Τι θα γίνει αν πάει το ΝΑΤΟ στον Ειρηνικό;

06:31 5/12/2022 - Πηγή: Το Ποντικι

Το ερώτημα που απασχόλησε πολλούς αναλυτές στον δυτικό Τύπο τις τελευταίες μέρες ήταν κατά πόσο μια πυρκαγιά με δέκα νεκρούς μπορεί να αποσταθεροποιήσει το κινεζικό καθεστώς. Ερώτημα που ετέθη σε μια ενδιαφέρουσα συγκυρία: από τη μία ήταν η σύνοδος του ΝΑΤΟ κι από την άλλη ένα θερμό επεισόδιο στο νησιωτικό σύμπλεγμα Σπράτλις, στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, όπου ένα αμερικανικό πολεμικό εκδιώχθηκε από το κινεζικό Ναυτικό επειδή είχε μπει σε κινεζικά ύδατα.

Η φωτιά με τους δέκα νεκρούς ξέσπασε σε συγκρότημα διαμερισμάτων

στην πόλη Ουρούμκι της Κίνας, όπου ζει η μειονότητα των μουσουλμάνων Ουιγούρων, την οποία οι περισσότεροι Δυτικοί δεν μπορούν καν να εντοπίσουν στον χάρτη. Αλλά είναι γεγονός ότι η τραγωδία πυροδότησε μια σειρά πρωτοφανών διαδηλώσεων κατά των περιοριστικών μέτρων για την πανδημία, την οποία εφαρμόζει με ευλάβεια το Πεκίνο.

Αυτή η «ανταρσία», με τους Κινέζους να βγαίνουν στους δρόμους κρατώντας λευκά χαρτιά, κράτησε πέντε μέρες. Και ξαφνικά οι πάντες «εξαφανίστηκαν» από τους δρόμους. Η κινεζική αστυνομία δεν αστειεύεται…

Το ΝΑΤΟ προσπαθούσε με εμφανή αμηχανία να βρει τη χρυσή τομή: η Βορειοατλαντική Συμμαχία δεν θέλει να εξοργίσει την Κίνα και να τη σπρώξει στην αγκαλιά της Ρωσίας, αλλά δεν μπορεί να κρύψει και την ανησυχία της για τη μεθοδικότητα με την οποία το Πεκίνο χτίζει την εικόνα της υπερδύναμης.

Οι ΝΑΤΟϊκοί σύμμαχοι συμφώνησαν προ μηνών ότι η Κίνα συνιστά μία «πρόκληση». Εύκολο να αντιληφθούμε τι σημαίνει αυτό. Το θέμα είναι αυτή η θεωρητική προσέγγιση να «μεταφραστεί» σε ένα συγκεκριμένο πλάνο αντιμετώπισης της «πρόκλησης».

Τριάντα χώρες, τριάντα απόψεις

Στους κόλπους του ΝΑΤΟ υπάρχουν προσεγγίσεις «γερακιών», όπως θεωρούνται οι απόψεις των ΗΠΑ, αλλά και εκείνες που χαρακτηρίζονται πολύ ήπιες, όπως της Ουγγαρίας, που επιδιώκει την εκτόνωση της έντασης μέσω των επαφών με τον «δράκο».

Η πρέσβης των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ Τζούλιαν Σμιθ θεωρεί ότι μπορεί να υπάρχουν διαφορετικές στρατηγικές για την αντιμετώπιση της Κίνας, αλλά τόνισε ότι πάντα στους κόλπους της συμμαχίας για να γίνουν τα λόγια πράξεις «υπάρχει μία μακρά και περίπλοκη διαδικασία». Πολύ πιο περίπλοκη όταν στην πίσω αυλή του ΝΑΤΟ γίνεται ένας πόλεμος και οι Ρώσοι δείχνουν να εδραιώνουν τις θέσεις τους, παρά την αμέριστη συμπαράσταση της συμμαχίας στην ουκρανική κυβέρνηση.

«Το ΝΑΤΟ δεν εμπλέκεται σε επιχειρήσεις στον Ειρηνικό Ωκεανό – είναι η Βορειοατλαντική Συμμαχία» δήλωσε με νόημα στο Politico ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοσέπ Μπορέλ, αναγνωρίζοντας ότι «υπάρχουν απειλές και προκλήσεις». «Αλλά αυτή την ώρα δεν νομίζετε ότι έχουμε αρκετές απειλές και προκλήσεις με βάση το παραδοσιακό σενάριο του ΝΑΤΟ;» αναρωτήθηκε ο Μπορέλ, για να παραπέμψει στον κίνδυνο εμπλοκής των ΝΑΤΟϊκών δυνάμεων με τις ρωσικές στο μέτωπο της Ουκρανίας.

