, είχε ζητήσει την παύση της έρευνας εναντίον της Halkbank, όπερ και εγένετο.
Ενδιαφέρον έχει και το γεγονός ότι το 2019 ο γαμπρός του Ερντογάν φέρεται να είχε συναντηθεί με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και τον γαμπρό του Τζάρεντ Κούσνερ στον Λευκό Οίκο για το ίδιο ζήτημα. Οι δύο χώρες γύρω από την υπόθεση Halkbank φαίνεται πως ήταν άρρηκτα συνδεδεμένες.
Μένει να φανεί πώς θα διαχειριστεί η νέα ηγεσία των ΗΠΑ το συγκεκριμένο σκάνδαλο, μετά και την παύση της ασυλίας της τουρκική τράπεζας για τα μάτια του «σουλτάνου».
Ωστόσο, ο νεοεκλεγείς Αμερικανός Πρόεδρος έχει να διαχειριστεί την πανδημία της Covid-19, τις εξωτερικές σχέσεις των ΗΠΑ με την Κίνα και τη Ρωσία, την ανάκαμψη της οικονομίας που επλήγη από την πανδημία, καθώς και τις εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο.
Υπό την προεδρία Μπάιντεν οι σχέσεις μεταξύ Ουάσιγκτον και Άγκυρας θα ξεκινήσουν αναμφίβολα με ένταση και ανησυχία, δεν θα αλλάξουν ωστόσο άρδην, καθώς η Τουρκία θα συνεχίσει να παίζει καθοριστικό ρόλο στην περιοχή.