Το θέμα βρίσκεται στο τραπέζι της συνάντησης των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ, όπου οι συζητήσεις είναι έντονες. Διπλωματικές πηγές περιγράφουν χαρακτηριστικά ότι οι προσεγγίσεις για τις σχέσεις της συμμαχίας με την Κίνα είναι όσες και τα μέλη του ΝΑΤΟ: 30 σύμμαχοι, 30 απόψεις.

Οι ΗΠΑ έχουν καταναλώσει πολύ διπλωματικό χρόνο για να πείσουν τα μέλη του ΝΑΤΟ να υιοθετήσουν κοινή γραμμή έναντι της Κίνας, να μειώσουν την εξάρτηση από την ασιατική δύναμη και να επενδύσουν στις δικές τους δυνατότητες. Ο Καναδάς, η Βρετανία, η Λιθουανία και η Τσεχική Δημοκρατία έχουν υιοθετήσει τις αμερικανικές απόψεις.

Αλλά οι περισσότερες ανατολικοευρωπαϊκές χώρες θέλουν να διατηρηθεί η εστίαση της προσοχής του ΝΑΤΟ στη ρωσική απειλή και ορισμένες ανησυχούν ότι αν προκαλέσουν την οργή του… δράκου, τότε το Πεκίνο θα στραφεί στη Μόσχα.

Ευρωπαϊκός σκεπτικισμός

Τα ερωτήματα που προκύπτουν για τους Ευρωπαίους που αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό την αμερικανική προσέγγιση είναι μήπως εξασθενίσει η ΝΑΤΟϊκή υποστήριξη στην Ευρώπη, αν στραφεί το ενδιαφέρον της συμμαχίας στην Ασία. Αν προκύψει, για παράδειγμα, μία κρίση με την Ταϊβάν, θα σπεύσουν δυνάμεις του ΝΑΤΟ, ενώ η Ευρώπη διέρχεται μια περίοδο αστάθειας;

Ερωτηθείς για το θέμα αυτό, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ δήλωσε στο Politico ότι «η βασική φιλοδοξία είναι φυσικά να αποτρέψουμε» μια κρίση στην Ταϊβάν, μέσω της στενότερης συνεργασίας με χώρες της περιοχής.

Η Γερμανία, που έχει ιδιαίτερη πολιτική βαρύτητα στην Ε.Ε., υιοθετεί πιο σκληρή στάση απέναντι στην Κίνα, αλλά για οικονομικούς λόγους. Το Βερολίνο θέλει να μειώσουν την εξάρτησή τους από το Πεκίνο οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες και υποστηρίζει τις προσπάθειες σύσφιγξης των επιχειρηματικών σχέσεων με την Ταϊβάν.

Η διαφαινόμενη αλλαγή στάσης του Βερολίνου έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον επειδή η Γερμανία μέχρι τώρα θεωρούνταν πρωτεργάτης των προσπαθειών για προσέγγιση της Ε.Ε. με την Κίνα, αφού μεγάλες γερμανικές βιομηχανίες έχουν κάνει επενδύσεις στο Πεκίνο. Ωστόσο η γερμανική εμπειρία από την ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία ίσως έχει παίξει ρόλο για να αλλάξει η προσέγγιση και έναντι της Κίνας.

Στην 61 σελίδων έκθεση της Γερμανίας για τη στρατηγική της απέναντι στην Κίνα, που θα υιοθετηθεί στις αρχές του επόμενου χρόνου, αναφέρεται ότι η κινεζική ηγεσία «προτίθεται και μπορεί» να χρησιμοποιήσει ως μοχλό τις οικονομικές σχέσεις για να εκμαιεύσει συμβιβασμούς από άλλες χώρες. Στην έκθεση αυτή διατυπώνονται επικρίσεις κατά του Πεκίνου για «μαζικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων» στο Θιβέτ και τη Σινζιάν, την επαρχία των Ουιγούρων.

Διαβάστε επίσης:

Τα ελληνοτουρκικά και οι εκλογές

Τσίπρας: Το δίλημμα των εκλογών και το σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ

Πολιτικοί και δημοσιογράφοι μονίμως στόχοι των… κοριών